اقتصاد۲۴- سریال پدرسالار پس از گذشت ۳۰ سال دوباره روی آنتن تلویزیون رفت، اما خیلی زود بابت افشای رشد ۱۲۵ هزار درصدی قیمت مسکن تهران گرفتار حاشیه شد.
به گزارش فرارو؛ سریال پدرسالار سال ۱۳۷۲ پخش شده، در آن سال تورم حدود ۲۳ درصد بود و دولت به کارمندانش ماهی شش هزار و ۵۶۰ تومان حقوق پرداخت می‌کرد. گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد متوسط درآمد خانواده‌ها ۳۴ هزار و ۲۷۵ تومان و متوسط هزینه‌ها با احتساب مسکن، به ۴۳ هزار و ۴۵۱ تومان می‌رسید، اما، چون در آن سال ۷۶ درصد مردم صاحبخانه بودند، عموما می‌توانستند دخل‌و‌خرجشان را با هماهنگ کنند.
پخش مجدد سریال پدرسالار به‌خاطر همین اعداد و ارقام اقتصادی دچار حاشیه شده است. به‌خصوص سکانسی که در آن ناصر و آذر به بنگاه می‌روند تا خانه‌ای یک‌خوابه اجاره کنند، اما وقتی مشاور املاک رقم اجاره را می‌گوید، تلویزیون صدا را قطع می‌کند تا خدای نکرده کسی با مقایسه قیمت‌ها به یاس و سرخوردگی مبتلا نشود غافل از اینکه در دنیای امروز و با استفاده از اینترنت، مقایسه روند تغییر قیمت مسکن و بررسی وضعیت اقتصادی مردم در ۳۰ سال گذشته، مشکل نیست.
خرید خانه در تهران؛ نگاهی به تغییرات ۳۰ ساله
قیمت خانه در تهران تا پایان نیمه اول سال ۱۴۰۲، به‌طور متوسط متری ۶۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود. سریال پدرسالار سال ۱۳۷۲ پخش شده، یعنی تقریبا ۳۰ سال پیش. بررسی بولتن وزارت مسکن‌وشهرسازی که الان اسمش به وزارت راه‌و‌شهرسازی تغییر کرده، نشان می‌دهد در آن سال قیمت خانه در تهران متری ۵۱ هزار و ۶۰۰ تومان ارزش داشته. پس خرید خانه ۱۰۰ متری، آن سال تقریبا برایتان تقریبا پنج میلیون و ۱۶۰ هزار تومان آب می‌خورد.
قیمت خانه در تهران، ۳۰ سال پیش هم از منطقه‌ای به منطقه دیگر تفاوت داشت. می‌گویند گران‌ترین خانه‌های تهران را سال ۱۳۷۲ در منطقه سه تهران با قیمت متری ۸۹ هزار و ۱۰۰ تومان می‌فروختند. پس ۳۰ سال پیش هنگام پخش سریال پدرسالار می‌توانستید با پرداخت نهایتا ۹ میلیون تومان یک خانه ۱۰۰ متری در منطقه سه تهران بخرید. متوسط قیمت خانه در منطقه سه الان وسط سال ۱۴۰۲، به متری ۱۰۸ میلیون تومان رسیده و همان خانه ۱۰۰ متری دست‌کم ۱۰ تا ۱۱ میلیارد تومان ارزش پیدا کرده است..
قیمت خانه در تهران سال ۱۳۷۲، حوالی منطقه ۱۸ نسبت به سایر مناطق پایتخت ارزان‌تر بوده و به متری ۳۲۱ هزار تومان می‌رسید. پس اگر آن موقع در ارزان‌ترین منطقه تهران برای خرید خانه ۱۰۰ متری اقدام می‌کردید، باید سه میلیون و ۲۱۰ هزار تومان پول توی دست‌وبالتان می‌داشتید. قیمت خانه در منطقه ۱۸ پس از گذشت ۳۰ سال به متری ۳۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده تا قیمت خانه ۱۰۰ متری در منطقه ۱۸ به‌طور تقریبی سه میلیارد تومان برآورد شود. آن‌هایی که سال ۱۳۷۲ در منطقه ۱۸ خانه خریدند الان با افزایش تقریبا هزار برابری قیمت همان ملک روبرو هستند.
