اقتصاد24 - مساله تعامل دولتها با صاحبنظران همواره یک بحث جدی بوده است. بسیاری از دولتها تمایل دارند بدون کمک گرفتن از صاحبنظران، خودشان به آزمون و خطا اقدام کنند. در نهایت تنها صدایی که از این کارشناسان شنیده میشود، تحلیلها و هشدارهایی است که هرازگاهی در نشریات بیان میشود.
دولت روحانی به واسطه مشکلات متعددی که از دولت قبل به ارث برده، با حساسیت بیشتری در اجرای برنامههای خود روبروست. تشدید تحریمها، مساله برجام و برخی بحرانهای اقتصادی سبب شده تا جایی برای آزمون و خطای دوباره وجود نداشته باشد. اما دولت چقدر از نظرات صاحبنظران استفاده میکند و چرا بیشتر از هر زمان دیگری، شاهد شکاف میان دولتمردان و کارشناسان اقتصادی هستیم؟
مداخله دولتها همیشه شکست خورده است
هادی حق شناس کارشناس اقتصادی در این رابطه به اقتصاد24 میگوید: «واقعیت مطلب این است که منطق کارشناسی منطبق بر علم است و هر جا به علم رجوع کردیم نتیجه گرفتیم. این شرایط مثل این است که از بیمار بپرسیم که برای درمانش به پزشک متخصص مراجعه و یا طبق تجربه عمل کنیم؟ وقتی بحث کارشناسی مطرح میشود، یعنی استفاده از علم و وقتی مساله مداخله دولت مطرح میشود یعنی تجربه دولتها در اقتصاد. در همه جای دنیا مداخله دولت در اقتصاد با شکست مواجه شده است.»
به گفته وی، شاید مبنای علم و کارشناسی کردن مسائل در کوتاه مدت تلخ باشد اما به نفع اقتصاد خواهد بود. مشکل اصلی در اقتصاد این است که بین دو نظام کارشناسی و سیاستگذاری، شاهد هستیم که سیاستگذار مطالب کارشناس را میگیرد اما به دلیل برخی مصالح آن را اجرا نکرده و نتیجهای هم از آن نمیگیرد.
حقشناس تاکید میکند: «به عنوان مثال میتوان به هدفمندی یارانهها در سال 89 اشاره کرد. قرار بود 50 درصد پول بین مردم توزیع شود؛ 30 درصد تولید و 20 درصد هم دولت برای نیازهای خود صرف کند اما عملا نه 30 درصد تولید پرداخت شد و نه 20 درصد دولت. برای همین از سایر منابع گرفتند و در میان مردم توزیع کردند. طبیعی هم بود که این طرح شکست بخورد. الان هم آثار شکست آن را میبینیم.»
دولت مشورت میکند اما به آن عمل نمیکند!
این کارشناس اقتصادی معتقد است: «در شرایط فعلی چه در مساله ارز 4200 یا مسائل دیگر اقتصادی، راهحل در اقتصاد وجود دارد اما ممکن است اندکی تفاوت سلیقه وجود داشته باشد یا دولت به سمت اولویتهای حرکت کند. در حقیقت دولت سراغ نظرات کارشناسی میرود اما اجرایشان نمیکند.»
وی همچنین در این خصوص که این شکاف میان دولت و صاحبنظران چقدر به دلیل کوتاهی خود اقتصاددانهاست، میگوید: «از یک معلم دانشگاهی نمیتوان انتظار داشت برای بیان نظراتش، بیانیه صادر کند. او دیدگاه خود را در نشریات و در تحلیلهایش منتشر میکند. اقتصاد ایران به دلیل تورم دورقمی، یک اقتصاد بیمار است. در این میان، جراح دولت است اما باید بر اساس نظرات کارشناسی عمل کند.»