اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- بازار سرمایه در حالی آخرین روز‌های بهمن ماه را سپری می‌کند که روند سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشور محکم‌تر از همیشه به پای این بازار بسته شده و سهامداران دیگر امیدی برای رونق گرفتن آن دست کم تا پایان امسال ندارند. بررسی حرکات بازار سهام در طول یک سال گذشته نشان می‌دهد آخرین روند رشد بازار به اردیبهشت ماه ختم شده است، روندی که البته شروع آن به اواسط بهمن ماه ۱۴۰۱ برمی‌گشت؛ اما این روند با اتمام بهمن امسال نه تنها شروع نشده بلکه در خواب عمیقی فرورفته و سرآن ندارد تا قدمی در مسیر رشد بردارد.
ماجرا باز هم به سود ۳۰ درصدی گواهی سپرده بازمی‌گردد، خبری که از دو هفته قبل اثر منفی بر بازار گذاشت و نقدینگی زیادی را به سمت خود جذب کرد. پس از آن درست در زمانی که وزیر اقتصاد اعلام کرد عرضه اوراق با این نرخ سود دیگر منتشر نخواهد شد و می‌توانست سایه این ریسک را از سر بازار کم کند، بانک مرکزی بر ادامه استفاده از ابزار‌های مختلف سیاست پولی از جمله اوراق گواهی سپرده خاص تاکید کرد.
بر این اساس شاخص کل بورس طی روز چهارشنبه با کاهش ۱۱ هزار و ۷۸۷ واحدی که معادل ۰.۵۶ درصد این شاخص است، روبه‌رو شد. بر این اساس، شاخص کل در پایان معاملات روز چهارشنبه در سطح دو میلیون و ۷۸ هزار واحدی ایستاد. شاخص هم‌وزن بازار نیز ۴ هزار و ۹۸۰ واحد که معادل ۰.۶۸ درصد این شاخص است، کاهش یافت و به سطح ۷۲۷ هزار و ۶۳۰ واحدی رسید.
سرمایه به دنبال مالکیت تمام و کمال است
«احسان خاتونی» تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ توضیح می‌دهد: متغیر‌های زیادی بر بازار سرمایه اثرگذارند که در حال حاضر همه آن‌ها به ضرر بازار وارد شده‌اند. از جمله آن‌ها افزایش نرخ سود گواهی سپرده تا ۳۰ درصد است، نرخی که فراتر از انتظار بازار بود و به دنبال آن هم بازار ارز اصلاح و کاهشی شد و هم بورس را تحت تاثیر قرار داد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، چون همیشه مکانی برای دخالت‌های دولتی بوده است، در نتیجه اقبال عمومی همیشه کمتر از دارایی‌هاست. مثل همین دست اندازی‌هایی که به سود شرکت‌ها می‌شود. در نتیجه افراد به سمت بازار ملک و طلا و خودرو ... می‌روند، بازار‌هایی که مالکیت آن تمام و کمال در اختیار خودش باشد و هیچ نهاد و هیچ ارگانی به سودش دست اندازی نکند، ولی در بازار سرمایه متاسفانه یک دستورالعمل می‌آید و جالب این است که عطف به ماسبق می‌شود.
وی در ادامه تصریح می‌کند: این به آن معناست که دستورالعملی می‌آید که گذشته نگر است و بخش زیادی از سود شرکت‌ها را می‌خورد. یا مثلا مسئولیت کنترل محصول فلان شرکت به دست شورای رقابت می‌افتد و به این ترتیب جلوی رقابت و رشد محصول آن شرکت را می‌گیرد. این‌ها در نهایت موجب می‌شود علاوه بر این که رانت در اقتصاد تولید شود، جلوی سرمایه گذاری در بازار نیز گرفته شود. به همین دلیل بازار سرمایه اقبال عمومی خود را از دست می‌دهد و از تورم و سایر بازار‌ها جا می‌ماند. مثلا در دو سال گذشته قیمت محصولات ورقه گرم فولاد مبارکه در بورس کالا و بازار آزاد چند برابر شده است، ولی قیمت سهام آن رشد چندانی نداشته است. این که می‌گویند بازار سرمایه از تورم جا مانده به همین معناست. محصولات شرکت‌ها رشد دارد، ولی بازار سرمایه نه. دلیل آن هم کم شدن اقبال عمومی جامعه است.
بیشتر بخوانید: چرا بورس از تورم جا ماند؟/ سهامداران مراقب دو طوفان تورمی در ماه‌های آینده باشند/ پیش بینی بورس تا پایان سال
آماده باش بورس برای یک تیک آف در سال آینده
خاتونی در ادامه با بیان اینکه تصمیمات دولت در حال حاضر به اندازه ریسک‌های بین المللی و جهانی اثر مهمی در بازار دارد می‌افزاید: ما انتخابات را نیز در پیش داریم و در این ایام مقداری کنترل نرخ‌ها در همه چیز شدید می‌شود. به شخصه بعید می‌دانم تا عید در بازار خبری باشد. البته در عید یک مقدار به طور سنتی تحولات را در بازار شاهد خواهیم بود. اما بازار همینطور دارد پتانسیل خود را جمع می‌کند. یعنی قیمت‌ها ارزنده است، P/Eها در محدوده معقول و بازار آماده یک تیک آف است. این تیک آف ممکن است به بعد از ماه رمضان و یعنی به اردیبهشت ماه موکول شود، چرا که به گفته وی در ماه رمضان نیز باز هم بحث کنترل نرخ‌ها و قیمت‌ها به طور جدی دنبال می‌شود، اما بعد از آن موج افزایش نرخ‌ها به تدریج به سایر محصولات خواهد رسید؛ از جمله غذایی‌ها و خودروسازان و... به طور کلی می‌توان گفت در عید یک مقدار رشد خواهیم داشت، اما رشد اصلی برای بعد از ماه رمضان خواهد بود.
پیش بینی بورس تا پایان سال
طبق پیش بینی احسان خاتونی شاخص کل احتمالا تا پایان سال در همین محدوده ۲ میلیون و ۱۰۰ تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد بازی کند و بعید می‌دانم رشد چندانی داشته باشیم، اما محدوده‌های ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار واحد بعد از اردیبهشت در دسترس خواهد بود. البته اگر اتفاق خاصی نیفتد و اوضاع منطقه آرام باشد.