اقتصاد۲۴- سید ابراهیم رئیسی، روز دوشنبه، به اتفاق الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان با هدف افتتاح طرح مشترک سد قیز قلعه سی به تبریز سفر کرد. توافقنامه همکاری مشترک در زمینه ادامه ساخت و بهره برداری مشترک از سد‌ها و نیروگاه‌های خداآفرین و قیز قلعه سی حدود ۹ سال قبل امضا شد و در سال ۱۳۹۵ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و این روز‌ها شاهد افزایش ذخیره سازی سد خداآفرین و اتمام سد قیزقلعه‌سی هستیم.
این سفر، اما تبدیل به آخرین سفر سید ابراهیم رئیسی شد و پیش از نام وی یک عنوان شهید نیز اضافه شد و حالا دیگر وی را سید شهدای راه خدمت می‌نامند.
سانحه به وقوع پیوسته برای بالگرد حامل رییس‌جمهور در آذربایجان شرقی در روز یکشنبه اولین مورد از آن نیست و با توجه به تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه آمریکا علیه صنعت هوایی ایران، کارشناسان حوزه هوایی بار‌ها نسبت به امنیت پرواز‌ها در کشور هشدار داده‌اند.
در همین حال محمد جواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه، آمریکا را به دلیل تحریم فروش صنعت هوانوردی به ایران، عامل شهادت رییس‌جمهور و همراهان وی دانست و در گفتگو با شبکه یک گفت: «حادثه روز یکشنبه از آثار تحریم‌های ظالمانه بود که فروش دستگاه‌های هوانوردی را تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد ایران از امکانات خوب بهره ببرد، این اقدامات در ذهن مردم ایران ثبت خواهد شد.»
بالگرد حامل ابراهیم رییسی بل (Bell) ۴۱۲ دو موتوره بود که بنا بر اظهارنظر برخی کارشناسان از دهه ۷۰ کار می‌کرده است. گفته می‌شود در آن زمان این نوع بالگرد‌ها توسط شرکت ملی نفت خریداری شدند و پس از اورهال‌های پیاپی به سازمان هلال احمر تحویل شد. هرچند این نوع بالگرد‌ها به دلیل عملکرد قابل اطمینان خود به عنوان یکی از محبوب‌ترین نوع هلی‌کوپتر‌ها در سراسر جهان شناخته می‌شود، اما شاید باید پذیرفت که مساله تحریم‌ها به طور مستقیم بر صنعت هوایی کشور تاثیر گذاشته است، مشکلی که شاید حتی باید بیش از مساله انتخابات پیش رو برای انتخاب نهمین رئیس جمهور ایران اکنون باید مورد توجه قرار بگیرد.
در این میان حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده اسبق مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و تحلیلگر مسائل سیاسی می‌گوید که تحریم‌ها دو بخش دارد که باید به همه ابعاد آن توجه شود.
برای پیش بینی‌های سیاسی زود است
حشمت الله فلاحت پیشه به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «من اکنون معتقد هستم تا حدودی برای بررسی این مساله که پس از سانحه درگذشت رئیس جمهور و وزیر امور خارجه، چه رویداد سیاسی رخ خواهد داد، کمی زود و عجولانه باشد. به هر حال اتفاق تاسف برانگیری اکنون رخ داده و شاید تاسف بیشتر این است که در شرایطی که هنوز مراسم خاکسپاری این عزیزان برگزار نشده است، لاشخور‌های قدرت فعال شده اند.»
این استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس در ادامه می‌افزاید: «لاشخور‌های قدرت اکنون فعال شده اند و اینها همان کسانی هستند که به هر حال عامل ضعف‌های مدیریتی امروز کشور هستند و من معتقد هستم اتفاقا رقابت‌های سیاسی و رقابت‌های زودهنگامی که اکنون رخ می‌دهد، نباید باعث شود شرایط امروز کشور تحت شعاع قرار گیرد. باید توجه کرد که اتفاق ناگواری رخ داده و این سوال وجود دارد که چقدر پروتکل‌های امنیتی در سفر دومین شخصیت کشور و وزیرخارجه و بخشی از همراهان این هیات رعایت شده و اصلا بلوف‌های مختلفی که درباره خودکفایی در زمینه‌های مختلف ناوبری گفته می‌شد، پس چه شد؟»
رئیسی تلاش‌های ارزشمندی کرد
فلاحت پیشه در ادامه نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «بلوف‌های بسیار شنیدم؛ برای مثال در مورد دوربین دید در شب، ولی در نهایت این پهپاد ترکیه بود که در میان این همه ناکارامدی تجهیزاتی با تاخیر بیش از حد، لاشه هلیکوپتر را پیدا کرد و همه اینها سوالات جدی است که وجود دارد و من فکر می‌کنم آقایان رئیسی و امیرعبداللهیان تلاش کردند که خدمت کنند. آقای رئیسی تلاش خود را کرد که در زمینه اقتصادی خدمت کند ولی در نهایت کارنامه سیاسی و اقتصادی او قربانی یکسری اطرافیان مقام پرست شد، کسانی که فقط به دنبال کسب درآمد بودند و فقط مالیات‌ها و عوارض را افزایش می‌دادند و در عین حال دهان بازی را در سوی دیگر داشتند برای بودجه‌ای که باید صرف مردم می‌شد اما به سمت و سوی دیگری بردند، لذا به‌رغم اینکه آقای رئیسی یکی از پرسفرترین روسای جمهوری تاریخ ایران بود و بسیار زحمت می‌کشید، اما هر چه تلاش می‌کرد در نهایت عایدی زیادی برای شهروندان نداشت چرا که یک الیگارشی پول و قدرت بودند که فشار اقتصادی بر شهروندان وارد می‌کردند و به دنبال منافع سیاسی و حزبی خود بودند و همین افراد اگر قرار باشد که آینده پاستور را مشخص کنند به نظر من تشنگانی هستند که دغدغه مدیریت ندارند و فقط دغدغه قدرت دارند و شروع فعالیت آنان نیز توهین به رئیس جمهور فقید نیز هست.»
