اقتصاد۲۴- طی روز‌های اخیر برخی رسانه‌ها از افزایش چهار برابری قیمت لاستیک در بازه زمانی اردیبهشت سال گذشته تا شهریور امسال خبر داده‌اند. به‌رغم اینکه لاستیک مشمول قیمت‌گذاری دستوری می‌شود، بررسی‌ها نشان می‌دهد در شهریور امسال قیمت برخی از انواع پر مصرف از این محصول تا بیش از ۲۰۰ درصد نسبت به ابتدای سال جاری رشد قیمت داشته‌اند.
البته این افزایش قیمت برای برخی از برند‌ها بیشتر هم بوده، اما با توجه به کمبود لاستیک در بازار، در حال حاضر برخی از لاستیک‌های گران قیمت در فروشگاه‌های اینترنتی عرضه نمی‌شوند و امکان مقایسه قیمت‌ها وجود نداشت. در هفته‌های گذشته گزارش‌هایی از کمبود لاستیک در بازار منتشر شد که به نظر می‌رسد منجر به افزایش بیشتر قیمت‌ها شده است.
البته تولیدکنندگان می‌گویند که در سال جاری هنوز مجوزی برای افزایش قیمت دریافت نکرده‌اند و این در حالی است که قیمت مواد اولیه آن‌ها از جمله استایرن، فولاد، دوده، محصولات آروماتیک و ... افزایش داشته است؛ بنابراین به نظر می‌رسد سود اصلی افزایش قیمت لاستیک به جب دلالان می‌رود.
به طور کلی افزایش قیمت بخشی از مواد اولیه و عدم تخصیص ارز از مهم‌ترین دلایلی است که بازار لاستیک را ملتهب کرده است. تا جایی که تامین نشدن ارز و مواد اولیه کارخانه‌ها باعث افت ۲۰ درصدی تولید لاستیک در پنج ماهه اول امسال و به تبع آن کمبود تایر شده است.
از طرف دیگر نرخ فروش مرکز مبادله ارز و طلا، مبنای نرخ ارز تسعیر خوراک و قیمت پایه بورس کالا قرار گرفت و قیمت پایه محصولات پتروشیمی و پالایشی از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی تغییر کرد که این افزایش قیمت بر صنایع مختلف از جمله لاستیک اثر داشته است.
به عبارت دقیق‌تر بر این اساس نرخ پایه محصولات پتروشیمی که پیش از این ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود به ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان و معادل نرخ فروش حواله در مرکز مبادله ایران تغییر پیدا کرد. به نظر می‌رسد این خبر انتظارات تورمی ایجاد کرده است. هرچند وزیر امور اقتصادی و دارایی وعده داده که تغییری در قیمت کالا‌های اساسی به وجود نخواهد آمد.
بیشتر بخوانید:قیمت جدید انواع لاستیک خودرو در بازار + جدول
افزایش ۳۵ درصدی قیمت مواد اولیه پتروشیمی
مصطفی تنها، رئیس انجمن تولیدکنندگان لاستیک، با بیان اینکه قیمت ارز مبنای محصولات پتروشیمی اخیرا از ۲۸ هزار و ۵۰۰ به حدود ۳۷ هزار تومان رسیده، گفت: این تصمیم باعث افزایش ۳۵ درصدی مواد اولیه وابسته به محصولات پتروشیمی شده است.
وی با بیان اینکه قیمت استایرن در طول سال هم افزایشی بوده، تصریح کرد: البته استایرن تنها ماده اولیه مورد ستفاده در صنعت لاستیک نیست. در اصل برای تولید لاستیک حدود ۹۰ ماده ترکیب می‌شوند. قیمت فولاد، دوده، محصولات آروماتیک و ... از جمله این مواد هستند که قیمت هیچ کدام کاهش نیافته است.
تنها با بیان اینکه اعلام رسمی مقامات کشور، تورم ۴۵ درصد است، گفت: البته این آماری است که اعلام می‌شود.
کاهش حاشیه سود کارخانه‌ها در ۱۰ سال گذشته
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در ادامه افزای چهار برابری قیمت تایر در سال جاری را رد کرد و گفت: در یک دهه گذشته صنعت تایر افزایش تولید داشته، اما مجموع فروش کارخانه‌ها به قیمت ثابت روند کاهشی داشته است. از طرف دیگر بهره‌وری چهار شرکت بورسی که اطلاعات مالی آن‌ها شفاف است، ۴.۵ درصد در یک دهه گذشته به طور میانگین افزایش داشته است. اما حاشیه سود این کارخانه‌ها به طور میانگین سالانه ۱.۷ درصد، بر اساس شاخص قیمت سال ۱۳۹۵ کاهش یافته است.
تنها با بیان اینکه این آمار‌ها نشان می‌دهد افزایش قیمت ریالی صورت گرفته، اما به اندازه‌ای نیست که پول بی‌ارزش شده یا به اندازه‌ای که بتواند تورم را پوشش دهد، تصریح کرد: در سال جاری سازمان حمایت مجوزی برای افزایش قیمت صادر نکرده، اما در مورد بازار ما نمی‌توانیم اظهار نظر کنیم. در اصل قیمت تولیدکنندگان را دولت تعیین می‌کند و قیمت‌ها در بازار در اختیار تولیدکنندگان نیست.
کاهش ۲۰ درصدی تولید در پی عدم تامین ارز
وی درباره مشکلات تامین ارز در صنعت تایر نیز گفت: در سه ماهه اول امسال تولید تایر افزایش یافت، چراکه مواد اولیه ذخیره در کارخانه‌ها وجود داشت. اما در تیر و مرداد به دلیل مشکلات تامین ارز و مواد اولیه، تولید کاهش یافت؛ بنابراین در مجموع در پنج ماهه اول امسال تولید تایر ۲۰ درصد کاهش یافت که در بازار هم اثر داشته است.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در ادامه با اشاره به اهمیت تایر به عنوان یک کالای استراتژیک، اظهار کرد: تردد آمبولانس، توزیع غذا، دارو و ... همه وابسته به لاستیک هستند. از طرف دیگر حدود ۱۰ کارخانه در صنعت تایر در کشور فعال است و ۱۵ تا ۱۶ هزار نفر به طور مستقیم در این صنعت اشتغال دارند. اگر صنایع وابسته مثل قالب، سیم طوقه و ... را در نظر بگیریم، می‌توان گفت بیش از ۱۰۰ هزار نفر از این صنعت ارتزاق می‌کنند.
تنها با بیان اینکه این صنعت به طور میانگین یک دلار به ازای هر کیلو لاستیک ارزبری دارد، تصریح کرد: این در حالی است که واردات هر کیلو تایر چهار تا پنج دلار ارزبری دارد. اما این ارز از تولیدکنندگان دریغ می‌شود، اما به واردات به راحتی ارز تخصیص داده می‌شود، چراکه وقتی بازار آشوب می‌شود مسئولان به دنبال علاج سریع، یعنی واردات می‌روند.
به گفته وی در سال جاری ۱۰۰ میلیون دلار صرف واردات تایر و ۶۰ میلیون دلار ارز برای تولید تخصیص داده شده است. این در حالی است که تولیدکنندگان در شرایط تحریم طرح‌های توسعه‌ای اجرا کردند، اما حالا به دلیل کمبود مواد اولیه امکان استفاده از آن را ندارند و کاهش ظرفیت داشته‌اند.