اقتصاد ۲۴- درسی که عبرت نشد، روزی‌که ساختمان پلاسکو آنقدر در آتش سوخت تا فرو بریزد پایان حادثه برای ساختمان‌های نا ایمن نبود، بعد از آن با فرو ریختن متروپل با ۴۳ کشته فاجعه بزرگتری درست شد، حتی اینجا برخورد با ساختمان‌سازیِ ناایمن هم منجر به مرگ شده است که پرونده ریزش ساختمان در خلازیر گواه آن است. اما هیچکدام عبرت نشدند تا صدای آژیر آتش‌نشانی یک‌بار دیگر لرزه به اندام بیندازد، این‌بار نه مجتمع تجاری و مسکونی بلکه یک بیمارستان سبب به‌صدا درآمدن زنگ ایستگاه‌های آتش‌نشانی شد، ساعت ۷ عصر روز ۵ بهمن ۱۴۰۲ خبر رسید که بیمارستان گاندی در حریق آتش محاصره شده است، فلیم زیر جزو اولین تصاویر از آتش‌سوزی بیمارستان گاندی است.
اخطار پشت اخطار؛ «می‌توانست فاجعه آفرین باشد.»
با اعلام آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی تیم‌های امدادی و آتش‌نشانی به محل حادثه رسیدند، با تلاش‌هایی که انجام شد هم آتش‌سوزی که بیشتر در نمای کامپوزیتی ساختمان بود به سایر بخش‌ها سرایت نکرد و هم بیماران به سلامت از بیمارستان خارج شدند. شهریار عسگری، رئیس بیمارستان گاندی اعلام کرد: «خوشبختانه ۹۳ بیمار بستری در بیمارستان در فاصله کوتاهی به بیمارستان‌های مجاور منتقل شدند و هیچگونه آسیب جانی نداشتیم.»
آتش بیمارستان خاموش شد و مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران نمای کامپوزیت را عامل انتقال و گسترش آتش به سایر طبقات بیمارستان گاندی اعلام کرد. به‌گفته قدرت‌الله محمدی: «از ۹ جنین تا بیمار ۷۰ ساله و ۱۱ بیمار آی سی یو نجات پیدا کردند.»
او گفت: «تن‌ها یک بیمار بود که اگر دستگاه از وی قطع می‌شد از بین می‌رفت که در یک اتاق ویژه با مراقبت‌های ویژه نگهداری کردیم و آن بیمار هم نجات پیدا کرد.»
در این بین برخی منابع خبری رها شدن یک ته‌سیگار در کارتن‌های دارو را علت آتش‌سوزی اعلام کردند، موضوعی‌که آتش‌نشانی به آن واکنش نشان داد، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با رد این خبر گفت که علت وقوع حریق در بیمارستان گاندی در حال بررسی است.
علت حادثه هرچه باشد، چیزی از غیر ایمن بودن ساختمان بیمارستان گاندی کم نمی‌کند، به‌همین دلیل شهرداری و آتش‌نشانی بار‌ها به این بیمارستان هشدار داده بودند؛ خسروانی، مدیر بحران منطقه ۶ شهرداری تهران گفت: «با خود مدیریت بیمارستان سه جلسه برگزار کردیم، آخرین جلسه دهم ماه گذشته (۱۰/۱۰/۱۴۰۲) در بیمارستان دی بود که اکثر مدیران بیمارستان‌ها از جمله مدیر بیمارستان گاندی حضور داشتند، آنجا قرار شد بیمارستان‌ها تشکیل پرونده بدهند تا بتوانند آخرین نکات ایمنی را رعایت کنند.»
آتش‌نشانی هم اعلام کرد قبل‌تر ۵ مرتبه به‌دلیل رعایت مسائل ایمنی به این بیمارستان هشدار داده بودیم، جلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران گفت: «تاکنون ۵ مرتبه به بیمارستان گاندی اخطار ناایمن بودن داده شده بود. آبان ماه سال جاری آخرین باری بود که به این بیمارستان در جلسه کمیته ایمنی منطقه هشدار و اخطار دادیم و قول رفع ایرادات را داده بودند، اما ترتیب اثر نداده‌اند.»
بلافاصله بعد از آتش‌سوزی، آتش‌نشانی تصاویر اخطار‌هایی که به بیمارستان گاندی داده بود را منتشر کرد، اخطار‌هایی که رعایت نکردن‌شان هم سبب آتش‌سوزی شد و هم برای خاموش کردن نیرو‌های امدادی را به زحمت انداخت، به گفته مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران: «سیستم اعلام حریق اطفاء فعال نبودند. کپسول آتش نشانی هم به اندازه کافی در بیمارستان وجود نداشت. تمام این موارد نشان از اهمال کاری دارد و قطعا رئیس بیمارستان از وضعیت ناایمن اطلاع داشته است.»
شاید به‌همین دلیل بود که سوده نجفی، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران گفت: «اگر اقدامات و تلاش‌های مداوم عوامل آتش نشانی نبود، این حادثه با توجه به موقعیت بیمارستان و بیمارانی که در آن حضور داشتند می‌توانست فاجعه آفرین باشد.»
بغضی که کسی به آن توجه نکرد!
