اقتصاد۲۴-بانک مرکزی به طور هفتگی، خلاصه فعالیت خود در بازار باز و بازار بین بانکی را ارائه می‌کند، امروز با انتشار گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، عملکرد خود در هفته جاری را تشریح کرد. گزارش این هفته بانک مرکزی حاکی از آن است که با تشدید نیاز شبکه بانکی به وجوه نقد، بانک مرکزی با عبور از رکورد خود در خردادماه سال گذشته، بیشترین رقم تزریق پول در تاریخ عملیات بازار باز را رقم زد. اما دیگر نکته قابل توجه در بازار باز هفته جاری، این بود که بخش قابل توجهی از وجوه وام‌های اعطا شده توسط بانک مرکزی به بانک‌ها، با سررسید ۸۵ روزه پرداخت شد. این در حالیست که به طور معمول، این مبالغ با سررسید هفت روزه قرض داده می‌شوند.
وام ۲۲۹ هزار میلیارد تومانی!
بر اساس گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی، در یازدهمین حراج بازار باز در سال ۱۴۰۳ که در تاریخ ۲۷ خردادماه برگزار شد، ۲۲ بانک و موسسه اعتباری مشارکت کرده و درخواست خود برای استقراض از بانک مرکزی با نرخ توافق بازخرید ۲۳ درصد را ارسال کردند.
مجموع سفارش‌های ارسال شده توسط بانک‌ها به بانک مرکزی در این حراج، بیشتر از ۲۲۸ هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان بود. به این ترتیب، میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز، با عبور از ۲۱۲ هزار میلیارد تومانی که در خرداد ماه سال گذشته ثبت شده بود، به بیشترین رقم در تاریخ عملیات بازار باز رسید.
بانک مرکزی نیز بار دیگر همه سفارش‌های ارسالی بانک‌ها را پذیرفت و ۲۲۸ هزار و ۶۲۰ میلیارد تومان در بازار باز تزریق کرد که این رقم نیز بالاترین میزان وام‌دهی بانک مرکزی به بانک‌ها از طریق بازار باز به شمار می‌رود.
تغییر سررسید وام‌های بانک مرکزی
نکته قابل توجه در بازار باز این هفته، تغییر در تاریخ سررسید وام‌های بانک مرکزی بود. در حالی که به طور معمول، بانک مرکزی با سررسیدی هفت روزه این وام‌ها را به بانک‌های پرداخت می‌کند، در این هفته استقراض بانک‌ها با دو سررسید متفاوت انجام شد. بانک‌ها ۱۹۴ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان که بخش عمده کل وام‌ها را تشکیل می‌داد، با سررسید ۸۵ روزه قرض گرفتند. بیش از ۳۴ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان نیز با سررسید هشت روزه وام داده شد.
بیشتر بخوانید:ابلاغیه رییس‌کل بانک مرکزی به شبکه بانکی
همچنین حدود ۲۱۰ هزار میلیارد تومان از وام‌هایی که بانک مرکزی پیش‌تر از طریق سازوکار بازار باز به بانک‌ها داده بود، در این هفته سررسید شد.
بازار باز چگونه عمل می‌کند؟
بانک‌هایی که در فعالیت‌های روزمره و تامین وجوه نقد موردنیاز خود دچار مشکل می‌شوند، می‌توانند از سازوکار بازار باز برای حل مشکل خود استفاده کنند. بازار باز شرایطی را ایجاد می‌کند که بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را از بانک مرکزی وام بگیرند و در تاریخی مشخص و نرخی از قبل تعیین شده، این وام را تسویه کنند. بانک مرکزی نیز می‌تواند با تعیین نرخ و میزان تزریق پول در این بازار، سیاست‌های پولی‌اش را اجرا کند.
اعطای این وام و تسویه آن در بازار باز به شکل خرید و بازخرید اوراق انجام می‌شود. به نحوی که بانک، اوراقی را که در اختیار دارد با نرخی مشخص به بانک مرکزی می‌فروشد و موظف است در زمان سررسید، آن اوراق را با نرخ سودی مشخص که همان نرخ ریپو است، بازخرید کند.