اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- بازار طلا در یک هفته گذشته با نوسان شدید نرخ دلار قله‌های جدیدی از قیمت را فتح کرده است. در این مدت طلای ۱۸ عیار مرز ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی را رد کرد. سکه امامی نیز از مرز ۳۴ میلیون تومان عبور کرد و این روند برای دیگر قطعات نیز به همین منوال ادامه داشت.
روز گذشته، اما با افتادن دلار در سرازیری کاهش قیمت طلا و سکه نیز به تبعیت از آن ارزان‌تر معامله شدند. بر این اساس قیمت طلای ۱۸ عیار تا لحظه تنظیم این گزارش گرمی ۲ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان است و سکه امامی نیز در دامنه ۳۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان نوسان دارد. در صورتی که روند کاهشی دلار ادامه دار باشد پیش بینی می‌شود رفتار مشابهی نیز در بازار طلا مشاهده شود.
اگرچه کارشناسان پیوسته از تاثیر بالای نرخ دلار بر بازار طلا تاکید دارند و چشم انداز افزایشی انس جهانی طلا را هم موثر می‌دانند، اما مسئولان اقتصادی کشور سعی در کاهش قیمت در این بازار‌ها از مسیر دیگری دارند. ممنوعیت گواهی شمش طلا در بورس کالا برای جلوگیری از سفته بازی از جمله این تصمیمات بود که به دنبال آن مقرر شد عرضه شمش در مرکز مبادله طلا و ارز صورت بگیرد. «هومن زنگنه» عضو هیئت رئیسه اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ معتقد است: این تصمیم خوب است، اما شکل آن و نوع آیین نامه باید طوری باشد که این شمش مستقیم در چرخه تولید بیاید و وارد بازار اصلی بشود و راهی برای ورود بخش خصولتی نشود!
عرضه شمش از بازار هدف خود منحرف می‌شود؟
زنگنه در این مورد به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: نکته این است که دوباره یک سری افرادی که در این صنعت نیستند ممکن است به صورت فرمالیته ورود کنند و جواز بگیرند تا برای اهداف دیگر شمش تهیه کنند؛ از همین رو اگر آیین نامه‌ای باشد و حداقل تبصره‌هایی بگذارند که سابقه شرکت‌ها را نشان دهد بهتر است. در این صورت شمش‌ها به چرخه اصلی صنعت طلا و بازار تولیدکنندگان و خرده فروشان و کسانی که در این حوزه فعالند بازمی‌گردد. در حال حاضر خرده فروشان، تولیدکنندگان و بنکداران یک میزان مشخصی را اجازه خرید دارند. این کار خوب است، اما اینکه رصد شود آیا واحدی که طلا دریافت کرده واحد واقعی هست یا نه و آن را وارد چرخه می‌کند مشخص نیست.
او ادامه می‌دهد: نکته مهم‌تر اینکه متاسفانه چرخه صنعت در بخش‌های مختلف در دست خصولتی‌هاست، اما در این بخش کمتر ورود کرده بودند و متاسفانه با وضع قوانین جدید می‌بینیم که این نوع شرکت‌ها نیز ورود می‌کنند و صنعت نابود می‌شود. ما تجربه دنیا را پیش روی خود داریم. به طور مثال چین که یک روزی تصمیم گرفت اقتصادش را از دولت جدا کند و به بخش خصوصی بسپرد. اولین اتفاقی که افتاد این بود که بخش خصوصی در بخش طلا وارد شد. در ترکیه هم اتفاق مشابهی افتاد و زمانی که دولت کمتر از ۱۲، ۱۳ درصد در اقتصاد سهم داشت موفق شدند در صادرات و تولید هم پیشرفت کنند.
اما به گفته عضو هیئت رئیسه اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر ایران، در کشور ما در خیلی از بخش‌ها تا ۷۰، ۸۰ درصد دولت دارد کار اقتصادی می‌کند. در این صنعت هم مرکز مبادله اگر بیاید و این شمش را مستقیم وارد چرخه تولید کند و به بازار واقعی راه یابد، به جرأت می‌گویم که تحول بزرگی خواهد بود و در این سه بخش بسیار کمک کننده خواهد بود؛ اول در بحث ارش افزوده بسیار بالا، بعد صادرات بالا و سوم اشتغال.