اجاره خانه در تهران؛ نگاهی به تغییرات ۳۰ ساله
اجاره خانه در تهران سال ۱۳۷۲، به‌طور متوسط متری ۲۴۵ تومان خرج برمی‌داشت. این عدد امسال به ۲۷۰ تا ۲۸۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. برای اینکه بهتر متوجه قضیه شوید، باید ۲۴۵ تومان را در ۱۰۰ ضرب کنید تا بفهمید قیمت اجاره یک آپارتمان ۱۰۰ متری، سال ۱۳۷۲ حدود ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان بوده. مستاجران بخشی از این رقم را به‌عنوان پول پیش و باقی آن را در قالب اجاره به صاحبخانه پرداخت می‌کرده‌اند. اجاره خانه ۱۰۰ متری آن سال تقریبا با پرداخت ۵۰۰ هزار تومان پول پیش و ماهی ۹ هزار و ۵۰۰ تومان اجاره امکان‌پذیر بود. اگر ۸۰۰ هزار تومان پول داشتید هم می‌توانستید آن خانه را رهن کنید و از شر پرداخت اجاره ماهیانه خلاص شوید.
محاسبه اجاره خانه در تهران سال ۱۴۰۲، به‌خاطر نبود آمار‌های رسمی شاید خیلی دقیق نباشد، اما با در نظر گرفتن جانب احتیاط می‌توان عدد ۲۷۰ هزار تومان تا ۲۸۰ هزار تومان را به‌عنوان متوسط قیمت اجاره یک مترمربع واحد مسکونی تا پایان نیمه اول سال، معتبر فرض کرد. ارزش اجاره خانه ۱۰۰ متری با این روش، در کمترین حالت ماهی ۲۷ میلیون تومان خواهد بود.
فرمول تبدیل رهن به اجاره می‌گوید ۲۷ میلیون تومان در ماه، معادل ۹۰۰ میلیون تومان رهن کامل می‌شود و صاحبخانه و مستاجر مثلا می‌توانند سر پرداخت ۵۰۰ میلیون پول پیش و ۱۲ میلیون تومان اجاره ماهیانه توافق کنند.
سریال پدرسالار نشان می‌دهد، ناصر و آذر به‌عنوان پسر و عروس اسدالله خان، برای مستقل شدن دنبال خانه‌ای یک‌خوابه می‌گردند. با احتساب متوسط قیمت اجاره یک مترمربع در سال ۱۳۷۲ آن‌ها باید از عهده پرداخت ۱۷ هزار و ۱۵۰ تومان برمی‌آمدند. همچنین اگر ۱۰۰ هزار تومان، ۲۰۰ هزار تومان، ۳۰۰ هزار تومان، ۴۰۰ هزار تومان یا ۵۰۰ هزار تومان پول توی دست و بالشان بود، می‌توانستند با پرداخت اجاره ماهیانه‌ای به ترتیب معادل ۱۴ هزار و ۱۵۰ تومان، ۱۱ هزار و ۱۵۰ تومان، هشت هزار و ۱۵۰ تومان، پنج هزار و ۱۵۰ تومان یا دو هزار و ۱۵۰ تومان مستاجر خانه‌ای ۷۰ متری در تهران شوند. حتی اگر روانه منطقه ۱۸ می‌شدند می‌توانستند با ۴۰۰ هزار تومان، رهن خانه ۷۰ متری را بپردازند یا با ۲۰۰ هزار تومان پیش و ماهی سه هزار تومان اجاره زندگی‌شان را آغاز کنند. احتمالا الان به فکر فرو رفته‌اید و از خودتان می‌پرسید ناصر و آذر سریال پدرسالار چطوری از عهده پرداخت این رقم برنمی‌آمده‌اند. بعضی‌هایتان قطع به‌یقین با مقایسه وضعیت بازار اجاره از سال ۱۳۷۲ تا ۱۴۰۲ نچ‌نچ‌کنان سری به‌نشانه تاسف تکان داده‌اید.
