اقتصاد۲۴- با وجود این که هنوز چای نوشیدنی محبوب ایرانیان است، اما امروز مصرف قهوه در بین مردم رواج بسیاری پیدا کرده است. بیشتر افراد برای افزایش انرژی و هوشیاری وابستگی زیادی به این نوشیدنی تلخ دارند و مصرف روزانه آن را لازم می‌دانند. این که هر فرد در طول روز چه میزان می‌تواند از این نوشیدنی استفاده کند؟ چه فواید یا مضراتی برای بدن دارد؟ چه کسانی نمی‌توانند از آن استفاده کنند؟ موضوعاتی هستند که در رابطه با آن با خانم نازنین دبیرزاده کارشناس تغذیه به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید:
خواص قهوه
قهوه به خاطر کافئین بالایی که دارد بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل اسید کلروژنیک، اسید کوئینیک، اسید کافئیک، ویتامین‌هایی نظیر B۲، B۳ و مواد معدنی، چون پتاسیم، منیزیم موجود در آن در مجموع به ما یک سری از فاکتور‌های ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی را می‌دهد، که در نهایت منجر به خواص عالی قهوه برای بدن می‌شود.
با توجه به موارد بالا، مصرف قهوه می‌تواند باعث افزایش انرژی بدن، کاهش خستگی و افزایش هوشیاری در طول روز شود و در عین حال ریسک ابتلا به یک سری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های کبدی، اعصاب و روان مانند آلزایمر، پارکینسون و دیابت نوع دو را کاهش می‌دهد. کنترل فشار خون و سلامت قلب، جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی، خاصیت ضد پیری و کمک به سلامت پوست، پیشگیری از افسردگی، کمک به افزایش سوخت و ساز بدن در کنار یک رژیم مناسب برای کاهش وزن، پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا از دیگر خواص این نوشیدنی است.
نوشیدن قهوه برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟
افراد دارای سنگ صفرا بهتر است، از این نوشیدنی استفاده نکنند. قهوه در حالی که می‌تواند از تشکیل سنگ صفرا پیشگیری کند، در افراد مبتلا به این بیماری نباید مصرف شود. برای مثال فردی ممکن است به طور ارثی مستعد این بیماری باشد و یا در کل برای سلامتی کبد و صفرای خود از قهوه استفاده کند؛ بنابراین مصرف‌اش برای او مفید است. مثال دیگری که می‌توان در این زمینه به کار برد، مصرف قهوه برای سلامتی قلب است. با این که نوشیدن قهوه برای سلامتی قلب توصیه می‌شود، اما کسی که تپش قلب دارد، نباید آن را مصرف کند. در واقع ما یک سری خواص دو لبه داریم؛ بنابراین در این مواقع باید حواس‌مان باشد.
کسانی که آی وی اف انجام می‌دهند برای افزایش موفقیت انجام آن نباید قهوه استفاده کنند. سندروم التهابی روده نیز از مواردی دیگری است که افراد مبتلا به آن بهتر است از مصرف قهوه بپرهیزند. افرادی که استرس و اضطراب دارند با نوشیدن قهوه دچار تپش قلب می‌شوند بنابراین بهتراست، استفاده نکنند. کسانی که سابقه آریتمی (بی‌نظمی ضربان قلب) و همچنین افرادی که مثانه بیش‌فعال دارند، قهوه مصرف نکنند. خانم‌های مبتلا به کیست سینه قهوه استفاده نکنند، چون محرک است. کسانی که در معرض پوکی استخوان هستند، در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کنند. افراد دارای اختلال خواب و کسانی که ناراحتی معده مانند سوزش سر دل دارند بهتر است، استفاده نکنند. در افراد باردار و شیرده هم باید حتما با نظر و مشورت پزشک باشد در یک سری از مقالات گفته می‌شود که یک یا دو فنجان می‌توانند استفاده کنند، ولی ما برای احتیاط می‌گوییم که حتما باید با مشورت پزشک متخصص مصرف شود، چون در این دوران بدن بسیار حساسند.
بیشتر بخوانید: بهترین رژیم غذایی برای کاهش چربی
آیا مصرف این نوشیدنی برای کودکان منعی ندارد؟
کودکان زیر ۱۲ سال اصلا نباید از قهوه استفاده کنند، چراکه ممکن است روی کیفیت خواب آن‌ها تاثیر منفی بگذارد. ما بحث هورمون رشد را در حین خواب برای کودکان داریم. وقتی کودک کیفیت خوابش پایین می‌آید، روی هورمون رشد اثر منفی می‌گذارد. اضطراب و افزایش ضربان قلب، ایجاد اعتیاد و وابستگی، آسیب به سلامت دندان‌ها، بی‌اشتهایی، بیش فعالی، کاهش تمرکز از جمله مواردی دیگری هستند که ممکن است در اثر نوشیدن قهوه برای کودکان زیر ۱۲ سال ایجاد شود. برای افراد ۱۲ تا ۱۸ سال هم میزان کافئین مجاز دریافتی ۱۰۰ میلی‌گرم یا یک فنجان در روز است.
مصرف ناشتای قهوه می‌تواند زیان‌بار باشد؟
استفاده از قهوه در حالت ناشتا را اصلا پیشنهاد نمی‌کنیم، به خاطر این که وقتی فرد بیدار می‌شود میزان هورمون کورتیزول (هورمون استرس) در حداکثر میزانی است که در طول روز در بدن ترشح می‌شود. زمانی که فرد به صورت ناشتا قهوه مصرف می‌کند، ترشح این هورمون افزایش پیدا می‌کند که یک سری تاثیرات منفی روی بدن می‌گذارد. حتی ما به کسانی که رژیم غذایی برای کاهش وزن دارند می‌گوییم بهتر است صبح ناشتا از این نوشیدنی استفاده نکند، چرا که ممکن است بر روی روند کاهش وزن تاثیر منفی بگذارد. چون کورتیزول بالا باعث کاهش کمتر بافت چربی می‌شود بنابراین توصیه می‌کنیم که اصلا ناشتا استفاده نشود.
کسانی که برای هوشیاری اول صبح می‌خواهند از قهوه استفاده کنند بهتر است حداقل یک ساعت پس از بیداری آن را میل کنند چراکه به مرور این هورمون در حال کاهش است. در آن زمان می‌توانند برای افزایش میزان هوشیاری قهوه استفاده کند.
افرادی که معده حساسی دارند به هیچ عنوان نباید قهوه را با معده خالی استفاده کنند چراکه در این شرایط اسید معده به شدت افزایش می‌یابد که نتیجه آن عوارضی مانند ریفلاکس خواهد بود. ازاینرو حداکثر میزانی که یک فرد می‌تواند در طول روز قهوه بنوشد، ۴۰۰ میلی‌گرم یا به طور متوسط ۴ فنجان است، اما بهترین میزان آن ۱ تا ۲ فنجان در روز است.