اقتصاد ۲۴- بدون شک تا به حال در مورد «فریز کردن تخمک» مطالبی خوانده یا شنیده‌اید و برای بیشتر زنان و دختران ایرانی موضوعی عجیب و غریب نیست، اما احتمالا به اندازه شنیده‌ها در مورد آن اطلاعاتی وجود ندارد.
نه تنها در ایران، که در بسیاری از کشور‌های جهان مشکلاتی ازجمله تمرکز بر فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی، مشکلات معیشتی، افزایش سن ازدواج و ... منجر به کاهش تمایل به فرزندآوری در میان زنان شده و دلیلی برای ایجاد روش‌های علمی جدید با هدف حفظ قدرت باروری زنان. یکی از این روش‌ها انجماد تخمک‌های زنان است. تخمک‌هایی که حتی اگر در آینده هم برای این زنان مورد استفاده قرار نگیرد، درصورت تمایل به زوج‌های نابارور اهدا خواهد شد.
سن یک فاکتور بسیار مهم
سن یکی از فاکتور‌های مهم برای فریز کردن تخمدان‌ها محسوب میشود. هرچه سن پایین‌تر باشد نتیجه مطلوب‌تر میشود. پس پیشنهاد پزشکان این است که زنان و دختران مجرد زودتر برای این کار تصمیم گیری کنند. البته به گفته زهرا عزآبادی، مدیر پرستاری-مامایی پژوهشگاه رویان، خانم‌های ۴۲ تا ۴۵ سال هم برای فریز کردن تخمک هایشان به مراکز مربوطه مراجعه میکنند و پس از انجام آزمایش‌های مربوطه در صورتی که تخمک سالم داشته باشند، این جراحی برای آن‌ها هم انجام میشود.
یک پروسه درمانی طولانی و پرهزینه
طبق آنچه دکتر علی صادقی‌تبار در گفتگو با ایسنا مطرح کرده، برخلاف آنچه بسیاری فکر میکنند، فریز کردن تخمک پروسه‌ای راحت و سریع نیست و باید یک سیکل درمان ناباروری برای فریز تخمک، حتی در کسانی که مشکل باروری ندارند انجام شود که هزینه آن در مراکز عمومی غیردولتی مانند مرکز درمان ناباروری حدود ۱۵ میلیون تومان و در مراکز خصوصی بالاتر است. از طرفی بسته به میزان زمان نگهداری تخمک هزینه نگهداری هم متفاوت است. بر این اساس شرایط به گونه‌ای نیست که بانوان فکر کنند با یک اقدام درمانی ساده می‌توانند تخمک خود را فریز کنند، بلکه باید یک سیکل درمان ناباروری شامل استفاده از دارو برای تحریک تخمدان دریافت کنند تا بتوان تخمک را برداشت کرد.
به گفته دکتر آمنه لاهوتی، متخصص و جراح زنان، تخمک‌ها در نیتروژن مایع در دمای حدود منفی ۲۰۰ نگهداری میشوند و تا ۱۵ سال قابل نگهداری است. یعنی یک خانم ۲۵ ساله که فریز تخمک انجام میدهد میتواند در ۴۰ سالگی از آن استفاده کند. در نتیجه یک نوع بیمه باروری محسوب میشود.
بیمه کمتر از نصف هزینه‌ها را پرداخت میکند
البته اخیرا خبر‌هایی مبنی بر بیمه شدن این جراحی برای دختران مجرد بالای ۳۰ هم سال منتشر شده است، اما چالشی که برخی پزشکان به آن اشاره میکنند این است که، اعلام میشود بیمه‌ها ۹۰ درصد خدمات درمان ناباروری را پوشش می‌دهند، در حالی که اینگونه نیست. علی صادقی‌تبار در این رابطه میگوید:درواقع بیمه‌ها یک مبلغ پایه و اندک برای درمان ناباروری در نظر می‌گیرند و ۹۰ درصد همین مبلغ را پرداخت میکنند، درصورتی که هزینه‌های واقعی درمان بیشتر برآورد میشود. به بیان واضح، بیمه‌ها کمتر از نیمی از هزینه‌های تشخیص اولیه ناباروری و انجام اعمال جراحی احتمالی در مراکز عمومی غیر دولتی و بیمارستان‌های نظامی را پرداخت میکنند و در مراکز خصوصی که تعرفه‌ها بالاتر است طبیعتا هزینه‌ها گران‌تر میشود.