مقایسه وضعیت اقتصادی خانوار ایرانی طی ۳۰ سال
سریال پدرسالار روی کاکل ناصر و آذر می‌گردد. عروس جوان اسدالله خان نمی‌خواهد در خانه پدرشوهرش بماند و دنبال تجربه زندگی مستقل است. پس دنبال اجاره خانه‌ای یک‌خوابه به بنگاه می‌روند، اما وقتی مشاور املاک قیمت را می‌گوید، صدا قطع می‌شود.
قیمت خانه و نرخ اجاره مسکن را در سال ۱۳۷۲، یعنی دقیقا ۳۰ سال پیش لابلای آمار‌های رسمی و غیررسمی پیدا کردیم. سایت رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار جزییات بیشتری از وضعیت اقتصادی مردم در آن دوره هستید، پیش رویمان می‌گذارند. متوسط درآمد خانوار در آن سال ماهی ۳۴ هزار و ۲۷۴ تومان بوده و متوسط هزینه‌های ماهیانه‌شان را معادل ۴۳ هزار و ۴۵۱ تومان برآورد کرده‌اند. حقوق و دستمزد کارمندان دولت ماهی شش هزار و ۵۶۰ تومان بوده.
بیشتر بخوانید: چرا فاصله منطقه‌ای در فایل‌های اجاره محو شد؟
ناصر و آذر سریال پدرسالار هر دو کارمند هستند و با توجه به سن و سالشان بعید است دوتایی روی هم بیش از ۱۴، ۱۳ هزار تومان حقوق بگیرند. پس وقتی از مشاور املاک رقم اجاره‌ها را می‌شنوند، اخم‌هایشان توی هم می‌رود.
اجاره خانه یک‌خوابه در تهران سال ۱۳۷۲، حداقل ۲۰۰ هزار تومان پول پیش و ماهی سه هزار تومان اجاره نیاز داشته؛ ناصر و آذر به این ترتیب باید ۲۱ درصد درآمدشان را برای مسکن پرداخت می‌کردند. هزینه پوشاک در آن سال به‌طور متوسط ماهی چهار هزار و ۱۹۲ تومان بوده و متوسط هزینه حمل‌ونقل سه هزار و ۳۹۱ تومان برآورد شده است. برای تفریح و سرگرمی هم مردم ماهیانه ۶۴۰ تومان هزینه می‌کرده‌اند. خرج خورد و خوراک هم هست. پس ناصر و آذر سریال پدرسالار نمی‌توانسته‌اند از عهده برآورده کردن رویای مستقل شدن بربیایند.
جمعیت خانوار‌های ایرانی در سال ۱۳۷۲ پنج نفر بوده که در حال حاضر تا سه نفر کاهش پیدا کرده است. تنها ۱۰ درصد خانوار ایرانی دونفره بوده‌اند و ۲۱ درصدشان مثل ناصر و آذر سریال پدرسالار دوتایی کار می‌کردند. خرج و مخارج ۶۱ درصد خانوار ایرانی در آن سال تنها با درآمد یک نفر تامین می‌شده که عموما سرپرست خانوار به‌حساب می‌آمد. آمار‌ها می‌گویند ۳۰ سال پیش، نزدیک ۷۶ درصد مردم صاحبخانه بودند و حدود ۱۵ درصد در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کردند. قیمت پیکان کارکرده در سال ۱۳۷۲، حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده و به همین دلیل تنها ۱۶ درصد از کل خانوار ایرانی ماشین شخصی داشت.