اقتصاد24 - این روزها بسیاری از تحلیلگران اقتصادی براین باورند که روند کاهشی و آن گاه افزایشی و تکرار این الگوی قیمتی، نمی‌تواند ملاک واقعی برای سنجش وضعیت اقتصادی کشور باشد.
بر همین اساس، رابطه نوسان نرخ ارز با تغییر قیمت کالا تا اندازه زیادی کنترل شده است.به این معنی که به محض افزایش نرخ ارز، قیمت کالاها رشد شتابان پیدا نمی‌کند و با کاهش آن هم تغییرات آنچنانی به وجود نمی‌آید.این رویکرد بازار نشان از هوشمندی و هوشیاری بازار نسبت به نوسان بازار ارز داشته و معاملات کالایی براساس انتظارات تورمی انجام نمی‌شود.
در میان تحلیل‌های مختلفی که از الگوی حرکت قیمتی نرخ ارزها با ریال مطرح می‌شود، این تئوری که امریکا در هنگامه برقراری تحریم‌ها، همواره تلاش می‌کند بازار ارز را با تکانه‌های غیر منتظره رو به رو کند، بیشتر شنیده می‌شود، نظریه‌ای که درعمل ایجاد شوک‌های متعدد به نظام پولی کشورهای تحریم شده را تبیین می‌کند.
اشراف بازار به تئوری تکانه
یکی از مکانیسم های اجرایی این تئوری، توسعه عملیات روانی به وسیله انتشار اخبار امیدوار‌کننده و ناامید‌کننده از توافق یا عدم توافق میان طرفین است که می‌تواند در سطح گسترده نوسان نرخ ارز و رفتار سینوسی قیمت‌ها را در بازار به‌دنبال داشته باشد.
این الگو آنقدر طی سالیان اخیر در هنگام تشدید تحریم‌ها و جنگ لفظی میان طرفین تکرار شده است که بسیاری از تحلیلگران و فعالان اقتصادی نسبت به وقوع مکرر آن وتأثیر در الگوی حرکت نرخ‌ها و قیمت‌ها آگاهی و اشراف پیدا کرده و آن را درتصمیمات اقتصادی‌شان در نظر می‌گیرند.
حال هوشیاری و آگاهی نسبت به ایجاد تکانه‌های ارزی مبتنی بر عملیات روانی ایالات متحده به‌عنوان یک اصل مهم شمرده شده و اینک بسیاری از فعالان اقتصادی نسبت به آن بصیرت رفتاری پیدا کرده‌اند، به همین دلیل، پیگیری لحظه‌ای اخبار نوسان ارزی تا اندازه ملموسی اهمیت خویش را از دست داده است.
در همین شرایط، بانک مرکزی ایران به‌عنوان سیاستگذار پولی کشور توانسته است با مدیریت بازار ارز تا اندازه زیادی از رفتار افزایشی نرخ ارز جلوگیری کند و حتی رفتار دلفینی یا سینوسی شدید را کنترل کند.
با وجود اینکه نرخ ارز هدفگذاری شده مورد نظر بانک مرکزی برای بسیاری از فعالان اقتصادی مشخص نیست، اما حضور ابزارمند این نهاد در بازار نشان از کنترل نرخ ارز داشته، به طوری که آثار پارامترهای روانی که زمینه افزایش نرخ ارز را فراهم می‌کند، کمتر مشاهده می‌شود.تحلیل رفتار نرخ ارز نشان می‌دهد که در کوتاه مدت، چشم‌انداز یا احتمالی برای افزایش نرخ ارز وجود نداشته و بتدریج بانک مرکزی در پی تثبیت نرخ در یک کانال قیمتی مورد نظر جهت تقویت ریال است.
