بررسی هاوینگ بیت‌کوین: دیدگاه‌ها درباره پویایی رمزارز‌ها و امور مالی جهانی

اقتصاد۲۴-هاوینگ بیت‌کوین، که از بدو آغاز به کار این پروتکل در سال 2009 جزء لاینفکش بوده، بخشی از طراحی هوشیارانة ساتوشی ناکاموتو است. بیت‌کوین، که عرضه‌اش محدود به 21 میلیون توکن است، استخراج شده و به شرکت‌کنندگان در تأیید تراکنش‌ها پاداش داده می‌شود. هاوینگ تقریباً هر چهار سال یا هر 210000 بلاک اتفاق می‌افتد و پاداش استخراج هر بلاک جدید را، که در حال حاضر 6.25 بیت‌کوین، به نصف کاهش می‌دهد. این روند، تا سال 2140 سرعت ایجاد بیت‌کوین‌های جدید را به‌تدریج تا سقف خود کند می‌کند. سه رویداد گذشته هاوینگ در 28 ژانویه 2012، 9 ژوئیه 2016 و 11 مه 2020 اجرا شدند و قرار است چهارمین رویداد در 19 آوریل 2024 اجرا شود.

اگرچه این رویدادها باعث ایجاد علاقه کوتاه‌مدت به بازار می‌شوند، پایداری تأثیر آن‌ها به عواملی مانند تقاضای بازار و شرایط اقتصادی گسترده‌تر بستگی دارد. گزارش حاضر به بررسی پیامدهای هاوینگ بیت‌کوین در بازار کریپتو و ارتباطش با چشم‌انداز مالی جهانی می‌پردازد. هدفمان از ارزیابی پتانسیل و ریسک‌های بیت‌کوین روشن‌کردن نقش در حال تحول بیت‌کوین به‌عنوان یک کلاس دارایی در حال ظهور است.

تأثیر هاوینگ بیت‌کوین بر بازار رمزارزها

سرمایه‌گذاران

کلیدی‌ترین درس رویدادهای هاوینگ گذشته برای سرمایه‌گذاران، ملاحظه اهمیت صبر و دوری از طمع است. اگرچه بیت‌کوین پس از هر هاوینگ همواره به سقف قیمت بالاتری رسیده، زمان لازم برای تحقق این سقف جدید بیشتر می‌شود و ضریب افزایش سقف‌های جدید کاهش می‌یابد. برای مثال، پس از هاوینگ اول، 371 روز طول کشید تا بیت‌کوین با ضریب 100 برابری به بالاترین حد خود برسد. همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود، این زمان در هاوینگ دوم 525 روز با ضریب 29 برابر و در هاوینگ سوم 546 روز با ضریب 7 برابر به طول انجامید.

تعداد آدرس‌های کیف‌پول از زمان راه‌اندازی بیت‌کوین تاکنون رشد قابل‌توجهی داشته‌، به‌طوری‌که تعداد کیف‌پول‌های با موجودی غیرصفر، از ۵۰ میلیون فراتر رفته است و تعداد کیف‌های با بیش از ۱ بیت‌کوین بیش از ۱ میلیون است. بااین‌حال، تعداد کیف‌پول نهنگ‌ها (یعنی با موجودی بیش از 100 یا 1000 بیت‌کوین) پس از هاوینگ گذشته کاهش یافته است.

معامله‌گر

فعالیت‌های معاملاتی با نزدیک شدن به هاوینگ چهارم شتاب بیشتری گرفته‌اند. میانگین حجم معاملات اسپات روزانه، که در حال حاضر معادل 25 میلیارد دلار آمریکا است، فعال بودن بازار را نشان می‌دهد، که البته همچنان پایین‌تر از بازار گاوی قبلی است. اگرچه حجم معاملات اسپات در قیاس با آخرین بازار نزولی، به تدریج در حال افزایش است، قیمت بیت‌کوین نزدیک به بالاترین رکورد قبلی‌اش باقی مانده است. انتظار می‌رود که پیش‌بینی‌ها درباره هاوینگ آتی و افزایش پذیرش رمزارزها موجب تحریک بیشتر فعالیت‌های معاملاتی شود.

