اقتصاد۲۴- تقریبا هیچ‌کدام از وعده‌های اقتصادی دولت در سال ۱۴۰۱ محقق نشد و کارشناسان عقیده دارند، بسیاری از این وعده‌ها از همان اول قابلیت اجرا نداشتند. علی سعدوندی، اقتصاددان و استاد دانشگاه شریف در رابطه با دلیل عدم تحقق وعده‌های دولت گفت: «تناقض‌های جدی‌ای در تصمیمات دولت وجود دارد و همین موضوع باعث شده تا عملکرد دولت به‌شدت ضعیف باشد. در این میان آمار‌هایی از موفقیت عنوان می‌شود، اما به باور مردم دولت در تحقق وعده‌های خود موفق نبوده و حتی در پیشبرد این وعده‌ها جدی نیست. دولت در جهت تقسیم فقر کار می‌کند و اندیشه‌های سوسیالیستی که امروزه در دنیا کمتر طرفدار دارد، از سمت دولت پیگیری می‌شود.»
آیا دولت در سال ۱۴۰۱ در عمل به وعده‌های خود موفق بود؟ چرا این وعده‌ها محقق نشد؟دولت در عمل در وعده‌هایی که داده موفق نبوده است. بخشی از این وعده‌ها اصلا قابل تحقق نیست. مثلا وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در چهار سال وعده‌ای است که دولت نمی‌تواند محقق کند. البته به نظر من این وعده می‌توانست توسط بخش خصوصی محقق شود، اما دولت بنا ندارد که شرایط سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را فراهم کند. از طرفی نظرات در دولت به‌شدت متفاوت است. برای مثال وزارت اقتصاد و بورس اعلام می‌کند که خودرو در بورس عرضه می‌شود، اما شورای رقابت این موضوع را قبول نمی‌کند و به عرضه رانتی خودرو اصرار دارد. تناقض‌های جدی‌ای در تصمیمات دولت وجود دارد و همین موضوع باعث شده تا عملکرد دولت به‌شدت ضعیف باشد. در این میان آمار‌هایی از موفقیت عنوان می‌شود، اما به باور مردم دولت در تحقق وعده‌های خود موفق نبوده و حتی در پیشبرد این وعده‌ها جدی نیست.
وعده‌های دولت که امسال عملی نشد را می‌توان در سال‌های آینده پیگیری و محقق کرد؟
بعضی از وعده‌های دولت مانند عرضه خودرو در بورس کالا کاملا قابل اجراست، اما متاسفانه به نظر نمی‌رسد که رویکرد دولت در جهت کارایی اقتصاد باشد. به نظر می‌رسد که دولت در جهت تقسیم فقر کار می‌کند و اندیشه‌های سوسیالیستی که امروزه در دنیا کمتر طرفدار دارد، از سمت دولت پیگیری می‌شود. اگر در تصمیمات دولتمردان تغییرات جدی انجام نشود، نمی‌توان گفت که وعده‌ها در سال‌های آینده محقق می‌شوند. تغییرات جدی در دولت هم تا به امروز انجام نشده و به نظر نمی‌رسد که انجام شود. نمونه تصمیمات اشتباه در کشور وزارت صمت است که تا الان عملکرد مناسبی نداشته است. عملکرد این وزارت‌خانه موجب زمین‌گیر شدن صنعت شده است.
بیشتر بخوانید: آینده تورمی ایران در سال ۱۴۰۲
به نظر شما چشم‌انداز اقتصاد در سال آینده در شرایط فعلی چگونه است؟
به نظرم اگر دولت تجدیدنظر جدی در سیاست‌ها و مسئولان ارشد داشته باشد، شاید بتواند در اجرای برخی از وعده‌ها موفق شود. اما با شرایط فعلی، رویکرد فعلی دولتمردان و برخی تفکرات نمی‌توان چندان به آینده امیدوار بود. بسیاری از افراد که در حال حاضر بر سر کار هستند، تخصصی در حوزه سمت خود ندارند و با این تفاسیر من آینده روشنی برای اقتصاد ایران متصور نیستم. ما بهترین شرایط جمعیتی را در کل تاریخ ایران و در سطح جهان داریم. منابع گسترده و معادن بزرگی داریم، اما مایه تاسف است که کشوری با چنین منابع سرشاری حتی در تامین کالا‌های اساسی خود مانده است. این اتفاق به دلیل سیاست‌های نادرست گذشته است و دولت فعلی هم ادامه‌دهنده همان سیاست‌های اشتباه گذشته بود. چند دهه می‌شود که سیاست‌های کلان دولت‌ها کاملا یکی است. به‌عنوان مثال در بازارها دولت سعی می‌کند با قیمت‌گذاری دستوری تورم را کنترل کند و کاملا روشن شده که این سیاست جوابگوی کنترل تورم نیست و صرفا شوک مقطعی دارد. اگر مسئولان دنبال کنترل تورم بودند باید راه‌های دیگری را طی می‌کردند، اما این دولت هم پا جای دولت‌های پیشین که آن‌ها هم در تحقق وعده‌هایشان شکست خوردند گذاشتند. اما شرایط کشور در حال حاضر به‌گونه‌ای است که شکست دولت در وعده‌هایش نمود بیشتری خواهد داشت.
آیا امیدی به بهبود شرایط اقتصادی و تحقق وعده‌های دولت در سال ۱۴۰۲ وجود دارد؟ آیا برجام در سال جدید امضا می‌شود؟
قبلا هم گفتم، فقط در صورتی که تغییرات جدی انجام شود می‌توان به آینده امید داشت. من امید دارم که همانطور که عقلای عموم در رابطه با عربستان تصمیم گرفتند، دوباره عمل کنند. عقلای عموم باید تصمیم بگیرند که سیاست‌های کلان را از راهکار‌های سوسیالیستی و پوپولیستی که سیاست‌های شکست‌خورده محسوب می‌شوند، اصلاح کنند. امضای برجام در شرایط فعلی محتمل است. عربستان یکی از سرسخت‌ترین دیوار‌های مقابل برجام بود و با توافق ایران با این کشور می‌توان به امضای برجام هم امیدوار بود. البته برجام به‌تن‌هایی چاره کار نیست. سیاست‌های پوپولیستی در دولت جریان دارد و این باعث می‌شود که فعالان بخش خصوصی به دولت اعتماد نکنند.