اقتصاد۲۴-رتبه اینترنت ایران بار دیگر بر اساس گزارش‌های بین‌المللی افت داشته. این در حالی است که با گستردگی و نفوذ اینترنت بین مردم به دلیل انجام کار‌های روزمره مانند کار‌های اداری یا جستجو‌های علمی، سرعت اینترنت اهمیت فراوانی پیدا کرده است.
افزایش سرعت و کیفیت اینترنت، در بهره‌وری افراد و سازمان‌ها تاثیر بسیار زیادی دارد. به ویژه که اکنون فایل‌های دیجیتالی مانند عکس و فیلم هم حجم بیشتری پیدا کرده‌اند و هم گستردگی زیادی دارند.
سقوط ۳ پله‌ای رتبه اینترنت ایران
در چنین شرایطی، بر اساس آخرین گزارشی که سایت اسپید تست از میزان سرعت اینترنت ایران منتشر کرده است، اینترنت ثابت با افت یک پله‌ای در جایگاه ۱۵۳ دنیا قرار دارد و اینترنت همراه نیز با سه پله سقوط در جایگاه ۷۵ قرار گرفته است.
این گزارش نشان می‌دهد در ماه سپتامبر ۲۰۲۳، اینترنت ثابت ایران، سرعت ۱۱ مگابیت بر ثانیه برای دانلود و سرعت ۲.۷ مگابیت بر ثانیه برای آپلود اطلاعات داشته است.
همچنین اینترنت همراه در ایران، سرعتی معادل ۳۱.۶۷ مگابیت بر ثانیه برای دانلود و سرعت ۹ مگابیت برای آپلود داشته است. همسایه‌های ایران در رتبه‌های نخست سرعت اینترنت قرار دارند
این در حالی است که در فهرست منتشر شده هنگ کنگ با یک پله صعود در صدر جدول اینترنت ثابت است. این جایگاه قبلا متعلق به سنگاپور بود. سرعت اینترنت هنگ کنگ در این گزارش ۲۶۵ مگابیت بر ثانیه اعلام شده و سرعت اینترنت سنگاپور ۲۵۹ مگابیت بر ثانیه است.
نکته جالب این گزارش برای اینترنت همراه این است که سه کشور همسایه ایران یعنی امارات، قطر و کویت جزو پنج کشور نخست در اینترنت همراه هستند. در این لیست امارات متحده عربی در جایگاه اول، قطر در جایگاه دوم و کویت با یک پله سقوط در جایگاه چهارم قرار دارد.
ناگفته نماند که کشور امارات در اینترنت ثابت جایگاه چهارم را دارد.
دلیل سرعت پایین اینترنت ایران چیست؟
در گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران که چندی پیش منتشر شد سه دلیل عمده برای مناسب نبودن کیفیت و رتبه اینترنت ایران مطرح شده است:
– دلیل اول استفاده از فناوری منسوخ شده ADSL به دلیل انحصار ارائه سرویس توسط یک شرکت حاکمیتی (شرکت مخابرات ایران) است.
بیشتر بخوانید: آقای وزیر به جای اعزام فضانورد ایرانی به فضا، سرعت اینترنت را افزایش دهید
– دلیل دوم عقب‌افتادگی کشور در توسعه فیبر نوری است که یکی از موانع اصلی جهش اینترنت در کشور محسوب می‌شود. نکته دیگری که وجود دارد این است که اختلالات و محدودیت گسترده اینترنت و عوامل دیگر باعث رکود شدید در اقتصاد دیجیتال شده و در نتیجه آن باعث کُندشدن سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تلکام کشور شده است.
– دلیل سوم این است که اینترنت کشور به صورت انحصاری توسط شرکت ارتباطات زیرساخت قرار گرفته است و فقط بخش بسیار محدودی بـرای مصارف دانشگاهی توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظــری (IPM) وارد کشور می‌شود. انحصار شرکت زیرساخت در تامین و توزیع اینترنت در کشور نه تنها باعث پایین آمدن بهره‌وری شده بلکه باعث شده که قیمت اینترنت نیز در کشور بسیار بالا باشد. شرکت ارتباطات زیرساخت، اینترنت را در حدود ۶۰ برابر قیمت اینترنت در اروپا به شرکت‌های توزیع‌کننده اینترنت در ایران می‌فروشد.
در ابتدای گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران نوشته شده بود که اینترنت ایران، قهرمان بی‌کیفیت‌ترین اینترنت در جهان است. بررسی‌های ذکر شده در گزارش نشان می‌داد که ایران جزو کشور‌های آخر در بحث کیفیت اینترنت است تا جایی که اینترنت کشور میانمار از ایران بهتر است.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات در واکنش به این گزارش در مورد کیفیت و رتبه اینترنت ایران گفته بود که آمار انجمن تجارت الکترونیک تهران نادرست است و برای نشان دادن کیفیت اینترنت به سایت اسپید تست استناد کرد. اما در گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران به این نکته هم اشاره شده بود که چرا رتبه ایران در سایت اسپیدتست بهتر است.
علت تفاوت آمار‌ها چیست؟
انجمن تجارت الکترونیک تهران نسبت به آمار اسپیدتست چنین نوشته شده: در اسپیدتست اگر چه به صورت دستی امکان تغییر مکان فیزیکی سرور‌های تست وجود دارد، اما بـه صورت پیشفرض کاربر را به نزدیک‌ترین سرور در همان کشور متصل می‌کند، در نتیجه بیش از آنکه سرعت اینترنت را اندازه‌گیری کند، سرعت ارتباطات داخلی را اندازه‌گیری می‌کند.
در واقع با اسپیدتست به جای سنجش کیفیت سرویس اینترنت، به بررسی کیفیت لایه Access شبکه کشور می‌پردازند که این امر با تجربه کیفیت اینترنت مورد انتظار مردم خیلی تفاوت دارد.