هاوینگ بیت‌کوین روایت‌های جدیدی را به اکوسیستم وارد کرده و فعالیت کاربری تازه‌ای را ایجاد کرده است. به لحاظ تاریخی، تعداد آدرس‌های فعال بیت‌کوین قبل از هر هاوینگ تثبیت می‌شود و پس‌ازآن افزایش می‌یابد. این بار، تمرکز روی لایه 2 بیت‌کوین (L2) است. همچنین، انتظار می‌رود که پروژه‌های مرتبط متعددی راه‌اندازی شوند و موج جدیدی از رشد کاربران را ایجاد کنند.

قریب‌الوقوع بودن هاوینگ، موجودی صرافی‌ها را از آخرین رویداد هاوینگ تاکنون به پایین‌ترین حد خود رسانده است. این رقم در حال حاضر 2.31 میلیون بیت‌کوین (معادل 11.02 درصد از کل عرضه) است، که حاکی از کاهش فشار فروش است.

ماینرها

ماینرها با چالش‌هایی برای بقا مواجه می‌شوند که یک نشانه آن کاهش سریع موجودی بیت‌کوین کیف‌پول‌هایشان قبل از هر هاوینگ است. هاوینگ آتی، که قرار است در آوریل 2024 اجرا شود، از روندی که در سه‌ماهه چهارم 2023 آغاز شد، پیروی می‌کند و ماینرها پیوسته بیت‌کوین می‌فروشند. در نتیجه، موجودی فعلی آن‌ها به سطوحی رسیده که از ژوئن 2021 تاکنون مشاهده نشده است.

درآمد ماینرها، به‌رغم کاهش پاداش بلاک، به‌شدت به عملکرد قیمت بیت‌کوین وابسته است. خوشبختانه، به دلیل افزایش قیمت بیت‌کوین، درآمد کل ماینرها از آخرین بازار نزولی تاکنون به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

دیدگاه‌های هاوینگ بیت‌کوین درباره پویایی‌های امور مالی جهانی

عملکرد بهتر بیت‌کوین در میان کلاس دارایی‌های اصلی

بازده تاریخی طبقات دارایی از سال 2012 تا 2023، که در نمودار زیر نشان داده شده است، نشان می‌دهد که بیت‌کوین پیوسته بهترین عملکرد را طی 9 سال از 12 سال گذشته داشته است. به‌رغم این عملکرد بهتر، شاهد الگوی جالبی هستیم که در آن بیت‌کوین در سال دوم پس از رویدادهای هاوینگ (برای مثال، در سال‌های 2014، 2018 و 2022) بدترین عملکرد را در میان کلاس دارایی‌ها داشته است. این امر تأکیدی بر پویایی پیچیده عملکرد بیت‌کوین در چشم‌انداز مالی گسترده‌تر است.

همبستگی بالای بیت‌کوین با شاخص S&P

همان‌طور که در شکل زیر مشاهده می‌شود، بیت‌کوین، در طی دوره‌ای 1 ساله، همبستگی بالایی (در حدود 0.85) با شاخص S&P 500 داشته است، و همبستگی منفی ضعیف خود با دلار آمریکا و قیمت نفت خام را حفظ کرده است. به‌ویژه، با نزدیک شدن به پایان سال 2023 و آغاز سال 2024، همبستگی‌های 90 روزه بین بیت‌کوین و سایر کلاس‌های دارایی اصلی، مثل طلا، S&P 500 و Core Bond، همگی به نزدیکی 1.0 واحد افزایش یافته است که حاکی از تشدید رابطه آن‌ها است.

