اقتصاد۲۴- ایران که زمانی صادر‌کننده چرم بود، امروز به یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های چرم مصنوعی تبدیل شده است. در حال حاضر قیمت محصولات چرم و چرم مصنوعی تا حدی نجومی شده که مردم تعمیر کیف و کفش را به خرید آن ترجیح می‌دهند و با وصله و پینه، تا چند سال از وسیله خود استفاده می‌کنند.
تعمیق رکود در صنف کیف و کفش چرم باعث شده تا بسیاری از فعالان این صنف به تغییر شغل روی آورند و یا در کنار فروش، تعمیر کیف و کفش را هم به فعالیت خود اضافه کنند. حالا دیگر چرم ایرانی نه‌تن‌ها در داخل خریدار چندانی ندارد که عراقی‌ها هم به دلیل کیفیت پایین، دمپایی‌ها و صندل‌های چرم ایرانی را عودت داده‌اند.
کفش چرم ایرانی؛ حداقل ۳ میلیون
سعید حیاتی، رئیس اتحادیه چرم و ابزار کفش، در گفتگو با تجارت‌نیوز با اشاره به مشکلات اصناف مختلف کشور گفت: وضعیت اقتصادی کشور امروز به گونه‌ای است که تمام اصناف درگیر رکود توام با تورم هستند. با کاهش قدرت اقتصادی مردم، عملاً فصل‌های فروش و اصطلاحاً مدرسه بازار، بازار شب عید و از این قبیل دوره‌ها معنی خود را از دست داده‌اند. معمولاً این روز‌ها با توجه به نزدیک شدن بازگشایی مدرسه فروش کیف و کفش به اوج خود می‌رسید، اما به علت شوک قیمتی که امسال این صنف در بحث مواد اولیه داشته قیمت‌ها جهش قیمتی داشتند؛ بنابراین مردم سعی می‌کنند تا جای ممکن کیف و کفش خود را تعمیر کنند تا یک کالای نو تهیه کنند. به طور مثال امروز کفش مردانه چرم زیر سه میلیون تومان وجود ندارد.
وی درباره هزینه مواد اولیه توضیح داد: ۶۰ درصد مواد اولیه این صنف در داخل و ۴۰ درصد دیگر وارداتی هستند. اما از سال گذشته برای تهیه مواد اولیه باید ارز نیمایی گرفت. در حالی که پیش از این ارز دولتی یا حمایتی به این صنف تعلق می‌گرفت. یعنی مواد اولیه‌ای که پیش از این با ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست تولیدکننده می‌رسید، اکنون به ۳۸ هزار تومان رسیده است. طبیعتا در چنین شرایطی قیمت‌ها چند برابر می‌شود. قبلاً یک کانتینر ۴۰ فوت برای تاجر کیف و کفش نهایت ۱۵۰ میلیون تمام می‌شد، اما اکنون همان کانتینر یک میلیارد تومان قیمت می‌خورد.
او افزود: کاهش ارزش پول کشور باعث شده تا فروشندگان ترکیه و ایتالیا دیگر به تاجران و تولید‌کنندگان ایران جنس امانی ندهند. زیرا از بازگشت پول خود اطمینان ندارند، وقتی در عرض چند ماه ناگهان ارزش پول بیش از ۲۰ درصد نوسان دارد کمتر تاجری حاضر است با فردی که با این واحد پول معامله می‌کند کار کند.
اظهارت رئیس اتحادیه چرم و ابزار کفش در حالی است که ایران در سال‌های اخیر تبدیل به یکی از تأمین‌کنندگان کفش و کالا چرمی در سطح جهانی بوده و بازار‌های خاورمیانه مملو از کفش‌های تبریز بوده است. فعالیت در این صنعت نیاز به نقدینگی بالا و گردش مالی زیادی دارد در حالی که سود آن نسبت به گردش نقدینگی کم است و سود اصلی در صادرات و زمان‌بر است.
بیشتر بخوانید: هزینه خرید لوازم مدرسه در آغاز مهر چقدر است؟
ماشین‌آلات قدیمی و بازار انحصاری؛ بهشت تولیدات بی‌کیفیت
کاهش نقدینگی و تحریم‌ها در جهار سال اخیر باعث شده کیفیت مواد اولیه تولید داخل صنعت کیف و مواد اولیه چرم هر روز کمتر شود. برخی شرکت‌ها که از ماشین‌آلات قدیمی چین استفاده می‌کنند، کیفیت و ظرافت محصولات چینی را ندارند؛ زیرا برای نسل قبلی ماشین‌آلات چرم هستند. مشکلات واردات و بالا رفتن تعرفه سبب شده که یک بازار انحصاری برای این گونه شرکت‌ها ایجاد شود. درست همان اتفاقی که در خودرو و لوازم خانگی رخ داده است.