در چنین شرایطی، آگاهی عمومی نسبت به نوسان ارزی افزایش یافته و زمینه هوشمندی و هوشیاری کسانی را که در گذشته به‌دنبال خرید ارز به منظور حفظ ارزش دارایی‌های نقدی‌شان هستند، فراهم کرده است.در این میان، آنچه باعث تقویت تحلیل منفی نسبت به خرید و نگهداری ارزها شده، بازدهی منفی این بازار و وجود نوسان شدید در بازار ارز است.
هوشیاری سرمایه‌گذاران
روند کاهشی بازدهی خرید ارز باعث شده است، برخی از افرادی که انتقال دارایی نقدی از بازارپول به بازار ارز را پیش گرفته بودند، در تصمیمات مخاطره آمیزشان صرف نظر کرده واز انتخاب بسترهای ناامن برای سرمایه‌گذاری خودداری کنند.در شرایطی که رئیس کل بانک مرکزی بدون بیان پیش‌بینی قطعی نسبت به نرخ ارز در آینده، از مردم خواسته است، از سرمایه‌گذاری در این بازار خودداری کنند، روند نزولی نرخ ارز در این بازار، اثباتی بر گفته‌های وی درخصوص پر ریسک بودن معاملات این بازار بوده است.حال به نظر می‌رسد که مردم اظهارات«عبدالناصر همتی» را جدی می‌گیرند.
روند نزولی
تحلیل غالب نشان از، تداوم روند سینوسی به سمت پایین دارد. روزگذشته هم خبرگزاری‌های مختلف از کاهش نرخ ارز خبر دادند، به طوری که دلار در مرز کانال ۱۲ هزار تومانی قرار گرفت.
ایرنا از تهران گزارش کرد که - بهای انواع ارز (چهارشنبه) در صرافی‌ها روندی نزولی داشت، به طوری که نرخ دلار با افت حدود ۵۰۰ تومانی به ۱۳ هزار و ۲۵۰ تومان کاهش یافت.
موج جدید کاهش نرخ دلار که در روزهای اخیر آغاز شده دیروز نیز تداوم یافت و احتمال سقوط قیمت‌ها به کانال ۱۲ هزار تومانی را تقویت کرد.بر این اساس، صرافی‌های بانکی، در ساعت ۱۳ دیروز هر دلار را با کاهش ۵۰۰ تومانی نسبت به روز سه شنبه ، به بهای ۱۳ هزار و ۲۵۰ تومان و هر یورو را نیز با کاهش ۵۰۰ تومانی به قیمت ۱۵ هزار و ۱۵۰ تومان عرضه کردند.میانگین بهای هر یورو در روز کاری قبل در سامانه سنا ۱۵ هزار و ۶۹۴ تومان و هر دلار ۱۳ هزار و ۷۸۷ تومان بود.همچنین حواله فروش در سامانه نیما برای هر یورو ۱۲ هزار و ۵۹۲ تومان و دلار ۱۱ هزار و ۲۴۲ تومان تعیین قیمت شد.ایسنا هم روز گذشته(چهارشنبه) از بازار ارز گزارش داد که بانک‌ها و صرافی‌های مجاز بانک مرکزی قیمت ارز را نسبت به روز گذشته (سه شنبه) به میزان قابل توجهی کاهش دادند؛ به طوری که قیمت دلار و یورو در صرافی‌های بانک مرکزی ۵۰۰ تومان کاهش داشته است.
رفتار محتاطانه دادوستدکنندگان در بازار نسبت به نوسان نرخ ارز، باعث شده است که فاصله نرخ خرید با فروش ارز نیز در این بازار فاصله بگیرد. این نشان از احتیاط معامله گران در این بازار است، چرا که حد دقیق زیان و حد سودآوری برای آنها مشخص نیست.
کنترل نوسان نرخ ارز از سوی سیاستگذار، بتدریج این برداشت عمومی را ایجاد کرده است که بازارارز شاهد التهابات روانی نخواهد شد و نوسان ارزی در طول کانال و دامنه مشخصی تجربه خواهد شد.
منبع: ایران