نوسانات کمتر قیمت بیت‌کوین

نوسانات سالانه یک‌ساله بیت‌کوین، به‌رغم شهرت تاریخی نوساناتش، وارد روند نزولی آشکاری شد. همان‌طور که در نمودار نشان داده شده است، این روند به پذیرش فزاینده بیت‌کوین توسط سرمایه‌گذاران نهادی، تقویت کارایی بیشتر بازار و متعاقباً کاهش نوسانات بیت‌کوین نسبت داده می‌شود. ماهیت در حال تحول و ناپایدار بیت‌کوین آن را، در قیاس با سهام سنتی و درآمد ثابت، به یک کلاس دارایی در حال بلوغ و پایدارتر تبدیل کرده است.

ETFهای بیت‌کوین شاهد جریان ورودی قوی هستند

از زمان معرفی ETFهای اسپات بیت‌کوین در صرافی‌های ایالات‌متحده در 11 ژانویه، ده ETF بیت‌کوین راه‌اندازی شده در مجموع جریان ورودی خالص قابل‌توجهی را جذب کرده‌اند که این رقم طی یک ماه از 4.87 میلیارد دلار نیز فراتر رفته است. البته، صندوق GBTC گری‌اسکیل یک استثنا است و جریان خروجی از آن طی این دوره بیشتر از جریان ورودی به آن است.

همان‌طور که در نمودارهای زیر مشاهده می‌شود، به جزء گری‌اسکیل، سایر ETFهای بیت‌کوین جریان‌های ورودی ثابتی دارند، که در آن میان صندوق‌های iShares Bitcoin Trust (IBIT) ارائه‌شده توسط BlackRock و Fidelity Wise Origin Bitcoin Fund (FBTC) ارائه‌شده توسط Fidelity، عملکرد برجسته‌تری دارند.

مالکیت BTC به‌تدریج غیرمتمرکز شد

به‌طورکلی، تاکنون حدود 30 درصد از کل بیت‌کوین‌ها عرضه شده است. در این میان، صرافی‌هایی مثل Binance، Bitfinex و Coinbase، همراه با هم بیش از 1.8 میلیون بیت‌کوین دارند که معادل بیش از 8.8 درصد از کل عرضه بیت‌کوین است. شرکت‌های عمومی حدود 385000 بیت‌کوین دارند و شرکت MicroStrategy 190000 بیت‌کوین دارد که معادل 0.9 درصد از عرضه کل بیت‌کوین است. صندوق‌های سازمانی نیز تعداد زیادی بیت‌کوین جمع‌آوری کرده‌اند و بیش از 850000 بیت‌کوین دارند و در این میان، صندوق Grayscale Bitcoin Trust با بیش از 450000 بیت‌کوین بزرگ‌ترین دارنده بیت‌کوین است.

افزایش پذیرش رمزارزها توسط صندوق‌های سازمانی

در حوزه رمزارزها و پوشش ریسک، مشتقات همچون ابزاری محوری هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای سفته‌بازان هستند. اگرچه قراردادهای فیوچرز دائمی در سال‌های اخیر بر بازار مسلط بوده‌اند، تغییر قابل‌توجهی رخ داده است، و آپشن‌ها از سه‌ماهه دوم 2023 بسیار موردتوجه قرار گرفته‌اند (همان‌طور که در نمودار زیر نشان داده شده است). این افزایش سود باز آپشن‌ها، که سود باز قراردادهای فیوچرز دائمی پیشی می‌گیرد، نشان از تغییر چشم‌انداز دارد. روندهای مثبت پیش‌بینی‌شده در فعالیت‌های بازار مشتقه به رویداد هاوینگ آتی و افزایش پذیرش رمزارزها نسبت داده می‌شود و تأثیرش به فراتر از سرمایه‌گذاران خرد و به صندوق‌های نهادی گسترش می‌یابد.

بهینه‌سازی عملکرد پرتفوی با تخصیص بیت‌کوین

تیم تحقیقات کوینکس یک بک‌تست روی عملکرد سبدی سنتی با نسبت 60 به 40 در قیاس با سناریوهای متعدد تخصیص بیت‌کوین انجام داد. نتایج حاصله به وضوح نشان داد که حتی تخصیص تک‌رقمی بیت‌کوین به سبد، نه‌تنها منحنی حقوق صاحبان سهام، بلکه مهم‌تر از آن، بازده تعدیل‌شده با ریسک پرتفوی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. نتایج دقیق این تجزیه‌وتحلیل در جدول زیر ارائه شده است.