بیمه‌ها هزینه یک سیکل درمان ناباروری را حدود ۷ میلیون تومان برآورد کرده‌اند، این درحالی است که هزینه واقعی این درمان‌ها حدود ۱۳ تا ۱۵ میلیون در مراکز عمومی و دولتی و در مراکز خصوصی حدود ۱۷ تا ۱۸ میلیون تومان است که باز هم بیمه ۹۰ درصد از ۷ میلیون تومان را پرداخت میکند. البته هزینه‌های دارویی از پوشش بیمه قابل قبولی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: میانگین سنی پدر و مادر در اولین فرزندآوری چقدر است؟
زنان درگیر اجازه از پدر، شوهر و جد پدری
از جمله مسائلی که بسیاری از دختران مجرد از آن اطلاع ندارند این است که برای فریز کردن تخمک حتما باید اجازه پدر داشته باشند. طبق تبصره بند ب ماده ۸۱ لایحه برنامه هفتم توسعه که بر امکان فریز تخمک و بهره‌مندی از بیمه پایه مربوط به آن در دختران مجرد بالای ۳۰ سال تاکید کرده به طور کلی فرایند درمان ناباروری با رعایت اصل محرمانگی انجام میشود، ولی اگر دختر خانمی که ازدواج نکرده بخواهد اقدام به فریز تخمک کند باید با اذن پدر این کار را انجام دهد. از طرفی حتی اگر خانمی بخواهد جراحی مرتبط با اندام‌های تولید مثل انجام دهد بر اساس قوانین موجود، همسرش باید رضایت دهد. البته اگر پدر در قید حیات نباشد، جدپدری باید اجازه این کار را بدهد.
شانسی که به خاطر یک شرط از دست می‌رود
همین موضوع باعث میشود گروهی از دختران مجرد که قصد دارند تخک‌های خود را فریز کنند پشیمان شده و برای این کار اقدامی نکنند. یکی از این مشکلات اجازه گرفتن از پدر است. ع. خ به شبکه شرق میگوید: «من مجرد هستم و فعلا قصد بچه دار شدن هم ندارم.
وقتی متوجه شدم که میتوانم این عمل را انجام بدهم خیلی امیدوار شدم، اما وقتی فهمیدم اجازه پدر لازم است منصرف شدم. به دو دلیل، اول اینکه حجب و حیا و فرهنگ ما امکان صحبت کردن با پدر در این زمینه را نمیدهد، مضاف بر اینکه خانواده من با هر نوع عمل و جراحی‌های شبیه به این کار مخالف هستند. این اجازه باعث میشود احتمالا شانس مادر شدن را از دست بدهم.»
چالش‌هایی که سد راه میشوند
یکی دیگر از مواردی که او به آن اشاره میکند این است که «با ۳۷ سال سن و به عنوان فردی که سال هاست مستقل شده و خودش زندگی میکند و به تنهایی با چالش‌های زندگی مواجه میشود نمیتوانم بپذیرم که برای یک موضوع تا این اندازه شخصی باید از پدرم اجازه بگیرم.»
او همچنین میگوید: «مسائل مالی هم نقش مهمی در تغییر تصمیمم داشتند. هزینه‌ها بسیار بالاست و این طور که مشخص شده بیمه مبلغ کمی را پوشش میدهد و آن هم هنوز مشخص نیست. گفته میشود شاید سال آینده تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. درغیراینصورت حقوق دو ماه من به صورت کامل برای این کار باید کنار گذاشته شود.»