اقتصاد۲۴-به عقیده کارشناسان، بالا بودن هزینه‌های تولید، صادرات بی‌موقع و نبود نظارت بر میادین مرکزی میوه و تره‌بار، موجب گرانی میوه شده است، در حالی که طبق آمارهای فائو، ایران در ۶۸ محصول کشاورزی، جایگاه اول تا پانزدهم جهان را دارد و در تولید میوه در خاورمیانه و شمال آفریقا مقام اول را دارا است.
این روزها اگر سری به میوه‌فروشی‌ها و میادین میوه و تره‌بار شهرداری در سطح شهر بزنید متوجه میشوید قیمت‌های سرسام‌آور و گران میوه که از شب عید آغاز شد، کماکان اعمال می‌شود، قیمت‌هایی که بسیار غیرواقعی است و در نبود نظارت، از سوی واسطه‌گران اعمال می‌شود و کشاورز بهره چندانی از این قیمت‌ها ندارد.
در واقع واسطه‌گران بازار، میوه را از کشاورز خریداری می‌کنند و با چند دست واسطه‌گری، با نرخ‌های گزاف به دست مردم می‌رسانند و در نبود نظارت، سودهای کلان به جیب می‌زنند.
گزارش میدانی از بازار میوه حاکی از آن است که قیمت میوه‌ها از سیب گرفته تا پرتقال و صیفی‌جات، موز، کیوی و همه و همه در بازار گران است و قدرت خرید بخشی از مردم بدین ترتیب کاهش یافته است، تقاضا در میوه‌فروشی‌ها نسبت به پیش از ایام نوروز پایین‌تر است و میزان خرید هم کاهش یافته است.
گزارش از منطقه ۱۹ تهران به عنوان یکی از مناطق جنوب پایتخت نشان می‌دهد قیمت سیب کیلویی ۶۵ هزار تومان، موز ۷۵ هزار تومان، طالبی و ملون ۳۳ هزار تومان، پرتقال ۴۰ هزار تومان، کاهو ۲۸ هزار تومان، کدو ۱۸ هزار تومان و گوجه فرنگی ۲۰ هزار تومان است، بقیه میوه‌ها هم در نبود نظارت‌ها گران است، و همین امر قدرت خرید مردم را کاهش داده است.
قیمت سایر میوه‌ها هم به طور کامل درجدول زیر مشاهده می‌کنید.
قیمت میوه در بازار تهران
میوه قیمت یک کیلوگرم (تومان) سیب قرمز ۶۵ هزار سیب قرمز ۶۵ هزار هندوانه ۱۶ هزار پرتقال تامسون ۴۰ هزار موز ۷۵ هزار کیوی ۶۳ هزار ملون ۳۳ هزار توت فرنگی ۱۸۰ هزار گوجه سبز ۱۹۰ هزار شاه پسند ۳۷ هزار کاهو ۲۸ هزار لیمو ترش ۴۵ هزار فلفل تند ۴۵ هزار کدو ۱۸ هزار کلم ۱۵ هزار سیب زمینی ۲۰ هزار پیاز ۲۰ هزار فلفل دلمه ۴۰ هزار باقالی ۱۸ هزار بادمجان ۲۰ هزار هویج ۱۲ هزار خیار ۲۴ هزار گوجه ۲۰ هزار سیر ۵۰ هزار
بررسی‌ها نشان می‌دهد این قیمت‌ها نسبت به هفته‌های اخیر بیشتر شده است، در این بین سیب، پرتقال، هندوانه و سیب زمینی از جمله میوه‌هایی است که رشد قیمت بیشتری داشته اند؛ قیمت سیب و پرتقال که ایام عید از سوی وزارت جهاد کشاورزی در محدوده ۲۰ هزار تومان اعلام شده بود اکنون بین ۴۰ تا ۶۵ هزار تومان است، برخی میوه فروشی‌ها می‌گویند با کاهش مشتری، مجبور شده‌ایم میوه را سود کمتر بفروشیم.
