رامین بیات، اقتصاد24- یکی از مهمترین موضوعاتی که این روزها در صحنه اقتصاد کشور بحث زیادی را به دنبال خود داشته، موضوع بازگشت ارزهای حاصل از صادرات به سامانه نیما است، در حال حاضر با توجه به اینکه کشورمان در جنگ اقتصادی با آمریکا به سر می برد و منابع ارزی محدود است، دولت سعی دارد با مدیریت ارزی بتواند این اوضاع را پشت سر بگذارد تا در این زمینه مشکلی پیش نیاید.
تصویب بسته سياستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات
در همین راستا در انتهای اردیبهشت ماه بسته سياستی نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات در سال ۹۸ و نحوه رفع تعهد ارز صادراتی سال 1397 صادرکنندگان تصويب شد.
به موجب این مصوبه، نحوه برگشت ارز پتروشیمی ها به چرخه اقتصادی در سال 1398 ، حداقل 60 درصد سامانه نیما، حداکثر 10 درصد اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود تعیین شد، سایر صادرکنندگان بایستی حداقل 50 درصد ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند و حداکثر تا 20 درصد به صورت اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی اقدام کنند.
همچنین مقرر شد بانک مرکزی درخصوص نحوه رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال 1397 نسبت به معرفی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی برابر دستوالعمل های صادره در سال گذشته اقدام کرده‌اند به سازمان امور مالیاتی اقدام کند. بر این اساس صادرکنندگانی که تاکنون موفق به برگشت کامل ارز صادراتی خود نشده اند تا پایان تیرماه مهلت دارند مطابق دستوالعمل های ابلاغی سال 1397 بانک مرکزی نسبت به برگشت ارز اقدام کنند.
فولادی ها شاگرد اول بازگشت ارز صادراتی
این در حالی است که بر اساس اعلام جعفر سرقینی معاون معدن و صنایع معدنی وزارت صمت تا زمانی که بحث بازگشت ارز وجود نداشت قیمت های گمرکی اهمیت زیادی نداشت، اما پس از این ابلاغ فعالیت خوبی با گمرک در زمینه بروزرسانی قیمت ها صورت گرفت.
وی ادامه داد: از ۸ میلیارد دلار صادرات این حوزه حداقل ۳ میلیارد دلار نیاز خود صنایع صادر کننده است و حدود یک میلیارد دلار هم مربوط به واحدهای صادر کننده زیر یک میلیون تن است که نیازی به ثبت در سامانه نیما ندارند و حدود ۲ میلیارد دلار در سامانه عرضه شده و انتظار داریم امسال ۲ میلیارد دلار ارز حاصل ازصادرات به سامانه نیما برگردد.
معاون معدن و صنایع معدنی وزارت تصریح کرد: فولادی ها سال قبل ۱.۵ میلیارد دلار ارز در سامانه نیما عرضه کردند که در این زمینه در بین صنایع کشور رتبه اول را به خود اختصاص دادند و عرضه ارز صادرکنندگان مس ۴۰۰ میلیون دلار بود؛ لذا دو صنعت فولاد و مس صدرنشین و خوش حساب های بازگشت ارز به کشور بودند.
با توجه به این سخنان معاون وزارت صمت باید گفت شرکت های فولادی با توجه به عملکردی که از خود در این زمینه بر جای گذاشتند، توانستند کمک بزرگی به اقتصاد ملی کشورمان کنند و در شرایطی که کشور با تحریم اقتصادی روبرو است، این شرکت ها عملکرد خوبی از خود برجای گذاشتند.
عملکرد بد پتروشیمی ها در بازگشت ارز صادراتی
از سویی شرکت‌های پتروشیمی که یکی از مهمترین منابع ارزآوری برای کشور هستند موظفند که ارز صادراتی خود را در سامانه نیما عرضه کنند، اما آنها با عرضه قطره چکانی ارز در بازار، مشکلات زیادی را در این زمینه به وجود آورده اند، حال در این بین وزارت نفت به عنوان متولی این حوزه باید نظارت بیشتر و دقیق تری بر فعالیت های ارزی پتروشیمی ها داشته باشد، تا آنها نیز ارز خود را به مانند تولیدکنندگان فولاد در نیما عرضه کنند.
نقش مهم ارز حاصل از صادرات در تعیین نرخ دلار
با توجه به التهابات ارزی که از ابتدای سال گذشته به وجود آمد، لزوم عرضه ارز در بازار از سوی صادرکنندگان به شدت احساس شد، بر این اساس مقرر شد که صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات را در سامانه نیما عرضه کنند تا متقاضیان دریافت ارز نیز بتوانند نیاز خود را برطرف کرده و از سوی دیگر با عرضه هرچه بیشتر دلار در این سامانه نرخ ارز در بازار آزاد نیز متعادل شود، اما با توجه به اینکه شرکت های پتروشیمی یکی از عرضه کنندگان اصلی ارز در بازار ثانویه هستند، عملکرد بد آنها در این زمینه در بعضی از مواقع تعادل بازار را برهم می زند، حال باید دید در آینده و طی چه زمانی پتروشیمی ها به عرضه ارز در سامانه نیما نظم می بخشند و به انداره لازم ارز در این بازار عرضه خواهند کرد.