اقتصاد۲۴- اکونومیست نوشت: دقیقا پنج سال از زمانی که دونالد ترامپ آمریکا را از توافق با ایران خارج کرد میگذرد؛ در این اقدام ایران در ازای کاهش تحریم های اقتصادی، باید برنامه هستهای خود را محدود میکرد. از آن زمان تاکنون، وضعیت ایران تغییر کرده است. تصاویر ماهوارهای تایید میکند که ایران در حال ساخت تاسیسات هستهای در کوههای زاگرس، در نزدیکی سایت غنی سازی نطنز موجود است. به نظر می رسد این تأسیسات آنقدر در اعماق زمین پنهان شده که حتی در برابر قویترین بمب انهدام سنگر آمریکا نیز مقاوم است.
بنابر گزارش سرویس ترجمه دیده بان ایران؛ اگر تحلیل این تصاویر توسط سازمان غیردولتی آمریکایی به نام مرکز مطالعات عدم گسترش سلاحهای اتمی جیمز مارتین تأیید شود، چهار ورودی به دامنه کوه حفر شده است که هر کدام شش متر عرض و هشت متر ارتفاع دارند. این تاسیسات در عمق ۸۰-۱۰۰ متری درون زمین است. آمریکاییها بمبی به نام gbu-۵۷ ساخته بودند که به طور خاص قادر به تخریب تاسیسات زیرزمینی قبلی در فردو بود. این بمب هدایتشونده ۱۴۰۰۰ کیلوگرم d (مپ)، میتواند قبل از منفجر شدن تا ۶۰ متر زمین و سنگ نفوذ کند. اما این ممکن است دیگر برای تخریب مخفیگاه ایران کافی نباشد.
مؤسسه علم و امنیت بینالملل (ISIS)، یک اندیشکده در واشنگتن که توسط دیوید آلبرایت، بازرس سابق تسلیحات تأسیس شد، بر این باور است که عمیقترین بخش اتاق میتواند به عنوان سالنی برای تعداد کمی از سانتریفیوژهای پیشرفته مورد استفاده قرار گیرد. تولید سریع اورانیوم با درجه تسلیحات کافی (wgu) که ایران را قادر به یک شکست هستهای غیرقابل توقف کند.
بیشتر بخوانید: تهاجمی که مانع احیای برجام شد؛ پرتاب توپ در سالن بولینگ!
صرف نظر از انتقادات به توافق هستهای در سال ۲۰۱۵ معروف به برنامه جامع اقدام مشترک (jcpoa)، که دولت باراک اوباما با مشارکت چهار عضو دائمی دیگر شورای امنیت سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا (۱+۵) ساخته بود. این اطمینان حاصل کرد که ایران برای تولید مواد شکافت پذیر کافی برای یک دستگاه هستهای حدود یک سال زمان نیاز دارد. اکنون احتمالاً میتواند تقریباً بلافاصله به آن دست یابد.
از زمان تصمیم بیملاحظه ترامپ برای لغو «بدترین توافق تاریخ» و تمدید تحریمهایی که برای اعمال «فشار حداکثری» بر رژیم ایران طراحی شدهاند، ایران سانتریفیوژهای جدید و سریعتری را وارد کرده است که ظرفیت غنیسازی آن را به شدت افزایش داده است. تیم آقای آلبرایت بر اساس گزارش بازرسی سه ماهه آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAea)، ناظر هستهای سازمان ملل در فوریه، تخمین میزند که ایران میتواند ظرف ۱۲ روز به اندازه کافی wgu برای یک سلاح هستهای تولید کند. این کشور باید تنها از سه سانتریفیوژ آبشاری پیشرفته و نیمی از ذخایر فعلی اورانیوم ۶۰ درصدی خود استفاده کند.
نگرانکنندهتر این است که اگر ایران از تمام ذخایر اورانیوم غنیشده خود استفاده کند، میتواند در عرض یک ماه چهار سلاح هستهای دیگر تولید کند. تا دو ماه دیگر، با استفاده از ذخایر اورانیوم با غنای پایین (یعنی با غنای کمتر از ۵ درصد)، میتواند مواد کافی برای دو سلاح دیگر به دست آورد. آزمایش و استقرار یک بمب برای یک سیستم تحویل نفت خام، مانند یک هواپیما یا یک کشتی، حدود شش ماه طول میکشد. یک کلاهک موشکی ممکن است ظرف یک یا دو سال امکان پذیر باشد.