اقتصاد24 - سیاستگذار اجرای این طرح را بر اساس همگرایی دو بخش دولتی و یک بخش خصوصی معرفی کرده است به طوری که در قراردادی بین بانک مسکن، بنیاد مسکن و شرکت‌های تامین مصالح ساختمانی، سازندگان نیاز مصالح سالانه خود را اعلام می‌کنند و شرکت تامین مصالح آنها را به‌صورت عمده خریداری می‌کند. دولت انتظار دارد با اجرای این مکانیسم قیمت مصالح تقریبا ۲۸ تا ۳۰ درصد کمتر از قیمت بازار تامین شود. بررسی‌های «جهان صنعت» نشان می‌دهد که «سهم پایین مصالح در قیمت تمام‌شده مسکن» و «ناتوانی سازندگان از تخمین نیاز سالانه» دو مانع بزرگ برای اجرا این طرح است. در حالی که مهم‌ترین رکن قیمت تمام‌شده ساخت مسکن «قیمت زمین» است سیاستگذاری برای کاهش ۳۰ درصدی قیمت مصالح با توجه به سهم اندک آن در قیمت تمام‌شده ساختمان به کاهش قیمت محسوس در بازار منجر نمی‌شود. از سوی دیگر سازندگان مسکن و انبوهسازان با کاهش شدید بهره‌وری ساخت‌و‌ساز به پروژه‌های کوتاه‌مدت روی آورده‌اند یا به کلی دست از کار کشیده‌اند. در این شرایط اعلام نیازهای سالانه برای آنها ریسک قابل توجهی محسوب می‌شود.
اتمام فاز اول راه‌اندازی
به گفته مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن حالا فاز اول راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح به اتمام رسیده و هم‌اکنون فعالیت‌ها برای راه‌اندازی این بازار و تکمیل مابقی اقدامات مورد نیاز در این زمینه در بانک مسکن در دست انجام است. محمد‌حسن مرادی با بیان اینکه فاز اول اجرای این طرح در بانک مسکن شامل انجام فعالیت‌های پژوهشی و فاز دوم شامل فعالیت‌های مربوط به عقد قرارداد در قالب بازار تعهدی مصالح ساختمانی است می‌گوید: برخی پژوهش‌های لازم به منظور راه‌اندازی این بازار انجام شده است.
او از تعیین تکلیف یکی از شرکت‌های وابسته به بانک مسکن برای راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی به سازندگان و انبوهسازان خبر می‌دهد و می‌گوید: فعالیت‌های مربوط به شفاف‌سازی‌های مالی و سایر عملیات مورد نیاز به منظور مناسب‌سازی این شرکت و آماده‌سازی آن برای استفاده از ظرفیت‌های موجود و همچنین ایجاد ظرفیت‌های جدید در قالب بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی نیز انجام شده است.
مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن ادامه می‌دهد: قرار است این شرکت برای راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی با همکاری مشترک بانک مسکن و بنیاد مسکن انقلاب به کار گرفته شود. هم‌اکنون این شرکت تعیین شده و حساب‌های مربوط به آن نیز مشخص شده و برای راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی در حال آماده‌سازی است.
ارائه مصالح در مقیاس انبوه
به گفته مرادی راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی با چند هدف عمده و مطابق با تصمیم دولت و وزارت راه‌و‌شهرسازی در دستور کار بانک مسکن و بنیاد مسکن قرار گرفته است و ارائه مصالح در مقیاس مورد نیاز انبوهسازان و رفع دغدغه آنها از بابت افزایش قیمت مصالح ساختمانی در نتیجه افزایش هزینه‌های ساخت‌و‌ساز به صورت پیش‌بینی نشده در طول دوره ساخت که بعضا منجر به توقف برخی از پروژه‌های ساختمانی به دلیل کمبود بنیه مالی می‌شود و یکی از اهداف تعریف شده در تبیین مزایای راه‌اندازی این بازار است.
مسوولان می‌گویند با راه‌اندازی این بازار قرار است مصالح ساختمانی مورد نیاز سازندگان و انبوه‌‌سازانی که اقدام به ساخت مسکن مطابق با الگوی غالب تقاضا در شهرها می‌کنند پیش‌خرید شده و با نرخ ثابت در طول پروژه و به نسبت نیازی که به مصالح وجود دارد به پروژه تزریق شود. ضمن اینکه امکان خرید غیرنقدی (خرید قسطی) مصالح غیرنقدی از این بازار برای سازندگان نیز فراهم خواهد شد.
به گفته مرادی، مجموعه بانک مسکن در راستای فراهم کردن مقدمات اجرای این سیاست تمام توان خود را به کار گرفته است و راه‌اندازی بازار تعهدی فروش مصالح ساختمانی هم‌اکنون در بانک مسکن در حال پیگیری است. او یکی از مهم‌ترین راهکارهای ایجاد رونق در بازار معاملات مسکن و همچنین کمک به خانه‌دار شدن طبقات میان‌درآمدی جامعه را افزایش ساخت واحدهای مسکونی مطابق با الگوی غالب تقاضا در بازار واحدهای مسکونی مصرفی اعلام کرد.
افزایش ۴۷ درصدی قیمت مصالح
در حال حاضر سهم مصالح در قیمت تمام‌شده ساختمان کمتر از ۳۵ درصد ارزیابی می‌شود اما مهم‌ترین عامل افزایش قیمت مسکن در سال اخیر تورم عمومی و عوامل بیرون از حوزه مسکن است. مرکز آمار ایران به تازگی اعلام کرده که درصد تغییرات میانگین شاخص چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به میانگین شاخص چهار فصل منتهی به زمستان سال ١٣٩۶ معادل ۸/۴۷ درصد بوده که نسبت به همین اطلاع در فصل قبل (۳/۳۷ درصد) با افزایش روبه‌رو شده است.
شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در فصل زمستان ١٣٩٧ به عدد ۴/۳۵۶ رسید که این رقم نسبت به شاخص فصل قبل (۰/۳۳۱)، ٧/٧ درصد و نسبت به شاخص فصل مشابه سال قبل (۱/۲۲۳)، ۷/۵۹ درصد افزایش داشته است. درصد تغییرات میانگین شاخص چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به میانگین شاخص چهار فصل منتهی به زمستان سال ١٣٩۶ معادل ۸/۴۷ درصد بوده که نسبت به همین اطلاع در فصل قبل (۳/۳۷ درصد) با افزایش روبه‌رو بوده است.
منبع: جهان صنعت