اقتصاد۲۴- تب‌وتاب تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری پنج‌شنبه به پایان می‌رسد. پنج مناظرات تلویزیونی، گرد‌همایی در شهر‌های مختلف و همایش‌ها برگزار شد. در این میان نامزد‌ها اظهارنظر‌های مختلفی درباره عملکرد یکدیگر داشتند؛ اظهارنظر‌هایی که البته راستی‌آزمایی‌های مختلف به سرعت در فضای مجازی درست یا غلط بودن آن را مشخص می‌کرد. در این بین سعید جلیلی ادعا‌های پرابهام و شائبه‌برانگیز بسیاری را به ویژه علیه دولت روحانی و برجام مطرح کرد. در ادامه برخی از اظهاراتی جلیلی که راستی‌آزمایی‌ها آن را خلاف واقع نشان دادند را مرور می‌کنیم.
کرسنت و فرار جلیلی از پاسخگویی و مناظره
اظهارنظر گمراه‌کننده جلیلی زمانی بود که او مصطفی پورمحمدی را مسئول رسیدگی به پرونده کرسنت دانست. اما در سال ۱۳۸۱، یعنی زمان عقد قرارداد کرسنت، مرحوم ابراهیم رئیسی ریاست این سازمان را برعهده داشت. پورمحمدی سال ۱۳۸۷ رییس سازمان بازرسی شد. نکته دیگر اینجاست که سعید جلیلی همچنان به فرار خود از مناظره با بیژن زنگنه یعنی وزیری که همواره او را به خیانت در پرونده کرسنت متهم کرده، ادامه داد. او حتی مدعی شد که زنگنه هرگز او را به مناظره دعوت نکرده است.
این در حالی است که در سه سال گذشته وزیر پیشین نفت بار‌ها برای مناظره در این زمینه اعلام آمادگی کرده است. او حتی پس از اظهارنظر خلاف واقع جلیلی در مناظره نیز با انتشار ویدیویی از زاکانی به عنوان «نوچه» جلیلی و سپس سعید جلیلی دعوت کرد تا درباره اتهام‌های مکرر و پرونده کرسنت مناظره کند.
در چنین شرایطی سایت «انرژی پرس» نیز در پستی در شبکه ایکس مدعی شد که زنگنه سندی در دست دارد که نشان می‌دهد یک تصمیم و امضایی خطا از سوی جلیلی موجب شد تا همه چیز بر باد رود و شرکت نفت وارد مسیری شود که نتیجه‌ای جز محکومیت ایران نداشته باشد. سایت خبری جماران نیز به نقل از محمود خاقانی، مدیر کل پیشین وزارت نفت نوشت که بر اساس اسناد ویکی لیکس در بهمن ۸۸ سفارت آمریکا در امارات در گزارش به واشنگتن از اینکه در ایران فرد یا گروهی سعی می‌کردند یا می‌کنند که قرارداد کرسنت اجرایی نشود اظهار خرسندی می‌کند.
ادعای عجیب درباره افزایش فروش نفت و صادارت غیرنفتی
ادعای دیگر جلیلی درباره افزایش فروش نفت در دولت مرحوم رئیسی با ایده‌های او بوده است. این ادعا چند ابهام دارد. نخست آنکه فروش نفت در دولت رئیسی با تخفیف نزدیک به ۳۰ درصدی به تنها خریدار یعنی چین محقق شده است. موضوعی که محمدباقر قالیباف رییس مجلس نیز در مناظره‌ها بر آن صحه گذاشت و از «هدررفت» ۳۰ درصدی فروش نفت در شرایطی تحریمی سخن گفت.