بیشتر بخوانید: چرا برخلاف وعده‌ها حباب سکه از بین نرفت؟
بازار سکه، منبع سودجویی بانک مرکزی است
به گفته هومن زنگنه، طلا که قیمت جهانی دارد و در ارتباط مستقیم با دلاراست. اگر قیمت دلار را کنترل کنیم در بازار جهانی قطع به یقین شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. این افزایش یک شیب ملایم و معمول خواهد بود و به تبعیت از آن طلای داخلی نیز همان روند را خواهد داشت. اما در بخش سکه عملا نه صنعت طلا و جواهر، نه ما به عنوان هیئت رئیسه و اتحادیه و نه همکاران من و نه بازار جهانی دخیل نیستند. سکه متاسفانه یک منبع سودجویی برای بانک مرکزی و یک رانت قانونی برای این نهاد است.
او ۵ مسئله موجود در بازار سکه را این طور مطرح می‌کند: اول اینکه متولی سکه نباید بانک مرکزی باشد، دوم این همه ضرب سکه چه دلیلی دارد و سه، سکه جدید بدون تاریخ چه معنایی دارد؟ چهار، سکه‌های غیر بانکی که توسط بانک مرکزی وارد بازارمی‌شود به چه دلیل است؟ و پنج، چرا حباب سکه دو سه برابر اجرت ساخت طلاست؟
عضو هیئت رئیسه اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر ایران می‌افزاید: یک سازنده با نیروی چند صد نفره خود در یک کارخانه با تولید و هنر و طراحی و ظرافت کارش، اجرتش یک سوم حباب سکه است. این حباب در هیچ جای دنیا تعریف ندارد. سکه در همه جای دنیا سکه یادبود است و با یک رقم مشخص و با درصدی بسیار ناچیز مبادله می‌شود. اما اینجا سکه طلایی باید بین ۲۵ تا ۲۸ میلیون تومان باشد، اما در حال حاضر ۴ تا ۸ میلیون حباب دارد. این معادله را هیچ یک از همکاران ما نمی‌توانند حل کنند و نمی‌دانیم یعنی چه. این خیانت به مردم و اقتصاد کشور است. باید پرسید حباب سکه و درآمد حاصل از آن کجا می‌رود؟
زنگنه با بیان اینکه ما حدود ۱۰ سال پیش خیلی اوقات وقتی از واحد‌های فروش طلب داشتیم به ما سکه می‌دادند و قیمت سکه طوری بود که با بازار همخوانی داشت این مسئله را مطرح می‌کند که چه دلیلی وجود دارد که سکه ۸۶ با سکه‌های دیگر تفاوت داشته باشد؟ این‌ها خیانتی است که مسئولیت آن برعهده بانک مرکزی است.
حباب سکه چه زمانی از بین خواهد رفت؟
آن طور که این عضو هیئت رئیسه اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر ایران می‌گوید حباب سکه زمانی از بین خواهد رفت که بانک مرکزی ارزش واقعی عیار و طلای سکه که ۸ گرم و ۱۳۰ سوت معادل ۹ گرم و ۷۵۰ است را ضرب در قیمت روز گرم سکه معادل طلای ۷۵۰ کند. در این صورت مثلا ۱۰ گرم آن ۲۷ میلیون تومان می‌شود. این رقم را به همراه نهایتا ۵۰۰ هزار تومان حق الضرب حساب کنند.
با این کار به گفته زنگنه، حباب سکه از بین خواهد رفت و بازار شرایط نرمال خود را پیدا خواهد کرد و کسی از آن سوء استفاده نمی‌کند. کسی سکه غیربانکی تولید نمی‌کند، چون دیگر سود ندارد. در حال حاضر چند میلیون سکه غیربانکی در بازار هست و هر یک سکه ۶ تا ۷ میلیون تومان درآمد دارد. علاوه بر این نظر ما این است که سکه‌ها تاریخ و شناسنامه داشته باشد و مشخص باشد که در یک سال چقدر سکه ضرب شده است. چه دلیلی دارد سکه بدون تاریخ عرضه می‌شود؟ در این صورت است که معضل سکه حل می‌شود و کسی نمی‌تواند از آن سوء استفاده کند.