اقتصاد ۲۴- بازار سرمایه با تلاش برای جبران روند نزولی خود در آخرین روز هفته قبل، رشد کم رمقی را در روز شنبه رقم زد. هفته قبل با تشدید تنش‌های خاورمیانه و حمله به بیمارستانی در غزه بازار سرمایه تحت تاثیر قرار گرفت و به این ترتیب روز‌های آرام و کم رمق بورس با این سیگنال منفی رو به نزول گذاشت. شوکی که به گفته «عزت‌الله طیبی» کارشناس بازار سرمایه در بورس کشور‌هایی که تا حدودی احتمال داده می‌شد که وارد این تنش شوند نیز احساس شد.
بر اساس گزارش‌ها شاخص کل بورس در پایان معاملات روز شنبه با رشد ۰.۰۷ درصدی همراه شد و به سطح ۲ میلیون و ۲۴ هزار واحدی رسید. همچنین شاخص کل هم وزن نیز در پایان معاملات روز گذشته رشد ۰.۴۸درصدی را تجربه کرد و طبق گزارش‌ها حقیقی‌ها در پایان معاملات ۱۶۸ میلیارد پول از بازار بورس خارج کردند.
بازار سرمایه تشنه امنیت است
به گزارش اقتصاد ۲۴ ، بازار سرمایه پیش از این هم با شروع تنش‌های غزه و اسرائیل در اوایل مهرماه تحت تاثیر قرار گرفته بود. این آمد و شد مثبت و منفی بورس در بازار‌های موازی طلا و دلار نیز دیده شد و در طول یک ماه گذشته بیش از پیش دست سیاستگذار را برای کنترل بازار‌ها و تثبیت آن نمایان کرده است. در این راستا گفته می‌شود یک هزار میلیارد تومان منابع مالی صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه تزریق شده است.
این در حالی است که به گفته طیبی، فضای سرمایه گذاری همیشه امنیت می‌خواهد، یعنی اولین اصل سرمایه گذاری برای اینکه تحت تاثیر متغیر‌های دیگر قرار بگیرد، امنیت است. وقتی امنیت وجود دارد سرمایه‌گذاری خودش را با متغیر‌های دیگر وفق می‌دهد و تحت تاثیر متغیر‌های دیگر قرار می‌گیرد.
به همین دلیل فضای جنگ و تنش و اغتشاش و ناآرامی که می‌شود، ناخودگاه بازار هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ و طبیعی است و در تمام دنیا همینطور است. بورس کشور‌هایی که تا حدودی احتمال داده می‌شد که وارد تنش اخیر اسرائیل و غزه شوند، تحت تاثیر قرار گرفتند. برای ایران هم این اتفاق افتاد.
افزایش نرخ بهره چطور به تشدید رکود بازار سرمایه می‌انجامد؟
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «با این حال باید گفت حتی اگر جنگ هم نبود ما اتفاق خیلی هیجانی یا اتفاق خیلی خاصی در بازار مشاهده نمی‌کردیم، چرا که سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی طی حداقل یک دهه اخیر بی سابقه بوده است.»
طیبی می‌افزاید: «نرخ‌های بهره به شدت افزایش پیدا کرده و نرخ‌های تامین مالی از بانک‌ها به ۳۴ یا ۳۵ درصد و در بازار سرمایه هم با یک یا دو درصد بالاتر رسیده است. خب با این نرخ‌های بهره ۳۵ یا ۳۶ درصد حدس زده می‌شود که در ادامه سال، تقاضا برای تامین مالی را افزایش دهد و نرخ‌ها شدیدتر رشد کند و حتی طبق پیش بینی‌ها به ۴۰ درصد برسد. مجموع این‌ها زنگ خطری است که اگر بانک مرکزی سیاست‌های انقباضی‌اش را اصلاح نکند یا فضا را آرام نکند برای نرخ بهره شرایط سخت‌تر هم خواهد شد».
وی تصریح می‌کند: «اما نرخ بهره بانکی چطور بورس را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ اگر بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهد، تعمداً رشد اقتصادی را کند کرده است. این کار تاثیر شدیدی بر بازار بورس و سهام دارد، چراکه کاهش رشد اقتصادی منجر به کاهش رشد سودآوری و درنتیجه قیمت‌های پایین‌تر سهام می‌شود.»
بیشتر بخوانید: تشدید جنگ اسرائیل و حماس؛ محرک روانی بازار سرمایه در ایران/ فشار نرخ بالای سود اوراق بر بازار سهام
زمستان سخت بورس با تشدید قطعی گاز صنایع
به گفته طیبی در چنین فضایی سرمایه گذار در بازار سرمایه منتظر فرصت‌هاست. هر جایی فرصت بهتری وجود داشته باشد، هر جایی بازده بهتری می‌تواند کسب کند سرمایه را به آنجا می‌برد. رکودی که ما در بازار سرمایه الان می‌بینیم و حجم معاملات بسیار پایینی که هست، نشان‌دهنده این است که فضا فضای کاملا انقباضی است.
نرخ‌های بهره بازار را تحت تاثیر قرار داده و کما اینکه سیاست‌های دیگری که دولت اجرایی کرده یا حواشی که برای برخی از کالا‌ها ایجاد شده مانند خارج شدن بعضی از آن‌ها از قیمت‌گذاری بورس کالا و... همه این‌ها نگرانی‌هایی را برای فعالان بازار سرمایه ایجاد می‌کند.
این در حالی است که به گفته طیبی گزارش‌های فصل تابستان ما نسبت به بهار به خاطر قطعی برق ضعیف بوده است. از طرفی سه ماهه آتی را پیش رو داریم که احتمالا قطعی گاز صنایع خواهد آمد، وضعیتی که حتی شدیدتر از قطعی گاز صنایع در سال گذشته اتفاق خواهد افتاد.
بازار سرمایه برای رشد نیازمند چیست؟
عزت‌الله طیبی در ادامه با بیان اینکه این وضعیت رکودی در بازار ارز که همیشه یک محرکی برای بازار سرمایه بوده، دیده می‌شود، افزود: «تا محرک‌های خاصی وارد بازار سرمایه نشود، خیلی نمی‌توان انتظار داشت که بازار رشد خیلی شارپی را انجام دهد. فضا باید به این سمت برود که ما بتوانیم، اخبار مثبت در حوزه بازار سرمایه داشته باشیم. مثلا در فروش شرکت‌ها اتفاقاتی بیفتد. در زمینه طرح‌های توسعه‌ای، شرکت‌ها باید بتوانند این طرح‌ها را پیاده بکنند. نرخ‌های فروش نرخ‌های جذاب‌تری شود و قیمت‌گذاری دستوری و قیمت گذاری دولتی تا حدودی سایه‌اش را از سر بازار سرمایه بردارد و بازار مطمئن شود که بازار قیمت‌گذاریش را انجام خواهد داد».