علی لاریجانی کیست؟ / کاندیدایی به امید تایید صلاحیت

اقتصاد۲۴- مهدی توفیقی: علی اردشیر لاریجانی، که به نام علی لاریجانی نیز شناخته می‌شود، در ۱۳ خرداد ماه ۱۳۳۶ در شهر نجف کشور عراق متولد شده است. وی سیاستمداری نزدیک به جریان اصولگرا است. از سال ۱۳۹۹، لاریجانی به حکم رهبر انقلاب به سمت مشاور رهبری و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شده و در حال حاضر در این سمت‌ها مشغول به فعالیت است.

لاریجانی در طول فعالیت‌های سیاسی خود، سوابق متعددی دارد. وی در گذشته مسئولیت‌هایی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ریاست سازمان صدا و سیما، دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشته است. همچنین وی در هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم قم بوده است.

زندگینامه و تحصیلات علی لاریجانی

علی لاریجانی در سال ۱۳۳۶ در خانواده‌ای هشت نفره و مذهبی در کشور عراق به دنیا آمد. پدر وی، آیت‌الله میرزا هاشم آملی، از مراجع تقلید بود که برای ادامه تحصیل و پژوهش به شهر نجف رفته بود. به همین دلیل، علی لاریجانی در همین شهر متولد شد.

لاریجانی تا شش سالگی را در شهر نجف سپری کرد، سپس در اواخر سال ۱۳۴۱ همراه با مادرش به شهر قم نقل مکان کرد و در آنجا ساکن شد. وی دوران دبستان را در مدرسه ادیب و دوره متوسطه را در دبیرستان صدر قم گذراند.

در سال ۱۳۵۴، لاریجانی موفق به قبولی در دانشگاه صنعتی شریف در رشته علوم رایانه شد. پس از اخذ مدرک کارشناسی از این دانشگاه در سال ۱۳۵۸، به توصیه شهید مرتضی مطهری، تحصیلات خود را در رشته فلسفه ادامه داد و موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد و دکترا در این رشته از دانشگاه تهران شد.

همسر علی لاریجانی کیست؟

علی لاریجانی نیز همانند سایر برادرانش، با خانواده روحانیون ازدواج کرده است. او در سن ۲۰ یا ۲۱ سالگی، با فریده، دختر ۱۵ ساله شهید مرتضی مطهری، ازدواج کرد.

نخستین فعالیت‌های سیاسی علی لاریجانی

پس از وقوع انقلاب در سال ۱۳۵۷ و بر اساس توصیه شهید مطهری، پدر همسرش وارد سازمان صدا و سیما شد. از اواخر سال ۱۳۵۹ تا تابستان ۱۳۶۰، لاریجانی مدیرعامل این سازمان بود.

بیشتر بخوانید: عبدالناصر همتی کیست؟/ از رئیس کلی بانک مرکزی تا دو بار حضور انتخاباتی

عضویت علی لاریجانی در سپاه پاسداران

در دوره‌ای از سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۱، علی لاریجانی در سپاه پاسداران مشغول به فعالیت بود. از حدود سال ۱۳۶۸، او به عنوان جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد. در این دوران، درجه نظامی لاریجانی در سپاه پاسداران، سرتیپ پاسدار بود.

همچنین در زمان عضویت او در سپاه پاسداران، لاریجانی معاونت وزیر کار و امور اجتماعی و همچنین معاونت وزیر پست، تلگراف و تلفن را تجربه نمود.

علی لاریجانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

پس از استعفای محمد خاتمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، علی لاریجانی در حدود یک سال به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی فعالیت کرد. دوره وزارت لاریجانی در این سمت تا بهمن ماه ۱۳۷۲ ادامه داشت و یکی از مهم‌ترین اقدامات وی در این دوره، آزاد کردن ویدیو بود. حضور کوتاه‌مدت او در این سمت به دلیل انتصاب لاریجانی به ریاست سازمان صدا و سیما به پایان رسید.

حدود یک سال پس از پایان دوره وزارت لاریجانی، آیت‌الله خامنه‌ای او را به عنوان رئیس سازمان صدا و سیما منصوب کرد. دوره ریاست لاریجانی بر این سازمان، حدود ۱۱ سال به طول انجامید. در این مدت، تغییرات متعددی در صدا و سیما رخ داد، از جمله افزایش تعداد کانال‌های تلویزیونی به هفت، راه‌اندازی روزنامه «جام‌جم» و تأسیس شرکت تولید فیلم «سیمافیلم».

دوره طولانی ریاست لاریجانی بر صدا و سیما همواره با انتقادات و مخالفت‌هایی همراه بود. از جمله مخالفان وی می‌توان به سید محمد خاتمی در دوران دولت‌های هفتم و هشتم و همچنین اعضای مجلس ششم اشاره کرد. علت اصلی این مخالفت‌ها را می‌توان محدودیت اصلاح‌طلبان در دسترسی به رسانه ملی و مواضع ضد آنان در این رسانه دانست.

نمایندگان مجلس ششم به دلیل مشکلات و نارضایتی‌های موجود در عملکرد سازمان صدا و سیما تحت ریاست علی لاریجانی، اقدام به پیگیری طرح تحقیق و تفحص در امور مربوط به این سازمان کردند. این طرح علیرغم مخالفت شورای نگهبان، در نهایت با موافقت رهبر انقلاب به تصویب رسید و اجرایی شد.