حیاتی درباره عقب‌ماندگی صنعت چرم ایران از توسعه جهانی نیز توضیح داد: رسیدن به کیفیت چرم چین زمان‌بر است. چرم مصنوعی که امروز در داخل کشور تولید می‌شود فقط به دلیل انحصار است که فروش می‌رود؛ به دلیل همین انحصارگرایی است که ایران بازار صادراتی خود را از دست داده است. زیرا علاوه بر قدیمی بودن ماشین‌آلات، همین تولید‌کنندگان از کیفیت کار کم می‌کنند.
عراقی‌ها محصول ایرانی را بی‌کیفیت می‌دانند
حیاتی درباره عودت کالا‌های ایرانی از عراق گفت: بیکاری و کاهش قدرت اقتصادی مردم باعث شده که مردم نتوانند این تفاوت هزینه را پرداخت کنند. برای همین تولیدکننده مجبور است کیفیت کار را پایین بیاورد تا کارگاه خود را تعطیل نکند. به طور مثال هر سال در ایام اربعین این صنف گردش مالی زیادی را تجربه می‌کرد. اما امسال هیچ خبری در داخل نبود. خیلی‌ها ترجیح دادند که با همان کفش یا صندل سال قبل امسال زیارت بروند. از سوی دیگر تاجران عراقی که هر سال حجم عظیمی دمپایی و صندل خریداری می‌کردند امسال به دلیل کاهش کیفیت کار ایرانی تصمیم گرفتند از ترکیه خرید کنند، حتی کاهش ارزش پول ایران در مقابل عراق هم عاملی نشد که عراقی‌ها از ما خرید انجام دهند.
وی ادامه داد: به هر حال تولیدکننده سال‌ها قبل سرمایه‌گذاری کرده و زندگی خود را در این صنعت گذاشته است. شاید اگر می‌دانست وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور به شکل امروز می‌شود کار دیگری می‌کرد. اما اکنون که تمام زندگی خود را در این راه گذاشته باید کار کند و محصولی به بازار بدهد که کارگر و کارمندی که امروز هشت میلیون تومان حقوق می‌گیرد بتواند آن را تهیه کند، پس مجبور است از کیفیت کار بزند.
مشتری ایرانی قدرت خرید محصول باکیفیت را ندارد
حیاتی با اشاره به کیفیت کفش‌ها و کیف‌های تولیدشده در سال جاری توضیح داد: امروزه دیگر در کیف‌ها و کفش‌ها یراق‌آلات استفاده نمی‌شود یا میزان استفاده از آن به حداقل رسیده است. به طور مثال برای تولید یک بوت یا پوتین باید ۴۰ منگنه زده شود. در حالی که امروز فقط چهار منگنه زده می‌شود. زیرا مشتری توانایی پرداخت پول آن کار را ندارد. دیگر مصرف‌کننده ایرانی نمی‌تواند کفش یا بوت یا پوتینی که قبلاً می‌پوشید امروز هم بپوشد.
وی اضافه کرد: اگر وضعیت به همین گونه پیش برود در ماه‌های آینده تعداد زیادی از تولید‌کنندگان مجبور خواهند شد فعالیت خود را تعطیل کنند. زیرا با این روند افزایشی تورم و کاهش قدرت اقتصادی مردم دیگر کسی دنبال خرید کیف و کفش نمی‌رود و ترجیح می‌دهد همان قبلی‌ها را وصله و پینه بزند. امری که امروز بیشتر از ۵۰ درصد مردم آن را انجام می‌دهند و در آینده نزدیک همه‌گیر خواهد شد.
لغو نمایشگاه ایمپکس
هر سال چندین نمایشگاه کیف و چرم مصنوعی و طبیعی در کشور برگزار می‌شود که اخرین آن نمایشگاه امپکس است. درحالی که یک ماه دیگر تاریخ برگزاری هر ساله این نمایشگاه است، اما مطابق اظهارات فعالان حوزه چرم به دلیل عدم استقبال و به دلیل خالی بودن غرفه‌ها احتمال لغو این نمایشگاه بالاست. این درحالی است که تعداد سالن‌ها به یک‌سوم رسیده، اما همچنان غرفه‌های خالی زیادی وجود دارند. زیرا با توجه به وضعیت بحرانی فعالان این صنف حضور در نمایشگاه و پرداخت هزینه‌های سنگین کرایه غرفه دیگر توجیه اقتصادی ندارد.