اقتصاد24 - دکتر مرتضی بانک، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اعلام خبر تشکیل صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد، گفت: با تاسیس این صندوق روند کاری سرمایه‌گذاران تسهیل و فعالیت اقتصادی آنها بیشتر و منسجم‌تر خواهد شد.
دکتر مرتضی بانک، مشاور رئیس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ضمن بازدید از تحریریه پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد24 با خبرنگاران این رسانه به گفتگو نشست.
آنچه در پی می‌آید بخش اول این گفت‌وگو است و بخش پایانی آن طی روزهای آینده منتشر خواهد شد.
تشکیل صندوق حمایت از سرمایه گذاران در مناطق آزاد
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در این گفتگو با اشاره به خلاء سیستم یکپارچه در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران و ذینفعان این مناطق، از تدوین سیستمی حمایتی برای سرمایه‌گذاری در این مناطق خبر داد و گفت: ایجاد سیستم‌های حمایتی از سرمایه‌گذاران یکی از فعالیت‌های مهم ما در دبیرخانه است. امروز هیچ سیستم حمایتی از سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اگر صندوقی برای سرمایه‌گذاران ایجاد شود و تسهیلاتی را برای آنها در نظر بگیریم روند کاری آنها تسهیل و فعالیت اقتصادی‌شان بیشتر و منسجم‌تر خواهد شد. این صندوق در خود دبیرخانه تشکیل و هماهنگی‌های آن هم در خود مناطق و دبیرخانه انجام و در آینده نزدیک هم رونمایی خواهد شد.
بانک وجود برنامه‌های جامع و سیستمی یکپارچه برای کاهش ضعف‌های مناطق آزاد را ضروری دانست و گفت: ما سیستم یکپارچه در مناطق نداریم. سیستمی نیاز است که بتوانیم به سرمایه‌گذاران و ذینفعان سرویس بدهیم؛ برنامه‌ای که می‌تواند برای مسئولان هم اعتمادسازی و شفاف‌سازی کند. نگرانی‌هایی هم که در گمرک در خصوص قاچاق و تخلفات وجود دارد با سیستم اطلاع‌رسانی جامع تا حد زیادی برطرف خواهد شد. در همین خصوص ما نیاز داریم اطلاعات جامع گمرکی مناطق آزاد را به سیستم اقتصادی کشور ارائه کنیم چرا که مسئولان برای تصمیم‌گیری به اعداد و ارقام ورود و خروج کالا نیاز دارند.
وی افزود: ما امروز توانسته‌ایم سیستم گمرکی مناطق را با سیستم گمرکی کشور تلفیق و آنها را با اطلاعات درست اقناع کنیم. بنابراین وقتی سیستم یکپارچه راه‌اندازی شد؛ قاچاق در آن معنایی پیدا نمی‌کند به همین دلیل از سال گذشته تاکنون موضوع قاچاق در مناطق آزاد کمتر مطرح شده است. هفت منطقه آزاد ما با سیستم گمرکی کشور تلفیق شده‌اند و اطلاعاتشان را با هم مبادله می‌کنند و در آینده نزدیک در نظر داریم این نظارت و اطلاع‌رسانی را در فروشگاه‌ها هم مورد استفاده قرار دهیم و اطلاعات کالاها را در خصوص انبار و میزان صادرات یا مصرف داشته باشیم. این مهم موجب می‌شود بتوانیم تصمیمات به موقع برای رفع مشکلات یا تامین نیازمندی‌ها بگیریم. با این روش گمرک، سازمان بازرسی کل کشور و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نگرانی کمتری خواهند داشت.
راه‌اندازی بورس بین‌الملل در کیش تا 22 بهمن امسال
مشاور رئیس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین با اشاره به بحث حضور بانک‌های خارجی در مناطق آزاد اظهار داشت: یکی از قوانین مناطق آزاد این است که بانک‌های خارجی بتوانند در مناطق آزاد فعالیت کنند اما هنوز ساختار مناسبی توسط بانک مرکزی برای آن پیش‌بینی نشده است. ما معتقدیم منطقه آزاد که در آن بانک خارجی فعالیت نکند منطقه آزاد تلقی نمی‌شود. یکی از مشکلات ما حضور در بازارهای مالی است که خوشبختانه توانسته‌ایم تاسیس بورس بین‌الملل در مناطق آزاد را در دستور کار قرار دهیم و در این راستا مصوبه شورای عالی مناطق آزاد و دولت را نیز اخذ کرده‌ایم و انشاالله تا 22 بهمن امسال نخستین بورس بین‌الملل را در کیش راه‌اندازی خواهیم کرد.