ریشه گرانی میوه در میدان مرکزی میوه و تره‌بار/ نظارت‌ها تعطیل شده است
هادی سلمان زاده، یکی از فروشندگان میوه در منطقه ۱۹ تهران درباره دلایل گرانی میوه‌ها می‌گوید: ریشه همه این گرانی‌ها در میدان مرکزی میوه و تره بار تهران است که مغازه داران میوه را از آنجا تهیه می کنند، هیچ نظارتی در این بازار وجود ندارد حجره داران میوه‌ها را جلوی حجره گذاشته‌اند و به مشتری با نرخ مخصوب نمی‌فروشند، اصلا کاری ندارند نرخ مصوب چیست و هر قیمتی که خودشان بخواهند می‌فروشند.
این فروشنده میوه می‌گفت: به میدان میوه و تره‌بار که بیایید متوجه میشوید که ماجرا چیست، حجره به حجره قیمت میوه‌ها متقاوت است.
از این میوه‌فروش پرسیدیم آیا در میدان مرکزی میوه، فاکتورهای خرید را مهر می زنند؟ چند فاکتور نشانم می‌دهد و می‌گوید همانطور که می‌بینید فاکتورها هیچ مهری ندارد و در چنین شرایطی فروشنده‌ها به دلخواه قیمت می‌دهند.
به گفته این میوه‌فروش، اگر در همین میدان میوه و تره‌بار تهران فقط ۲۰ ناظر وجود داشته باشد، کافی است تا میدان را سرو سامان دهند، او می‌گوید: اصلا نمی‌دانیم مسئولان نظارت بر قیمت میوه کجا هستند، قیمت میوه در بازار سر به فلک کشیده و مشتری کم شده است، ما هم از کاهش مشتری خسارت می‌بینیم به هر حال باید اجاره مغازه بدهیم.
* یک میوه‌فروش: به علت گرانی میوه در میادین میوه را با سود کمتر دست مردم می‌دهیم
به سراغ یکی دیگر از میوه‌فروشی‌های آن خیابان رفتیم که بزرگتر بود، از متولی فروش پرسیدیم چند درصد به قیمت میوه ای که از میدان خریداری می‌کند، می‌افزاید؟ وی گفت: نرخی که اتحادیه برای ما تعرف کرده ۳۵ درصد بالای قیمت میدان است، اما ما اینجا با ۲۰ درصد سود می‌فروشیم زیرا اگر گران‌تر باشد مشتری‌هایمان کمتر می‌شود مثلا سیب را با نرخ اتحادیه باید حدود ۷۰ هزار تومان بفروشم اما به قیمت کیلویی ۶۰ هزار تومان می فروشم.
وی می‌گوید: اگر بخواهیم خلاصه کنم اکنون ریشه همه گرانی‌های میوه در میدان مرکزی میوه و تره بار است که هیچ نظارتی بر آنها نیست و در واقع تعطیل است.
بنابراین گزارش اتحادیه میوه فروشان مصوب کرده است که میوه فروشی‌ها مجازند بر اساس فاکتور مهردار که از میدان مرکزی میوه دارند، ۳۵ درصد بیشتر از آن، میوه را به مردم بفروشند اما مغازه‌داران می‌گویند چون در میدان مرکزی میوه را گران می‌دهند مجبوریم با حاشیه سود بسیار پایین به مردم بفروشیم.
گفت‌وگوی ما در این میوه‌فروشی با یکی از مشتری‌ها هم ادامه پیدا کرد؛ این مشتری میوه که خود را کارمند بانک معرفی می‌کند، می‌گوید: شنیده‌ام که دولت سیب و سیب زمینی را صادر می‌کند و به همین دلیل گران شده است، خب برای ما سؤال است که چرا زمانی که نیاز مردم به راحتی تامین نمی‌شود دولت اقدام به صادرات می‌کند، به هر حال در اغلب کشورها ابتدا نیاز میوه مردم خودشان تأمین می‌شود و بعد در صورت مازاد و تاثیر نداشتن بر قیمت‌های داخلی، آن میوه را صادر می‌کنند.
* بالا بودن هزینه‌های تولید از عوامل گرانی میوه/ قانون تجمیع اراضی کشاورزی اجرا نشد
کارشناسان معتقد هستند بالا بودن هزینه‌های تولید از دیگر عوامل گرانی میوه در بازار است، کشاورزان و باغداران محصول را با هزینه بیشتری تولید می‌کنند زیرا نهاده‌ها و نیز هزینه آماده‌سازی و برداشت زمین، نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است.
