اقتصاد۲۴، مریم بهنام راد- طی روز‌های اخیر اخبار متناقضی از اقدامات دولت و بخش خصوصی در حوزه تامین مسکن ارزان قیمت یا همان کوچک متراژ شنیده می‌شود.
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، شروع این تناقض از تکذیب ساخت مسکن ۲۵ متری توسط دولت بوده و در ادامه به انتشار مصاحبه‌ای از مدیرعامل یک اتحادیه‌های فعال در حوزه عمران رسید. به گفته وی، این اتحادیه اقدام به ساخت مسکن ۲۵ متری خواهد کرد. اگرچه مدیرعامل این اتحادیه در مواجهه با واکنش تند و مخالفت شدید دولت و شهرداری و سایر نهاد‌های متولی بخش مسکن ناچار به چرخشی ناگهانی شده و عنوان طرح را از مسکن کوچک متراژ با هدف خانه‌دار کردن جوانان و اقشار کم برخوردار، به هتل آپارتمان تغییر داد، اما هنوز مشخص نیست آیا دولت و نهاد‌های دیگر به جز مخالفت و تکذیبیه و ممانعت، تصمیم به ساخت مسکن و یا کنترل و کاهش قیمت آن دارند یا نه!
به تازگی مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی نیز در همین خصوص به یکی از خبرگزاری ها گفته است: عرضه مسکن استیجاری را می‌توان با مدل نهضت ملی مسکن انجام داد و مسکن ۲۵ متری نیاز بازار را پاسخ نمی‌دهد. مسکن ۲۵ متری اصلا در دستور کار ما نبوده و نیست؛ ضرورتی هم فعلا ندارد.
ساخت ۴ میلیون مسکن در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
فارغ از در نظر گرفتن اهداف این اتحادیه در معرفی طرح مسکن ۲۵ متری یا همان هتل آپارتمان و ایرادات بسیار جدی که به آن وارد است، باید این سوال را مطرح کرد که با گذشت نزدیک به دو سال از روی کار آمدن دولت سیزدهم، مهمترین شعار این دولت که ساخت ۴ میلیون مسکن طی ۴ سال بود در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، متاسفانه دولت سیزدهم با دلایل موجه یا غیر موجه تاکنون هیچ توفیقی در اجرای این شعار خود نداشته و قیمت مسکن طی دو سال گذشته چه در بخش خرید چه رهن و اجاره افزایش سرسام آوری داشته است، به طوری که تامین مسکن تقریبا تمام درآمد سرپرست خانوار‌های متوسط و ضعیف را به خود اختصاص داده است.
کوبیدن دولت بر طبل حذف یارانه‌های پنهان تولید و افزایش مالیات
یکی از مهمترین اشکالات وارده به دولت سیزدهم در خصوص تامین مسکن این است که با وجود هشدار اغلب کارشناسان به تاثیر نرخ دلار در قیمت نهاده‌های تولید مسکن، هیچ اقدامی برای کنترل نرخ دلار با هدف کاهش قیمت نهاده‌های تولید مسکن نداشته و از سوی دیگر بر طبل حذف یارانه‌های پنهان تولید و افزایش مالیات می‌کوبد.
بیشتر بخوانید: شأن یک خانواده ایرانی، مسکن ۲۵ متری نیست/ برای برخی این واحدها غنیمت است
این اقدامات در کنار عدم برنامه‌ریزی صحیح برای افزایش تولید مسکن که مهمترین راه برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا است، توان بخش عمومی و ضعیف جامعه برای تامین مسکن را به صفر و یا زیر صفر رسانده است.
افزایش چند صد درصدی قیمت زمین و نهاده‌های تولید تنها بخش واسطه‌گری مسکن را به سود‌های هنگفتی رسانده و باعث شده است در این فضای آشفته هر دو طرف معاملات مسکن، (خریدار و فروشنده و یا مالک و مستاجر) به انتظار کاهش قیمت مانده و در نهایت بازار مسکن که در اصل بخش اعظم گردش مالی اقتصاد کشور و یا پیشران اقتصاد است به رکود عمیق فرو برود.
برخورد دوگانه دولت با سازندگان مسکن
از سوی دیگر تحقق شعار سال که توسط رهبر معظم انقلاب به رفع موانع تولید اختصاص یافته به طور کل در شش ماه نخست امسال نادیده گرفته شده است.
در گوشه کنار پایتخت طرح‌های کوچک و بزرگی برای ساخت مسکن توسط سازندگان بخش خصوصی کلید می‌خورد، اما برخورد دوگانه دولت با این سازندگان و ایجاد موانعی عجیب و غریب تولید مسکن توسط سازندگان بخش خصوصی را نیز با مشکلاتی مواجه کرده است.
اما ناگفته نماند در کنار تعلل دولت در ساخت و تحویل مسکن به اقشار مختلف جامعه، فضا در بازار پُرتقاضای مسکن بیش از گذشته ملتهب‌تر شده است.
دفاع تمام قد مدیرعامل از طرح مسکن ۲۵ متری
اما خشایار باقرپور مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ با دفاع از این طرح به چند سوال چالشی اقتصاد ۲۴ پاسخ داد که درادامه می‌خوانید.