تنوع ریسک اهمیت زیادی برای مدیریت پرتفوی دارد. در واقع، نتایج بک‌تست نشان می‌دهد که اختصاص حتی یک درصد از سبد به بیت‌کوین می‌تواند بازده تعدیل‌شده ریسک یا نسبت شارپ پرتفوی را افزایش دهد. تخصیص 5 درصد از سبد به بیت‌کوین منجر به افزایش بیشتر نسبت شارپ می‌شود، ولی تأثیر محدودی روی نوسانات یا حداکثر کاهش سبد دارد.

قوانین رمزارزها رسمی شد

کشورهای سراسر جهان نگرش‌های متفاوتی نسبت به رمزارزها، از جمله بیت‌کوین، دارند. برخی کشورها، مثل ایالات‌متحده، کانادا و برزیل، آن را پول قانونی می‌دانند و چارچوب نظارتی قوی‌ای ارائه می‌دهند که شفافیت و محافظت بیشتری را برای سرمایه‌گذاران رمزارزها فراهم می‌کند. درعین‌حال، کشورهایی مانند ایران و روسیه محدودیت‌هایی را برای رمزارزها در نظر گرفته‌اند. در آسیا، هنگ‌کنگ در سال‌های اخیر سیاست‌ها و مقرراتی را برای سازگاری با رمزارزها معرفی کرده است که نشان می‌دهد سطح شناخت این دولت در این زمینه به‌تدریج در حال افزایش است.

سخن آخر

تأثیر بیت‌کوین بر بازارهای رمزارزها و امور مالی جهانی عمیق و پیچیده است. تحلیل‌های تاریخی نشان می‌دهد که رویدادهای هاوینگ پیوسته توجه بازار را به خود جلب کرده‌اند و بیت‌کوین را به سمت سقف‌های قیمتی جدیدی سوق داده‌اند. بااین‌حال، کاهش سرعت و ضریب رشد این افزایش‌ها ناشی از ماهیت در حال تحول چشم‌انداز رمزارزها است. افزایش تعداد کیف‌پول‌های با موجودی غیر صفر و کاهش تعداد نهنگ‌ها نشانه استقبال گسترده‌تر از رمزارزها است.

بعلاوه، رویدادهای هاوینگ همچون کاتالیزوری برای روایت‌های جدید، افزایش تعامل کاربران و راه‌اندازی پروژه‌های مرتبط هستند و به رشد پایدار اکوسیستم بیت‌کوین کمک می‌کنند. این فضای پویا نشان‌دهنده بلوغ و گسترش فضای رمزارزها است.

در حوزه بازارهای مالی جهانی، عملکرد بیت‌کوین ارتباط پیچیده‌ای با نقدینگی جهانی و ارتباط قابل‌توجهی با سایر کلاس‌های دارایی دارد. همچنین، بیت‌کوین شاهد افزایش پذیرش از طرف سرمایه‌گذاران نهادی است. به‌رغم موانع نظارتی، بیت‌کوین به‌تدریج در حال به رسمیت شناخته شدن از طرف صندوق‌های نهادی است و شاهد سرمایه‌گذاری آن‌ها روی بیت‌کوین هستیم. همچنین، بیت‌کوین در حال تقویت جایگاهش به‌عنوان یک بازیگر قانونی و تأثیرگذار در چشم‌انداز گسترده‌تر امور مالی است. پویایی‌های چندوجهی تأثیر بیت‌کوین بر نقشش به‌عنوان نیرویی دگرگون‌کننده، که هم بر شکل‌گیری حوزه رمزارزها و هم بر شکل‌گیری حوزه مالی جهانی مؤثر است، تأکید دارد.