آتش‌سوزی بیمارستان گاندی خاموش شد، ۹۳ بیمار از بیمارستان خارج شدند و به سایر مراکز درمانی منتقل شدند، شهرداری و آتش‌نشانی نکات اولیه درباره عدم ایمنی بیمارستان گاندی و بی‌توجهی به هشدار‌ها را مطرح کردند، اما بعد از آن چیزی که به جنجال بیمارستان گاندی اضافه کرد، درخواست تیم مدیریتی این بیمارستان از دولت و رئیس جمهور بود، محمد حسن بنی اسد، مدیرعامل هتل بیمارستان گاندی به‌همراه تعدادی از مدیران این بیمارستان چند روز بعد از حادثه ویدیویی منتشر کردند، فیلم زیر همان ویدیوی جنجالی است، آن‌ها در این ویدیو از دولت تقاضا کردند مانند حمایت از کسانی‌که در حادثه ساختمان پلاسکو ضرر کردند، برای پرداخت حقوق کارکنان و پزشکان بیمارستان گاندی که مدتی فعالیت اقتصادی! نخواهد داشت به آن‌ها کمک کنند.
منابع عمومی مرغ عروسی و عزا هستند!
تقاضای مدیران بیمارستان گاندی با واکنش‌های جدی مواجه شد، مثلاً مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران گفت: «دولت به پلاسکو کمک نکرد؛ بنیاد نسبت به ساخت پلاسکو اقدام کرد. باید بیمارستان گاندی نیز مجدداً راه‌اندازی شود، اما اینکه چه کمکی صورت بگیرد، بحث دیگری است.»
همچنین محمد رئیس زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی، در واکنشی متفاوت‌تر به درخواست رئیس بیمارستان گاندی گفت: «همه اتفاقات باید بر اساس روال قانونی پیش برود و اگر بیمارستان مقصر است باید طبق قانون بررسی و علت حادثه نیز مشخص شود؛ در عین حال باید توجه کرد که تأمین حقوق پرسنل در شرایط فعلی و اخذ تأییدیه‌های ایمنی هزینه‌های بسیار بالایی برای بیمارستان دارد و همه باید کمک کنند تا مشکل مردم و پرسنل حل شود. این که گفته می‌شود، چون بیمارستان لاکچری بوده نباید به آن کمکی شود درست نیست و همه چیز باید بر اساس مصالح مردم و قانون پیش برود.»
بیشتر بخوانید: ناگفته‌هایی از آتش سوزی بیمارستان گاندی؛ سیستم اطفای حریق بیمارستان گاندی آب نداشت!
عباس عبدی، فعال سیاسی و اجتماعی هم در یادداشتی نوشت: ««منابع عمومی، مرغ عروسی و عزا هستند و هر کس که غیرمسئولانه‌تر رفتار کند، انتظار بیشتری دارد که از بودجه عمومی، خسارت ناکارآمدی‌هایش جبران شود. در آتش‌سوزی پلاسکو نیز شاهد این وضعیت بودیم.»
واکنش‌ها در فضای مجازی به درخواست مدیران بیمارستان گاندی تندتر بود، واکنش‌هایی که به صدا و سیما هم کشیده شد، المیرا شریفی مقدم و ژیلا صادقی، مجریان تلویزیون هرکدام دربرنامه‌های خودشان واکنش تندی به درخواست کمک رئیس بیمارستان گاندی داشتند.
واکنش دولت به درخواست مدیران بیمارستان گاندی
اما واکنش دولت به درخواست مدیران بیمارستان گاندی چه بود؟، صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حاشیه جلسه هیات دولت در مورد وضعیت پزشکان بیکار بیمارستان گاندی گفت: «همه افرادی که بیمه پرداز بودند تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار می‌گیرند و تا دایر شدن مجدد بیمارستان می‌توانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند و در چهارچوب سنوات و عیدی را باید از همان مرکز بگیرند.
پله پله تا ملاقات فاجعه بعدی...
پرونده بیمارستان گاندی بالاخره بسته می‌شود، اما چیزی که مهم است سرنوشت تکراری ساختمان‌های ناایمن است، هشدار‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند تا فاجعه بعدی را رقم بزنند. به‌گفته قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران: «۱۲۹ مالکین ساختمان ناایمن را سه نوبت به سازمان آتش‌نشانی دعوت کردیم و تذکرات لازم را به آن‌ها دادیم و خروجی این پیگیری منجر به کاهش تعداد این ساختمان‌های پرخطر از لحاظ حریق از ۱۲۹ به ۷۵ ساختمان شده است. در این ۷۵ ساختمان نا ایمن، متاسفانه بیمارستان و اماکن دولتی وجود دارند و لازم به ذکر است که ۵۰ درصد از ساختمان‌های دولتی که در تهران وجود دارند تاییدیه سازمان آتش‌نشانی را ندارند.»
قبل‌تر مهدی عباسی رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران، به خبرآنلاین گفته بود شهردری مانع انتشار اسامی ساختمان‌های نا ایمن می‌شد که با تلاش شورای شهر این مانع رفع شد، در لیست اسامی که اعلام شده، نام مراکز درمانی و بیمارستان‌های متعددی وجود دارد، بیمارستان‌هایی مانند حضرت رسول اکرم، امام خمینی (ره)، لولاگر، طرفه، سینا، بوعلی، شهدای یافت آباد، فیاض بخش، در این لیست هستند که اخطار‌های ایمنی دریافت کردند.