اگر درآمد نفت را ۳۵ میلیارد دلار یعنی درآمدی که گمرک برای سال گذشته اعلام کرده در نظر بگیریم، این۳۰ درصد معادل ۱۰.۵ میلیارد دلار می‌شود؛ عددی نزدیک به ۵۵۰ هزار میلیارد تومان. حال سوال اینجاست که آیا فروش نفت با چنین هدررفتی دستاورد محسوب می‌شود؟
بیشتر بخوانید:فیلم/سخنان عجیب نماینده جلیلی درباره آزار زنان و حجاب
نکته دیگر ادعای جلیلی درباره افزایش صادرات غیرنفتی است. با توجه آمار‌ها این ادعا نیز شبیه افزایش صادرات نفت، غیرواقعی است. حسین سلاح‌ورزی رییس پیشین اتاق بازرگانی در همین زمینه در پستی در شبکه «ایکس» نوشت: «جناب جلیلی باز هم دروغ گفتند. فرمودند دولت رئیسی در افزایش صادرات غیرنفتی رکورد زده. در حالیکه بنا به گزارش گمرک ایران، سال پیش صادرات غیرنفتی کاهش جدی داشته و تراز تجاری کشور بیش از ۱۶ میلیارد دلار منفی بوده است.»
همچنین جلیلی در مناظرات مدعی شد که بیژن زنگنه وزیر نفت دولت روحانی برای صادرات نفت از جلیلی کمک خواسته. این در حالی است که زنگنه چنین ادعایی را به شدت تکذیب کرد.
رشد اقتصادی در دهه نود بهتر بود یا دولت سیزدهم؟
نکته دیگری که از سوی سعید جلیلی و دو نامزد پوششی در مناظرات مطرح شد، منفی بودن رشد اقتصادی در دهه نود با اشاره به دولت روحانی بود. این در حالی است که بر اساس گزارش رسمی بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۵ معادل ۱۲.۵ درصد بوده است که در تاریخ اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار رخ داد.
همچنین جلیلی ادعا کرد که تحریم‌ها نمی‌تواند بر روابط تجاری ما با همسایگان اثرگذار باشد. این در حالی است که طبق آمار‌های گمرک تراز بازرگانی کشور در سال ۹۴، حدود منفی ۳۸۷ میلیون دلار در سال ۹۵ بعد از امضای برجام، مثبت ۲ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار. همچنین این داده‌ها نشان می‌دهد، تراز تجاری ایران با همسایگان بیش از ۳ میلیارد منفی است. این یعنی میزان واردات بسیار بیش از صادرات ایران به کشور‌های همسایه است.
البته ادعا‌های خلاف واقع جلیلی به همین جا ختم نمی‌شود. او در جایی دیگر از سخنان خود مدعی شد که «در دوران برجام، تجارت ایران با اتحادیه اروپا فقط ۵۰۰ میلیون دلار بود.» این در حالی است که پس از توافق هسته‌ای تا زمان خروج ترامپ از آن در سال ۹۷، صادرات نفت ایران به بیش از ۲ میلیون بشکه در روز رسید. جم تجارت نفتی میان ایران و اروپا به بیش از ۱۴ میلیارد دلار بوده که نشان می‌دهد یا جلیلی درباره آمار‌های خود دقت کافی ندارد یا صرفا داده‌های مشاورانش را بدون بررسی از تریبون‌های رسمی اعلام می‌کند.
جلیلی موافق فیلترینگ است یا مخالف آن؟
همه ادعا‌های پرابهام جلیلی درباره اقتصاد نبوده است. او درباره فیلترینگ نیز اظهارنظر روشنی نکرد. امیرحسین ثابتی مشاور او، اما در پستی درباره فیلترینگ در شبکه ایکس نوشت که «یا فیلتر نکنید یا طوری فیلتر کنید که هیچکس نتواند وارد شود؛ حتی مسئولان.»
محمدجواد آذری جهرمی نیز درباره نظر جلیلی و محمدباقر قالیباف درباره فیلرتینگ نوشت: «دو عزیزی که اینگونه در مناظرات درباره مخالفت با فیلترینگ [اینستاگرام]سخن می‌گویند در سال ۱۴۰۱ و در شورای عالی امنیت ملی به آن رای داده اند اگر مخالف بودید چرا دو سال است به آن ادامه می‌دهید؟»
به نظر می‌رسد که اظهارنظر‌های پرابهام و بضا متعارض جلیلی انتقادات بسیاری را در پی داشته است. هرچند که او نشان داده که اهل پاسخگویی به شائبه‌ها و انتقادات نیست و همواره ترجیح داده از تریبون‌های یک‌طرفه که در اختیار او بوده استفاده کند.