اقتصاد۲۴- صنعت ضایعات فلزی جزء ضروری و مهم بسیاری از بخش‌های تولید، ساخت‌وساز و حتی صنعت تولید برق هر کشور است. بسیاری از آهن آلات ضایعاتی در تأسیسات بازیافتی بزرگ بازیافت و مجدداً وارد خط تولید آهن آلات جدید در بازار می‌شوند. به‌همین دلیل است که معمولاً در پروسه تخریب یک سازه مسکونی یا فلزی بزرگ، بیشتری مقدار ضایعات فلزی به‌دست می‌آید. از آنجایی که ضایعات فلزی یکی از مواد اولیه تولید آهن و مقاطع فولادی محسوب می‌شوند، قیمت آن در بازار آزاد همیشه در نوسان است.
بسیاری از فروشندگان ضایعات آهن سعی می‌کنند آهن آلات خود را با قیمت مناسب و البته در مقایسه قیمت آهن در انبار به‌روزتر بفروشند چرا که نگهداری ضایعات آهنی و تلاش برای فروش آن‌ها کمی دشوار است. با این حال، بازار آهن همیشه شاهد نوسان قیمت ضایعات آهنی است. گاهی هفته به هفته و گاهی روزانه با جهش‌های قابل توجه قیمت در بازار خرید و فروش آهن آلات ضایعاتی روبه‌رو می‌شویم و همه این‌ها به‌خاطر چند دلیل مهم است. در ادامه با 5 عامل مهم در تعیین قیمت ضایعات، مقایسه و نوسانات قیمت آهن ضایعاتی در بازار آشنا خواهید شد.
مقدار و حجم ضایعات فلزی
یکی از محدودیت‌های اصلی قیمت ضایعات فلزی این است که چه مقدار از آن‌ها را می‌توان در بازار آزاد پیدا کرد. بعضی از فروشندگان عمده، توانایی بازیافت 2000 تن ضایعات فلزی را در طول یک هفته دارند و با استفاده از دستگاه‌های جداکننده، فلزات بیشتری از ضایعات را جدا می‌کنند.
به‌عنوان مثال، فولاد ضد زنگ، فولاد معمولی و آهن آلات ساختمانی را باید از حجم قابل توجهی از ضایعات فلزی جدا کرد. همین مسئله روی افزایش و نوسانات قیمت آهن ضایعاتی تأثیر می‌گذارد و خریدار باید با توجه به نوع فولاد یا آهن آلاتی که در بین ضایعات فلزی به‌دنبال آن‌هاست، به‌سراغ فروشندگان برود.
از طرفی داشتن مقدار زیادی از ضایعات فلزی به فروشندگان این امکان را می‌دهد که قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به کارخانه های تامین کننده آهن ارائه بدهند. خریداران می‌توانند توافق بهتری با فروشندگان ضایعات آهنی انجام دهند، هزینه‌های حمل‌ونقل را پایین بیاورند و به حفظ محیط زیست کمک کنند.
کیفیت ضایعات فلزی
ضایعات فلزی یا آهن آلات ضایعاتی، تولید جدید کارخانه‌ها نیستند و از تخریب سازه‌ها یا خرید و فروش متفرقه در بازارهای سیاه به‌دست می‌آیند. بنابراین، قبل از خرید ضایعات فلزی باید 2 عامل مهم را در نظر داشته باشید. این 2 عامل مهم شامل آلودگی یا خوردگی فلزات و مقدار خلوص ضایعات فلزی می‌شوند. وقتی که صحبت از زنگ‌زدگی ضایعات فلزی به میان می‌آید، این محصولات فولادی دست دوم به‌دلیل فرایندی که برای تمیز کردن آن‌ها از زنگ آهن استفاده می‌شود، ارزش چندانی ندارند. بنابراین، می‌توان از این ضایعات برای ذخیره سوخت استفاده کرد یا با ترکیب مواد شیمایی آن‌ها را برای پوشش یا عایق به‌کار گرفت.
خلوص فلزات ضایعاتی هم یکی دیگر از عوامل مؤثر روی قیمت این محصولات فولادی دست دوم است. هرچقدر ضایعات فلزی خالص‌تر باشند، قیمت و ارزش بیشتری دارند. به‌عنوان مثال آهن در صنایع مختلف ارزش بالاتری نسبت به آلیاژهایی مثل فولاد کربنی دارد. بنابراین، افزایش و کاهش قیمت آهن ضایعاتی در بازار بسته به اینکه چقدر خالص و زنگ‌خورده هستند هم بستگی دارد.
عرضه و تقاضا در بازار آزاد
بخش قابل توجهی از نوسان قیمت ضایعات آهنی، مربوط به مقدار عرضه و تقاضا در بازار آزاد می‌شود. اگر عرضه و تقاضا برای خرید ضایعات فلزی در بازار آزاد کم‌تر از آهن آلات جدید و کارخانه‌ای باشد، قیمت آهن پایین می‌آید و بالعکس. دقیقاً همان اتفاقی که در مورد عرضه و تقاضا برای خرید آهن آلات و مقاطع فولادی در بازار آهن می‌افتد، برای ضایعات فلزی در بازارهای متفرقه هم رخ می‌دهد.
یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های جهانی در مورد نوسان قیمت ضایعات فلزی، مربوط به کاهش مواد خام مثل سرب است که پیش‌بینی می‌شود تا 2030 تمام شود. مسئله کمبود شدید سرب باعث می‌شود که تقاضا برای سرب بازیافتی در ضایعات فلزی بالا برود و قیمت این محصولات فولادی دست دوم بیشتر از قبل بشود. علاوه‌براین، بازیافت ضایعات فلزی برای حفظ مواد اولیه مثل سرب به جلوگیری از استخراج بیشتر این ماده و مصرف انرژی کمک می‌کند. در نتیجه، هرچقدر برای تامین مواد اولیه و استخراج کم‌تر آن‌ها به‌سراغ ضایعات فلزی برویم، قیمت این محصولات فولادی دست دوم بیشتر می‌شود.
موقعیت مکانی فروشنده ضایعات
حمل‌ونقل، هزینه‌های زیادی به‌همراه دارد. فروشندگان ضایعات فلزی همیشه در دسترس خریداران نیستند و انبارهایشان در نزدیکی شهرها نیست. همین مسئله باعث می‌شود با افزایش هزینه حمل‌ونقل، قیمت یا نرخ ضایعات آهنی هم بیشتر شود.
نکته مهم اینجاست که هرچقدر ضایعات فلزی بیشتری برای حمل‌ونقل نیاز باشد، حاشیه سود کم‌تری برای فروشنده آهن آلات دست دوم به‌وجود می‌آید. در نتیجه، فروشنده با افزایش قیمت ضایعات به‌دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل می‌تواند حاشیه سود خود را بیشتر و بیشتر کند.
قیمت مواد خام جدید در بازار
یکی از مهم‌ترین اهداف از فروش ضایعات، جلوگیری استفاده بی رویه از مواد خام یا مواد اولیه تولید آهن است. اگر تولید این مواد خام از جمله فولاد، سرب و سنگ آهن ارزان‌تر باشد، نیاز به ضایعات کاهش پیدا می‌کند. بنابراین، برای اینکه تولیدکنندگان آهن و افراد فعال در حوزه ساختمان‌سازی به خرید ضایعات فلزی ترغیب شوند، قیمت ضایعات هم باید منصفانه باشند. متأسفانه، فروشندگان ضایعات فلزی و تأسیسات بازیافت آهن آلات در شرایطی که مواد خام جدید در بازار با قیمت گران عرضه می‌شود، محصولات فلزی دست دوم خود را با قیمت بیشتر عرضه می‌کنند.
قیمت آهن آلات ضایعاتی در سال 1403 چقدر می‌شود؟
قیمت ضایعات فولادی در سال 1403، قابل پیش‌بینی نیست و با توجه به نوسانات قیمتی روزانه در بازار ضایعات، باید عوامل مختلفی را بررسی کنیم. در حال حاضر وب‌سایت‌های بسیاری که در زمینه بازیافت ضایعات فعالیت می‌کنند، قیمت‌های روز این محصولات فولادی دست دوم را ارائه می‌کنند. با این حال، برای پیش‌بینی قیمت ضایعات فولادی باید به عواملی مثل نوسان قیمت آهن آلات در بازار آزاد، قیمت مواد خام، مقدار عرضه و تقاضا و غیره توجه کرد.
برای استعلام قیمت لحظه‌ای آهن می‌توانید از وب‌سایت‌هایی مثل آهن رسان کمک بگیرید یا با شماره‌گیری 31916 – 051 (ارتباط سریع با کارشناسان بازار آهن ایران) قیمت تقریبی ضایعات آهن را داشته باشید. البته توجه کنید که برای خرید ضایعات فلزی بهتر است در محل فروش حضور داشته باشید تا کیفیت و خلوص فلز مورد نظر را از نزدیک ارزیابی کنید. از انجایی که محصولات فولادی دست دوم از تخریب سازه‌های فلزی سا مسکونی به‌دست می‌آیند، بهتر است از آن‌ها برای ساخت‌وساز استفاده نشود.
ضایعات فلزی یا خرید آهن آلات کارخانه‌ای؟
برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه ضایعات فلزی بهتر هستند یا آهن آلات کارخانه‌ای، باید به تصمیمی که برای خرید محصولات فولادی دارید، نگاه کنید. اما به‌طور کلی، ضایعات فلزی برای تامین مواد اولیه و تولید آهن آلات کاربرد دارد و اصلاً برای استفاده دوباره در ساخت پروژه‌های ساخت‌وساز مسکونی و اداری مناسب نیست.