در این‌باره یک باغدار نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: هزینه شخم زدن و آماده‌سازی زمین کشاورزی نسبت به سال‌های گذشته بسیار بالا رفته است و بخش زیادی از هزینه‌ها را در بر میگیرد، هزینه کارگر برای برداشت میوه و صیفی جات دو برابر شده است، هزینه سم و کود هم بالاست، هزینه سمپاشی یک هکتار زمین تا چندین میلیون تومان تمام می‌شود.
بنابراین گزارش اصولا هزینه تولیدات کشاورزی در کشور، علاوه بر مواردی که این باغدار به خبرنگار فارس گفت، به دلیل خُرد بودن اراضی و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون، بالا است و قانونی که برای تجمیع اراضی کشاورزی و جلوگیری از خرد شدن زمین ها ۱۷ سال پیش مصوب شده بود، هنوز اجرا نشده و روی زمین مانده است.
* جایگاه برتر ایران در تولید میوه
بنابراین گزارش این افزایش‌های بدون حساب و کتاب قیمت میوه، در حالی رخ داده است که وضعیت تولید میوه در ایران بسیار مناسب است، بر اساس آمارهای فائو، ایران در تولید محصولات کشاورزی، زراعی و باغی در ۶۸ محصول کشاورزی، جایگاه نخست تا پانزدهم جهان را دارد، ایران در تولید میوه در خاورمیانه و شمال آفریقا مقام اول را دارا است، همچنین در سال‌های مختلف ایران رتبه هشتم تا دهم دنیا را در تولید میوه در اختیار دارد.
به دلیل تنوع اقلیمی، توپوگرافیک و ارتفاعی ایران، امروز انواع متنوعی از میوه‌ها در کشور ما یافت می‌شوند، از خرماهای نیمه گرمسیری، گرفته تا میوه‌های روینده در مناطق معتدل و سردسیر؛ در ۱۵ محصول باغی در دنیا جزو ۱۰ تولید کننده برتر هستیم و کشور ما ۴ درصد از محصولات کشاورزی جهان را تولید می‌کند.
کشورمان با داشتن رتبه پنجم تنوع اقلیمی در جهان تولیدکننده و صادرکننده بسیار متنوع انواع و اقسام سبزی و صیفی از قبیل خربزه، هندوانه، بادمجان، هویج، انواع کلم، انواع فلفل، کاهو، خیار، سیب‌زمینی، انواع سیر و انواع سبزیجات است، به‌طوری که در تولید خیار و خربزه در رتبه سوم جهان، در تولید هندوانه در رتبه چهارم، در تولید گوجه فرنگی در رتبه هفتم، در تولید سیب‌زمینی و سیر در رتبه سیزدهم جهان و در تولید کاهو در رتبه شانزدهم جهان قرار داریم.
ایران با سطح زیر کشت ۲۴۴ هزار هکتاری خرما در دنیا مقام اول و از نظر تولید نیز با یک میلیون تن در رتبه دوم قرار دارد.
کشور ما در تولید محصولات پسته، زرشک، خاویار، زعفران، میوه‌های هسته‌دار و انواع توت جایگاه نخست در جهان را در اختیار دارد؛ همچنین ایران در تولید خرما و زردآلو در رده دوم جهان قرار گرفته است، در تولید هندوانه، گیلاس، خربزه و انواع ملون، سیب، انجیر و خیار هم جایگاه سوم جهان را از آن خود کرده است.
بنابراین گزارش در حالی که شرایط بسیار مطلوب محصولات باغی را در کشور داریم، قیمت میوه‌ها در بازار بیش از حد گران شده است و می توان با نظارت‌های بیشتری بر بازار و نیز اعمال سیاست‌های درستِ صادرات و واردات، قیمت را کنترل کرد، به هر حال اگر قرار است در بازاری که تقریبا همه محصولات آن تولید داخلی است، چنین وضعیت قیمتی داشته باشیم قطعا در بازارهایی که وابستگی به واردات وجود دارد، مدیریت سخت‌تر خواهد بود.
به تازگی سرپرست جدید وزارت جهاد کشاورزی منصوب شده است و انتظار دولت و مردم این است که با مدیریت درست بازار محصولات کشاورزی و میوه، قیمت میوه‌ها متعادل شود و مردم مثل همیشه، طعم شیرین تولیدات داخلی را با جان و دل حس کنند.