اقتصاد۲۴- مریم آیتی: «محمدجواد آذری جهرمی» در سال ۱۳۶۰ در شهر جهرم، از توابع استان فارس در خانوادهای مذهبی و وفادار به آرمان‌های اسلام، ایران و انقلاب به دنیا آمد. خانواده وی یک شهید و یک جانباز دارد. وی نخستین وزیر جمهوری اسلامی ایران است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ متولد شده است.
تحصیلات محمدجواد آذری جهرمی
محمدجواد آذری جهرمی پس از پایان تحصیلات متوسطه وارد دانشگاه صنعت آب و برق شد و توانست مدرک کارشناسی مهندسی برق قدرت را از این دانشگاه دریافت کند.
ازدواج محمدجواد آذری جهرمی
محمدجواد آذری جهرمی در سال ۸۷ پدر خود را از دست داده است. او در سال ۱۳۸۳ با همسر خود ازدواج کرد و دارای ۳ فرزند به نام‌های سینا، محمد و علی است. در رابطه با شغل همسر آذری جهرمی صحبت‌های متفاوتی در جریان است، اما اطلاعات دقیق و درستی از جزئیات شغل همسر محمدجواد آذری جهرمی در دسترس نیست.
فعالیت‌های شغلی محمدجواد آذری جهرمی
• فعالیت شغلی خود را از سال ۱۳۸۴ به عنوان کارشناس فنی وزارت اطلاعات آغاز کرد.
• از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بود.
• از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت و عضو غیرموظف هیئت‌مدیره شرکت خدمات ارتباطی رایتل فعالیت خود را به مدت دو سال ادامه داد.
• در سال آخر فعالیت دولت یازدهم، برای مدت کمتر از یک سال، از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ به عنوان معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات (محمود واعظی) و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت فعالیت می‌کرد.
بیشتر بخوانید: مسعود پزشکیان کیست؟/ او کاندیدای نهایی اصلاح طلبان می‌شود؟
اولین فعالیت محمدجواد آذری جهرمی در وزارت اطلاعات ایران
محمدجواد آذری جهرمی در سن ۲۴ سالگی (سال ۱۳۸۴) اولین فعالیت کاری خود را با عنوان کارشناس فنی وزارت اطلاعات در وزارت اطلاعات شروع کرد و در دوران فعالیت وی، وزیر اطلاعات، غلامحسین محسنی اژه‌ای بود و تا سال ۱۳۸۸ در این حوزه فعال بود.
همچنین از وی به‌عنوان بازجوی فنی از برخی زندانیان سیاسی نام‌برده می‌شود که او در خصوص این شایعه روز پنجشنبه ۲۶ مرداد ۹۶ در توییتر خود نوشت: هیچ‌گاه شغل بنده بازجویی یا مشاوره فنی آن یا تفتیش منازل نبوده است و این شایعه را رد کرد و آمادگی خود را برای جلسه حضوری با کسانی که گفته‌اند از آن‌ها بازجویی کرده، اعلام کرد.
وزیر ارتباطات در دولت دوازدهم
همانطور که اشاره شد، آذری جهرمی در دولت یازدهم از سوی رئیس جمهور به عنوان وزیر ارتباطات معرفی شد و نمایندگان مجلس نیز به وی رأی اعتماد دادند.
وی در ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ با کسب ۱۵۲ رأی موافق، (پایینترین میزان رأی اعتماد مأخوذه در میان وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم) ۱۲۰ رای مخالف، ۷ رای ممتنع و ۹ رای باطله، از مجموع ۲۸۸ رای ماخوذه، از سوی نمایندگان مجلس دهم، رأی اعتماد گرفت و به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شد. رهبر انقلاب درباره انتخاب محمدجواد آذری جهرمی به وزیری با ابراز خرسندی از انتخاب یک «وزیر جوان»، خطاب به وی گفتند: خداوند انشاءالله کمکتان کند. انشاءالله آمدنِ شما در دولت، تجربه موفقی باشد. واقعاً تشنه همین تلاش جوانانه جوان‌ها هستیم.
در برنامه پیشنهادی وی، برای تصدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که توسط پایگاه اطلاع رسانی دولت منتشر شد، از او به عنوان «پرورش یافته در خانوادهای مذهبی و وفادار به آرمان‌های اسلام، ایران و انقلاب با تقدیم یک شهید و یک جانباز» یاد شده است.
