اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: کشور ایران هم‌اکنون دارای ۳۱ استان است که استان البرز کوچکترین و استان کرمان بزرگترین آن است. استان کرمان یکی از استان‌های مهم و تاریخی کشور است. این استان در جنوب‌شرقی کشور واقع است. این از استان‌های تاریخی ایران که در آن، بیش از ۶۶۰ اثر ملی ثبت شده است. همچنین استان کرمان در میراث جهانی یونسکو هفت اثر ثبت شده دارد و از این حیث، رتبه نخست ایران را دارد.
مرکز استان کرمان، کلانشهر کرمان است که مهم‌ترین شهر جنوب شرق کشور و از شهر‌های بزرگ ایران است. استان کرمان در سال‌های پیاپی رتبه نخست صادرات غیرنفتی کشور را نیز به خود اختصاص داد.
پیشینه تاریخی استان کرمان
اسم این استان برگرفته از نام یکی از ده شاخه اصلی پارسی‌ها است که به جنوب ایران آمدند. در زمان سلجوقیان و ایلخانیان، شهر کرمان در این دوران به عنوان مرکز فرهنگی و اقتصادی شناخته می‌شد. در عهد پادشاهی قاجار، آقامحمد خان دستور کور کردن و تبعید بسیاری از جوانان این شهر را صادر و آن‌ها را به سایر شهر‌های ایران تبعید کرد. برخی از جوانان این استان به سرکردگی مرتضی‌قلی‌خان کرمانی به تهران تبعید شدند و پس از آن به میاندوآب و سراب و برخی شهر‌های آذربایجان فرستاد. این کرمانی‌های تبعید شده پس از چند نسل در جمعیت این شهر‌ها حل شدند، اما جالب است بدانید در شهر میاندوآب تا مدتی پیش محله‌هایی به نام محله کرمانی‌ها، سیرجانی‌ها، زرند، راه‌بر و لک‌ها وجود داشت.
در طول تاریخ شهر کرمان را از نظر نام به اسم‌های مختلف می‌شناختند که از آن جمله: گواشیر، کارمانیا، ژرمانیا، کرمانیا، کارمان، کریمان، کارمانی، کرمانی و بوتیا بودند.
این اسامی در مدارک تاریخی و جغرافیایی این استان ذکر شدهاند. ولی بیشتر جغرافی‌دانان بر روی نام گواشیر تاکید دارند و آن را مهم‌تر از سایر نام‌های این شهر می‌دانند. در ادوار قدیم در این استان شهری به نام شهر اردشیر وجود داشت که نام آن به تدریج به «گواشیر» عوض شد. شهر گواشیر دارای شش دروازه بود که همین خاطر به آن «شهر شش دروازه» نیز می‌گفتند.
آب و هوای استان کرمان
در این استان آب و هوا متنوعی وجود دارد. چرا که در قسمت جنوبی هوا گرم و مرطوب، در قسمت شمالی هوا گرم و خشک و غرب این استان دارای آب و هوایی کوهستانی است. در بخش‌های خشک و پست میانگین بارندگی کم و در قسمت‌های مرتفع و کوهستانی میانگین بارندگی بالا است. در پاییز و به خصوص زمستان در قسمت‌های غربی و برخی مناطق مرکزی این استان می‌توان برف و کولاک را نیز ببینید.
گردشگری در استان کرمان
استان کرمان دارای جاذبه‌های باستانی و همچنین طبیعی بسیار زیادی است. در ادامه به معرفی برخی از این اماکن می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: با جاذبه های استان البرز کوچکترین استان ایران آشنا شوید
• ارگ بم: این بنا با خشت خام و گل‌رس ساخته شده و قدمتی حدود ۲۲۰۰ سال دارد، در شمال شرقی شهر بم بر بلندای تپه آذرین ساخته شده است که شامل چهار قسمت و ۳۸ برج دیده‌بانی، یک خندق و بارویی عظیم می‌باشد. مساحت ارگ در حدود ۲۰ هکتار است. برای حفاظت از ارگ و جلوگیری از یورش‌های احتمالی دور تا دور ارگ را خندق عمیقی کنده بودند. از مکان‌های شناخته شده ارگ بم یک راهروی اصلی است که در گذشته بازار بوده و بجز آن در این مجموعه آثاری از بقای آتشکده دوره ساسانی، زورخانه، حمام عمومی، اصطبل، سرباز خانه، زندان و عمارت چهار فصل نیز وجود داشته که در حال حاضر قایل دیدن هستند. خانه‌های عمومی متصل به هم ساخته شده و به یکدیگر راه دارند.