به گزارش اقتصاد۲۴ اجرایی شدن این طرح تحقیق و تفحص موجب افشای چندین مورد تخلف و فساد اقتصادی در سازمان صدا و سیما گردید. این موضوع بیش از پیش بر انتقادات به عملکرد و مدیریت لاریجانی در این سازمان افزود.

حضور علی لاریجانی شورای عالی امنیت ملی

پس از پایان دوره ریاست علی لاریجانی بر سازمان صدا و سیما، او ابتدا با حکم مستقیم رهبر انقلاب به عنوان نماینده ایشان در شورای عالی امنیت ملی منصوب شد. این انتصاب موقعیتی جدید و مهم را برای لاریجانی ایجاد کرد.

سپس در سال ۱۳۸۴، لاریجانی به سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی نیز رسید. این انتصاب باعث شد تا لاریجانی حضور و نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های امنیتی و سیاسی کشور ایفا کند.

کاندیداتوری علی لاریجانی در انتخابات سال ۸۴

علی لاریجانی در انتخابات سال ۱۳۸۴ برای نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شرکت کرد. در این انتخابات، او موفق به کسب پیروزی نشد و در بین هفت کاندیدای حاضر، در رتبه ششم قرار گرفت.

علی لاریجانی رئیس سه دوره مجلس شورای اسلامی

مهم‌ترین سمت علی لاریجانی در طول مشارکت در عرصه سیاسی او، باید ریاست قوه مقننه دانست. او در دوره‌های هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی از قم به عنوان نماینده انتخاب شد و در هر سه دوره، به ریاست این مجلس دست یافت.

یکی از مهم‌ترین اقدامات لاریجانی در دوران ریاست مجلس هشتم، تأسیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در شهر قم بود. همچنین در طول مجلس نهم، اختلافات و برخورد‌های فراوانی میان او به عنوان رئیس قوه مقننه و محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس قوه مجریه صورت گرفت. معروف‌ترین این درگیری‌ها، نزاع لفظی این دو مقام در صحن علنی مجلس در پی اتهامات اقتصادی محمود احمدی‌نژاد به برادران لاریجانی بود.

در جریان انتخابات مجلس دهم، لاریجانی تا حدودی به سمت دولت تدبیر و امید و جریان اصلاحات نزدیک شد. این امر، اگرچه کاهش آرای وی در شهر قم را به دنبال داشت، اما موجب تثبیت جایگاه او به عنوان رئیس مجلس گردید. اظهارنظر‌ها و مواضع لاریجانی در خصوص برجام و دیگر مسائل کلیدی کشور، در آن برهه، واکنش‌ها و انتقادات فراوانی را برانگیخت.

با این حال، برخلاف انتظار بسیاری، علی لاریجانی در انتخابات مجلس یازدهم شرکت نکرد و پس از ۱۲ سال حضور به عنوان یکی از سران قوا، کنار کشید.

علی لاریجانی نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰

علی لاریجانی در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰، ساعت ۸ صبح، برای ثبت نام در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری به وزارت کشور مراجعه کرد و رسماً نامزد این انتخابات شد.

با این حال، در نهایت، شورای نگهبان صلاحیت لاریجانی را تأیید نکرد و وی رد صلاحیت شد. در پی این اتفاق، لاریجانی در بیانیه‌ای اعلام کرد که بر اساس وظیفه خود، کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده بود و در ادامه افزود: «راضی به رضای الهی هستم.»

این تصمیم شورای نگهبان مبنی بر رد صلاحیت لاریجانی، با واکنش‌های متعددی از سوی افکار عمومی و برخی چهره‌های سیاسی همراه شد. لاریجانی پس از این رویداد، از حضور در عرصه سیاسی کشور کناره گیری کرد.

ثبت نام علی لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳

انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در ایران، با حضور چهره‌های سرشناس سیاسی کشور، به رقابتی جدی و داغ تبدیل شده است. داوطلبان ثبت‌نام کرده، موضع‌گیری‌های خود را نسبت به وعده‌ها و شعار‌های انتخاباتی رقبا آغاز کرده‌اند.

علی لاریجانی دیروز به وزارت کشور رفت برای انتخابات سال ۱۴۰۳ ثبت نام کرد، که بلافاصله در شبکه ایکس خود نوش: «برای عبور از موانع، باید از روش‌های منسوخ، #ارتفاع_بگیریم «ملت قوی، دولت زمینه‌ساز»»

در واکنش به این توئیت سعید جلیلی دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری با حمله به علی لاریجانی نوشت: «اینکه چند جمله قشنگ بیان می‌کنیم و یک طعنه به بقیه می‌اندازیم در حد خودش شاید یک جاذبه‌هایی داشته باشد، ولی کار برای مردم نمی‌شود. کسی نمی‌تواند بگوید به دنبال منافع مردم هستم، اما اگر چندین سال در مجلس مسئولیت داشت، کارنامه‌ای در حوزه مبارزه با فساد ارائه نکند.»

علی لاریجانی در جواب سعید جلیلی نوشت: «برادر گرانقدر جناب آقای جلیلی سوال جنابعالی را از ChatGBT پرسیدم، پاسخ‌های نسبتا کاملی داد و البته مواردی هم در این پاسخ نیامده است. امیدوارم برای شما مفید فایده باشد و من الله توفیق.»