*ساخت مسکن‌های ۲۵ متری آیا در حال اجرا است؟ با اجرای این طرح چقدر بازار مسکن تحت تأثیر قرار خواهد گرفت؟
- نزدیک به دو سال و نیم روی این طرح کار مطالعاتی انجام شده و الگو‌هایی که در سایر کشور‌ها اجرایی شده بود را بررسی کردیم. تحقیقات میدانی نسبت به اقبال عمومی جامعه انجام شده است و در عین حال قوانین، آئین نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها را مطالعه تطبیقی کردیم تا بتوانیم به این الگو، مدل و طرح دست پیدا کنیم؛ بنابراین کاری نیست که از یکی دو ماه پیش شروع شده و خلق الساعه و لحظه‌ای باشد.
در این طرح ما نباید از ظرفیت‌ها و تمرکز بخش دولتی (که به شدت درگیر نهضت ملی مسکن و هدف تولید ۴ میلیون واحد دولت هستند) استفاده کنیم و چیزی را اشغال کنیم، چون این طرح هیچ ارتباطی به طرح‌های دولتی ندارد و جزو طرح‌های نوآورانه است. طرح ساخت مسکن‌های ۲۵ متری از دل خود اتحادیه بیرون آمده و قصد نداشتیم منابع بانکی و اراضی دولتی را طلب کنیم؛ بنابراین وارد تعامل، مذاکره و تنظیم پیش قرارداد‌هایی با بخش‌های غیردولتی شدیم که در آینده این قرارداد‌ها به امضاء می‌رسد.
سوداگری از بازار مسکن رخت برمی‌بندد؟
* اجرای طرح مسکن‌های ۲۵ متری تا چه میزان، سوداگری در بازار مسکن را کاهش می‌دهد؟
- بخشی از جامعه که هدف این طرح است، جوانان هستند که امیدواریم این طرح کمک کند تا آنها در یک منزل غیراستیجاری زندگی‌های خود را شروع کنند و شرایط ازدواج برایشان فراهم شود. جوانان چشم انتظار هستند این طرح زودتر اجرایی شود و ما هم برای آنان این کار را انجام می‌دهیم.
هدف ما از اجرای این طرح تأمین مسکن جوانان بوده و امیدواریم با کوتاه شدن دوره انتظار خانه دار شدن برای جوانان و زوج‌های خانه اولی، بتوانیم قیمت‌های بازار را تا حد زیادی بشکنیم و به تاسی از آن سوداگری‌ها، سفته بازی ها و سوءاستفاده‌هایی که توسط بخش سرمایه‌ای بازار مسکن از جامعه می‌شود تا حد زیادی کنترل شود.
البته پایلوت این طرح در تهران و البرز ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد است و حجم بالایی ندارد، اما می‌توان به تأثیرگذاری آن در بازار امیدوار بود.
*قیمت نهایی این خانه‌ها چقدر است؟
- این واحدها یک واحد مسکونی یک خوابه است. یعنی بخش نشیمن، آشپزخانه اپن، سرویس بهداشتی کامل و اتاق خواب مجزا دارد که فضای اختصاصی هر واحد است. قسمت پذیرایی که ویژه ایامی است که ساکنین مهمان دارند و آن فضا برای پذیرایی از مهمان کوچک است را به قسمت مشاعات انتقال دادیم که به صورت تایمینگ با مدیریت ساختمان هماهنگ می‌کنند و فضا را در اختیار دارند.
امکانات مسکن ۲۵ متری
حتی برای تهیه غذا از مجموعه‌های تعاونی استفاده می‌کنیم و در آنجا تهیه غذا‌هایی وجود دارد که می‌تواند به مراسم و مهمانی‌ها سرویس دهی کند. به غیر از این فضا‌های مشاع دیگری مثل فضای ورزش، استخر، نگهبانی ۲۴ ساعته و فضا‌های خدماتی دیگر به علاوه بخش‌های تجاری دیگر نیز پیش بینی شده که بتوانیم همه این موارد را کنار هم داشته باشیم.
واحدها با ابعاد خاصی طراحی می‌شوند و نیاز به مبلمان تخصصی دارد که از تولید کننده داخلی تهیه می‌شود لذا حمایت از تولیدات داخلی را در دستور کار قرار دادیم. مستقیما از تولید کننده و نه از بازار با قیمت بالا تهیه خواهیم کرد. واحدها تمام مبله است تا حدی که زوج جوان نیاز به تهیه جهیزیه برای منازل نخواهند داشت. مدل تو کار نیست و وسایل و ابزار کاملا کاربردی است.
با شاخص‌های اقتصادی امروز تمام این مجموعه برای واحدها زیر یک میلیارد تومان ارزیابی می‌شود. اگر تورم غیرمنطقی در روند اجرای پروژه‌ها اتفاق نیفتد، یک زوج جوان با وام ازدواج و هزینه جهیزیه می‌تواند به راحتی به چنین خانه‌ای دست یابند.
سوال‌هایی که باید پاسخ داده شود!
به گزارش اقتصاد ۲۴، به این ترتیب مشخص نیست با توجه به برخورد دولتی‌ها با طرح ساخت مسکن ۲۵ متری قرار است این واحدها ساخته شود یا خیر! البته با توجه به تناقض‌ها و اختلاف نظرها، بر این اساس با توجه به اینکه قرار است این واحدها با پول خود متقاضیان ساخته شود، آیا تضمینی وجود دارد که با گذر زمان بر قیمت این واحدها و میزان آورده‌ای که متقاضی باید ارائه کند، افزوده نشود؟ آیا تضمینی بر تکمیل و تحویل به موقع این خانه وجود دارد؟ آیا با توجه به فرهنگ ایرانی‌ها از چنین خانه‌هایی در متراژ بسیار کوچک استقبال خواهد شد؟