• باغ شاهزاده ماهان: این باغ به دوره قاجار باز می‌گردد، جالب است بدانید با اینکه باغ در بخش کویری قرار دارد بسیار سرسبز و زیبا است.
• حمام گنجعلی خان: ساخت این حمام متعلق به دوره صفویه است و دارای کاشی‌کاری و طراحی خاص و زیبایی می‌باشد که برای گردشگران خالی از جذابیت نیست. امروزه این حمام به‌عنوان موزه مردم شناسی شناخته می‌شود.
• بازار کرمان: این بازار یکی از مکان‌های قدیمی و سنتی است که مردم کرمان صنایع دستی خود را در آن به‌فروش می‌ساندند. هر کدام از راسته‌های این بازار برای فروش انواع صنایع دستی، ادویه‌های محلی، خوراکی و سوغاتی‌های محلی و... هستند.
• آبشار کشیت: این آبشار با ارتفاع ۱۲ متر در کویر لوت قرار دارد و یکی از مکان‌های طبیعی و بکر استان کرمان می‌باشد. بومی شینان به این آبشار و حوضچه آن دریا می‌گویند.
این استان جاذبه‌های فراوانی دارد، از سایر مکان‌های دیدنی و جذاب استان کرمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بازار نقار خانه کرمان
• قلعه اردشیر کرمان
• آب انبار گنجعلی خان
• قبه سبز
• بازار حاج آقا علی
• حمام وکیل
• موزه هنر‌های معاصر صنعتی
• جنگل پردیسان قائم
• آبشار سیمک
• گنبد مشتاقیه
آیین و مراسم‌ها در استان کرمان
این شهر باستانی دارای مراسم گونانی است که از میان آن‌ها می‌توان به جشت سده و شب نهم محرم اشاره کرد.
• جشن سده: این جشن از سنت‌های خاص اقلیت زرتشتی کرمان است. به این صورت که ۵۰ روز مانده به عید نوروز در محل باغجه بوداغاباد، زرتشتیان مقیم کرمان با دعوت رسمی از بزرگان درمحل یاد شده به پذیرایی از مهمانان می‌پردازند و در ابتدای غروب آفتاب چند نفر از موبدان زرتشتی در حالی که لباس سفید پوشیدهاند و کلاه سفید بر سر گذاشته‌اند و لاله‌های روشن در دست دارند، دست در دست هم گذاشته و با خواندن دعا‌های مخصوص دور بوته‌های تپه شده جمع شده و چرخ می‌زنند و پس ازچند مرته دور زدن یکی از آن‌ها با لاله‌هایش بوته هارا آتش می‌زند. همچنین این مراسم با آهنگ‌های شاد همراه است.
• شب نهم محرم: در این شب مردم با شمع و نقل به خیابان‌ها می‌آیند و در مساجد و تکیه‌ها شمع روشن می‌کنند و تا تعداد این شمع‌ها به ۴۰ میرسد و کنار آن‌ها نقل می‌گذارند و برای حاجتی که دارند نیت می‌کنند. همچنین در همین شب تنور خانه‌هایشان را با چراغی روشن می‌کنند و تا صبح روز بعد به آن دست نمی‌زنند. این شب به شب چهل منبر هم معروف است.
صنایع دستی استان کرمان
این استان هم مانند تمامی استان‌های ایران زمین دارای صنایع دست‌ساز خاصی است که در تمام دنیا زبان زد هستند بخصوص اینکه مردمان کرمان اولین یابندگان مس و سازندگان ظروف مسی بودند. از صنایع دستی کرمان می‌توان به موارد زیل اشاره کرد:
• مسگری
• قالیبافی
• شایافی
• عریض دوزی
• حصیر بافی
• گلیم بافی
• ترمه بافی
• قلم‌زنی
• معرق چوب
• چاقوسازی