امیرعبدالهیان هم انسانی شریف و هم تلاش‌گری برای منطقه بود
فلاحت پیشه در ادامه نیز با اشاره به روند وقایع در سیاست خارجی ایران به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «دقیقا در موضوع سیاست خارجی ایران نیز باز همین بحث‌ها مطرح است و باید توجه داشت که آقای امیرعبدالهیان زحمات زیادی کشید و انسان شریف و خودساخته‌ای بود و به‌رغم اینکه من نقد‌هایی به عملکرد ایشان داشتم، اما باید پذیرفت که بسیار زحمت می‌کشید، اما در نهایت زور این وزیر امور خارجه نیز به کاسبان تحریم نرسید و نقطه تلخ موضوع این است که امیرعبدالهیان که هر هفته در سفر بود و بخش عمده‌ای از سفر‌های او به مناطق بحرانی منطقه مثل لبنان، سوریه، عراق و ... بود، اما در نهایت در یک سفر داخلی بود که شهید شد. این موارد همگی سوالاتی است که باید به آن پرداخته شود، اما وقتی می‌بینیم که این سوالات و لزوم پاسخگویی به آنان تحت الشعاع برخی سیاستمداران فرصت طلب همیشه حاضر است که نه تنها مشکلی از مملکت حل نمی‌کنند بلکه تنها به افزایش این موارد می‌افزایند.»
تحریم‌های صنعت هوایی کشور و بحرانی که هست
فلاحت پیشه در ادامه نیز با اشاره به تحریم‌های صنعت هوایی ایران توسط آمریکا می‌گوید: «در موضوع تحریم‌ها نیز این یک حقیقت است که تحریم‌ها دو قسمت دارد؛ اول اینکه سنگدلی تحریم آمریکایی‌ها بسیار بیش از این است که سقوط هلیکوپتر رئیس جمهور و وزیر خارجه و دیگر همراهان ایشان عملا وجدان آمریکایی‌ها را تکان دهد. پیش از این دیدیم که خود آمریکایی‌ها هواپیمای مسافربری را سرنگون کردند و حتی شاهد بودیم که ناوگان هوایی ایران فرسوده‌ترین ناوگان هوایی در دنیا است، اما آمریکایی‌ها تحریم را همچنان شامل این بخش می‌کنند و حتی در موضوع برجام دیدیم که ترامپ کسی بود که مانع انعقاد قرارداد‌های خرید تجهیزات هواپیما و خود هواپیما برای ایران بود.»
بیشتر بخوانید: گام به گام تا محل سقوط بالگرد سید ابراهیم رئیسی؛ گزارشی از سقوط رییس جمهور و هر چه بعد از آن رخ داد!
این نماینده سابق مجلس در ادامه نیز با اشاره به فرصت‌های از دست رفته برای حل بحران تحریم‌ها به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «ولی این بخشی از ماجراست که حقیقتا تحریم آمریکایی بخشی از رکن این موضوع است، اما قسمت دوم موضوع به مسائل سیاست خارجی کشور باز می‌گردد و من معتقد هستم که کشور فرصت‌های زیادی را برای نابودی تحریم‌ها از دست داد و موضوع دیگر نیز همین است که حتی موضوع تحریم‌ها و اطلاع از آثار این تحریم‌ها در فرسودگی ناوگان هوایی، اما نافی واقعیتی تحت عنوان امنیتی و فنی نیست. باید توجه کرد که مسئولان مختلف در قبال اجرای این پروتکل‌ها و پروتکل‌های فنی و امنیتی مسئولیت داشتند که حتما باید رعایت می‌شد و این پروتکل‌ها اتفاقا در ایران با کشور‌هایی که شرایط عادی دارند متفاوت است. در ایران پروتکل‌های پرواز، خاص شرایط تحریمی و از این موارد است و این دو بعد را باید با هم دید و به آن توجه کرد!»
وی می‌افزاید: «من معتقد هستم به طور طبیعی باید همه مسائل بررسی شود و این حادثه، حادثه تاسف برانگیزی بود و باید به همه اشارات و ابهامات مربوط به آن پاسخ داده شود و به طور طبیعی هر موضوعی در قبال این حادثه مطرح است و مسئولان مربوطه باید این فرضیات را به طور کامل بررسی کنند. عرض من این است که متاسفانه همان کسانی که نقش عمده در ضعف و ناکارآمدی دولت سیزدهم داشتند در مقابل کسانی مثل رئیسی و عبدالهیان نقش ترمز را بازی می‌کردند. اینها همان کسانی هستند که بدون اینکه حرمت این پیکر‌ها را حفظ کنند، شروع به رقابت سیاسی و انتخاباتی کردند.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی در پایان نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «اعتقاد من بر این است که سیاست خارجی ایران مبتنی بر یکسری اصولی است که با تغییر مدیران نیز در آن دگرگونی و تغییری رخ نمی‌دهد.»