اقتصاد24 - عطاالله عبدی در سمینار تخصصی الزامات ژئوپلیتیک ایران در منطقه که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، گفت: جهان از لحاظ ساختار قدرت به صورت نانوشته دارای تقسیم بندی است، این تقسیم بندی در درجه اول، جهان را به پنج سطح قدرت تقسیم می‌کند.
عبدی افزود: در سطح اول قدرت جهان کشورهایی وجود دارند که جهان از وجود آنها متاثر است، این سطح شامل سه حوزه استراتژیک روسیه، آمریکا و چین است که هرکدام در حوزه‌ای خاص استراتژیک هستند، حوزه دریایی یعنی نیروی دریایی گسترده و تاثیرگذار که قبل از جنگ جهانی دوم متعلق به بریتانیا بود اما در حال حاضر مربوط به ایالات متحده آمریکاست، حوزه بعدی حوزه بری است، که درگذشته متعلق به خشکی بزرگ اوراسیا بوده اما در حال حاضر متعلق به روسیه است و در نهایت حوزه اقتصادی که متعلق به چین است.
وی خاطرنشان کرد: روسیه قدرت خودش را در خشکی تعریف کرده و ناظر به امنیت خود است همانگونه که آمریکا قدرت خود را در دریاها نمایان کرده است، روسیه بیش از هرچیز از مورد حمله قرار گرفتن از جهات مختلف واهمه دارد.
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی از احساس خطر آمریکا در صورت اتحاد چین و روسیه سخن گفت و افزود: چین از لحاظ اقتصاد ابر قدرت است و روسیه از لحاظ نظامی، درصورت اتحاد این دو قدرت، ممکن است آمریکا احساس خطر کند، در مقابل آمریکا برخلاف چین و روسیه، متحدان زیادی دارد.
عبدی قدرت های سطح دو جهان را قدرت‌های منطقه‌ای معرفی کرد و افزود: این کشورها منافع و قدرتشان ورای مرزهایشان است و می‌توانند دارای قدرت‌های مختلف سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی و غیره باشند، البته قدرت نظامی وجه اصلی و لازمه هر منطقه ژئوپلوتیک است، کشورهایی مانند ایران، ترکیه، هند، عربستان، برزیل، استرالیا و کانادا در این سطح قرار می‌گیرند.
وی سطح سه و چهار را اینگونه تشریح کرد: در سطح سه قدرت‌های جهان کشورهایی وجود دارد که در درون مرزهای خود دارای قدرت و توانمدی هستند مانند عراق، در سطح چهار هم کشورهایی هستند که در درون خود دچار چالش و تنش هستند مانند سودان و سوریه.
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی سطح آخر را متعلق به کشورهای ورشکسته دانست و افزود: این‌کشورها برای بقای خود هم دچار مشکل هستند و تنها با کمک کشورهای خارجی اداره می‌شوند مانند سومالی، سودان، لیبی.
عبدی در ادامه افزود: درون عرصه‌های ژئواستراتژیک، مناطق ژئوپلیتیک قرار دارد که هرکدام از این مناطق کارکردی خاص دارد مانند؛ خلیج فارس، جنوب شرق آسیا، شبه جزیره عربستان و ...
وی در ادامه تشریح کرد: مناطقی در دنیا وجود دارد به نام شاخک که مناطقی حساس در حوزه‌های استراتژیک هستند، مناطقی مانند باب المندب، خلیج فارس و تنگه هرمز، این شاخک‌ها بسیار حساس و صحنه عملیات نظامی کشورها هستند و اگر درگیری دردنیا صورت بگیرد در این شاخک‌هاست بنابراین ما به عنوان یک قدرت منطقه‌ای برای تثبیت قدرت خود باید در این صحنه‌ها حضوری جدی داشته باشیم.
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی ادامه داد: منابع و منافع ما در تنگه هرمز قرار دارد البته حضور در تنگه باب المندب تکمیل کننده حضور ما در تنگه هرمز است. ما اگر بخواهیم در مدیترانه حضور پیدا کنیم باید از کانال سوئز گذر داشته باشیم که مسیری سخت است، بنابراین اهمیت حضور در سوریه و عراق را در این مساله می‌فهمیم.
عبدی مشکل آمریکا را وجود کشور مستقل دانست و افزود: آمریکا با وجود کشور مستقل در این منطقه مشکل دارد، اگر جنگی بین آمریکا و ایران صورت بگیرد توازن قدرت به هم می‌خورد و کشورهایی مانند عربستان و امارت نابود می‌شود.
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی یکی دیگر از مناطق مهم برای ایران را بندر چابهار دانست و افزود: چابهار می‌تواند گلوگاه تنفسی اقتصاد جهان باشد به شرطی که از آن به طرز صحیح استفاده کنیم، در ضمن ما حوزه کشورهای فارسی‌زبان را دست کم می‌گیریم، همانقدر که عراق و سوریه برای ما سودمندند کشورهای فارسی زبان مانند تاجیکستان هم همان نقش را بازی می‌کنند.