بانک بر اهمیت پشتیبانی‌های مالی در مناطق آزاد تاکید کرد و افزود: ما باید سیاست‌هایی که به فعالان در این عرصه کمک می‌کند مانند پشتیبانی‌های مالی، اتخاذ کنیم و مقدمات آن را تدارک ببینیم. در همین زمینه استفاده از برات الکترونیک در مناطق آزاد را در دستور کار قرار داده‌ایم. این موضوع ارزشمندی است چرا که یک فعالیت اقتصادی مبتنی بر اعتماد متقابل است. در اقتصاد نمی‌توان بر نقدینگی تکیه کرد چرا که در آن صورت نمی‌توان از ظرفیت خلق پول سالم استفاده کرد.
وی خلق پول سالم را از اهم وظایف در حوزه اقتصاد دانست و گفت: خلق پول سالم این است که بتوانیم اعتماد ایجاد کنیم و با استفاده از برات به جای پول این شرایط را به وجود بیاوریم. برات الکترونیک نیز مانند بانکداری الکترونیک عمل می‌کند و تاکنون مبادلاتی با استفاده از برات الکترونیک در مناطق انجام شده که در آینده هم می‌توانیم در کل کشور آن را اجرایی کنیم. تولیدکننده، فروشنده و توزیع کننده سه عنصر اصلی برات الکترونیک هستند. تولید کننده ممکن است در حال حاضر پول نداشته باشد ولی برات به او کمک می‌کند تا بتواند محصول خود را بفروشد و در آینده و با اتکا به اعتماد، پول خود را از فروشنده بگیرد که این روند به نفع هر سه گروه خواهد بود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ادامه گفتگو با اقتصاد24 بر فعالیت‌های مهم و اساسی در دست اقدام این شورا در حوزه‌هایی مانند توسعه پتروشیمی، سیستم‌ها و شهرک‌های فرودگاهی که در آینده‌ای نزدیک رونمایی خواهند شد، اشاره کرد و گفت: ما برای اینکه بتوانیم مناطق آزاد را همپای جهت‌گیری‌های اصلی سیاست‌های اقتصادی کشور قرار دهیم و نقش فعال و جدی در اقتصاد کشور ایفا کنیم نباید صرفا به معضلات و مشکلات توجه کنیم بلکه باید از ظرفیت قانون نیز استفاده کنیم.
اهمیت اطلاع‌رسانی صحیح فعالیت‌های مناطق آزاد
بانک با تاکید بر اهمیت اطلاع‌رسانی صحیح فعالیت‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افزود: اگر اقدامات موثر و مفیدی که در مناطق انجام شده، به نمایش درنیاید و رسانه‌ای نشود بسیاری از تصمیم‌گیران و مخالفان درصدد عیب‌جویی برمی‌آیند و موجودیت اصلی مناطق آزاد را زیر سوال می‌برند؛ از جمله اینکه 20 میلیارد دلار صادرات کشور در مناطق آزاد و ویژه انجام می‌شود که رقم کمی نیست و می‌بایست در این خصوص کار شود.
وی گفت: در برخی موقعیت‌ها مناطق آزاد باید الگویی برای تمام کشور باشند؛ به طور مثال ما در ارس مجموعه گلخانه‌ای 50 هکتاری داریم که قرار است 60 هکتار دیگر به آن اضافه و تا آخر سال مورد استفاده قرار گیرد. این گلخانه یک الگوی موفق برای کشور محسوب می‌شود. در چنین زمینه‌هایی مدیران ما باید در صحنه‌های اجتماعی و رسانه‌ای حضور جدی‌تری داشته باشند و فعالیت‌هایشان را به اطلاع مخاطبان و هموطنان برسانند.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ادامه بر واقع‌نگری در خصوص مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور تاکید کرد و گفت: ما نباید تصوری بیش از توان مناطق برای مردم ایجاد و مطرح کنیم که مشکلات اقتصادی کشور توسط هفت منطقه رفع خواهند شد که فرض کامل و درستی نیست. مسائل اقتصادی مجموعه‌ای از مسائل است که اگر در کنار هم حل می‌شوند، مشکلات نیز کاهش خواهند یافت. در حقیقت مناطق آزاد یکی از عناصر این حلقه هستند.
بانک موفقیت‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را نه تنها اقتصادی بلکه در حوزه اجتماعی هم دانست و افزود: مناطق ما در حوزه اجتماعی هم توانسته‌اند کارهای خوبی انجام دهند اما باید درست منتقل و اطلاع‌رسانی شود به طور مثال در منطقه آزاد قشم 85 بوم‌گردی توسط خود مردم ایجاد شده است و آنها توانسته‌اند گردشگران خارجی بسیاری را جذب کنند، لذا این مسئله باید به عنوان یک الگو به دیگر مناطق نیز تسری پیدا کند.