سایر مسئولیت‌های محمدجواد آذری جهرمی
• عضو گروه عالی تنظیم مقررات شورای عالی فضای مجازی
• عضو گروه عالی ارتقای تولید محتوای شورای عالی فضای مجازی
• عضو ناظر گروه تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی
• رئیس پدافند غیرعامل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
• رئیس کمیته ارتباطات ستاد بحران کشور
• مجری طرح اجرای وظایف صیانتی و اجتماعی و فرهنگی در خصوص ارتباطات و فناوری اطلاعات
• مسئول گروه مشترک ICT ایران و عراق
• مسئول گروه مشترک ICT ایران و روسیه
• نماینده جمهوری اسلامی ایران در اجلاس APT
• رئیس کمیته ارتباطات اربعین در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
• دبیر برگزاری جشنواره ملی کیفیت فاوا
• دبیر همایش بین‌المللی ایران کانکت ۲۰۱۶
مطالعات و پژوهش‌های محمدجواد آذری جهرمی
• بررسی مدل‌های اقتصادی ترانزیت ارتباطات بین‌الملل در ایران
• بررسی مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات و نحوه تعرفه گذاری آن
• بررسی تغییرات اکوسیستم زیرساختی کشور در برنامه ششم توسعه کشور
• بررسی علل عدم موفقیت سرویس‌های بومی در عرصه فضای مجازی و راهکار‌های رفع آن
• بررسی مدل‌های فنی صیانت از فرهنگ در فضای مجازی
• بررسی مدل‌های کسب درآمد و توسعه بازار در حوزه پیام رسانه‌ای بومی
• بررسی تفاوت‌های حقوقی نظام اعمال حاکمیت در ایران و سایر کشور‌ها
• بررسی مدل توسعه شبکه‌های نسل ۳ و ۴ موبایل در ایران متناسب با شرایط بازار
• بررسی علل خاموشی سراسری شبکه برق کشور در سال ۱۳۸۲
تخصص‌های مرتبط محمدجواد آذری جهرمی
• آشنایی کامل با طراحی، مهندسی و مدیریت شبکه‌های انتقال نوری
• آشنایی کامل با طراحی، مهندسی و مدیریت شبکه‌های مبتنی بر IP
• آشنایی کامل با مدیریت شبکه‌های نسل جدید
• آشنایی با شیوه و مدل‌های نوین مدیریتی بخشه‌ای عمومی و خصوصی
سایر ویژگی‌های محمدجواد آذری جهرمی
• مدیر اجرائی برتر در جشنواره شهید رجائی سال ۱۳۹۵
• اولین کاندیدای متولد پس از انقلاب پیشنهادی برای کسب مقام وزارت
• رتبه برتر کنکور مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد
• آشنایی کامل و تسلط به زبان‌های انگلیسی و عربی
طرح رجیستری گوشی در زمان محمدجواد آذری جهرمی
طرح رجیستری گوشی در سال ۱۳۸۵ برای اولین بار مطرح و اجرا شد که البته با مشکلاتی همراه بود و منجر به متوقف شدن این طرح در سال ۸۶ شد. بعد از آغاز گرانی‌های گوشی همراه، آذری جهرمی خبر از اجرای این طرح داد.
هدف از اجرای طرح رجیستری و شناسه‌دار کردن گوشی‌های همراه، مبارزه با قاچاق و واردات غیرقانونی آن‌ها اعلام شد که در حقیقت از واردات بدون پرداخت حقوق گمرکی این کالا جلوگیری می‌کند. پس از اجرایی شدن طرح رجیستری موبایل، گوشی‌هایی که به صورت قاچاق وارد ایران می‌شوند پس از ۳۰ روز دیگر خدمات اپراتور‌های تلفن همراه را دریافت نمی‌کنند و از دسترس خارج می‌شوند. گفته می‌شد با اجرای این طرح امکان سرقت گوشی هم کاهش پیدا می‌کرد.
در نهایت طرح ثبت تلفن همراه (رجیستری) از تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۹۶ با مشمول شدن برند آیفون اولین فاز اجرایی خود را شروع کرد. این طرح در مراحل بعدی برای برند‌های موتورولا، هواوی، نوکیا، سونی، تکنو و در نهایت سامسونگ نیز انجام شد.
اجرای عجولانه این طرح در حالی که هنوز بازار واردات موبایل ساماندهی نشده بود در نهایت منجر به کاهش تعداد گوشی‌های موجود در بازار و افزایش یکباره قیمت آن شد و واکنش‌های بسیاری را برانگیخت.
گرانی گوشی همراه در زمان محمدجواد آذری جهرمی
در اولین ماه‌های مسئولیت آذری جهرمی در سال ۹۶، موج گران شدن گوشی تلفن همراه در ایران آغاز شد. جهرمی در توجیه برای گرانی گوشی افزایش قیمت ارز بود. وی مدعی شد که «قبلاً دلار ۳۹۰۰ تومان بود و امروز بیش از ۴۵۰۰ تومان است. همچنین آن زمان ارز مبادله‌ای ارائه می‌شد، اما اکنون تنها ارز آزاد داده می‌شود، بنابراین طبیعی است که افزایش قیمت گوشی داشته باشیم.»
به دنبال این اظهار نظر آذری جهرمی و همچنین افزایش روزانه قیمت دلار، برای واردات گوشی، ارز دولتی یا همان ۳۷۰۰ تومان در نظر گرفته شد تا در نهایت گوشی ارزان به دست مردم برسد. عدم کنترل قیمت گوشی همراه باعث شد تا در نهایت تا پایان سال ۹۶، برای اولین بار رکورد افزایش قیمت گوشی شکسته شود. با توجیه آذری جهرمی برای افزایش قیمت دلار، دولت تصمیم به تخصیص ارز به واردات موبایل و انواع تجهیزات سخت‌افزاری گرفت. تلفن‌های همراه وارداتی تا سقف ۳۰۰ دلار جزء کالا‌های گروه دوم قرار گرفت و دولت به واردکنندگان این نوع از گوشی‌ها، ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داد. به همین ترتیب گوشی‌های بالای ۳۰۰ که جزء کالا‌های لوکس محسوب می‌شدند از طریق فرمول نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی به اضافه قیمت اظهارنامه صادراتی تأمین اعتبار می‌شدند.
تحریم محمدجواد آذری جهرمی توسط آمریکا
در روز جمعه یکم آذر ۱۳۹۸ وزارت خزانه‌داری آمریکا محمدجواد آذری جهرمی را به دلیل اعمال قطع گسترده اینترنت در ایران و نقشش در سانسور سراسری اینترنت، به فهرست تحریم‌ها افزود.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا، از آذری جهرمی به عنوان «کارمند سابق وزارت مخوف اطلاعات» یاد شده که مسئول قطع اینترنت ایران طی اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و دی ماه ۱۳۹۶ بوده است.
شنود مکالمات برخی از نمایندگان مجلس
سیده‌حمیده زرآبادی، نماینده مجلس دهم از افشای مکالمات تلفنی وی و اعضای خانواده‌اش دربارهٔ آذری جهرمی سخن گفت و شنود این مکالمات و همچنین انتشار نطق وی قبل از عمومی شدن آن را به آذری جهرمی نسبت داد. آذری جهرمی این ادعا را هرگز رد نکرد و همچنین نسبت به آن سکوت کرد.
مواضع و دیدگاه‌های محمدجواد آذری جهرمی
• وی از حامیان افزایش سرعت اینترنت در ایران، حمایت از استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان بوده و در مقاطع مختلف نسبت به سطوح اجرای فیلترینگ اعتراض کرده است، همین مسئله باعث تشکیل پرونده‌های قضایی علیه وی شد.
• در تیر ۱۳۹۷، آذری جهرمی برای افشای نام شرکت‌های وارد کننده گوشی موبایل که مرتکب تخلف ارزی شده بودند، اعلام آمادگی کرد. سپس در مرداد ۹۷، فیض الله عرب سرخی در مورد دریافت ارز دولتی معادل ۲۶ میلیون دلار ۴۲۰۰ تومانی و اقدام به واردات ۱۲ هزار گوشی موبایل اپل توسط جریانی که وی آن‌ها را «یک گروه صاحب نفوذ» نامید، در توئیتر از آذری جهرمی خواهان توضیح و شفاف‌سازی شد. آذری جهرمی نیز در پاسخ اقدام به افشاگری پیرامون این مسئله کرد. وزارت وی، نخستین وزارتی بود که لیست کسانی را که ارز دولتی دریافت کرده‌اند، منتشر کرد.
در لیست شرکتها، شرکتی بود که حدود ۲۶ میلیون یورو برای واردات گوشی اپل ارز تخصیصی داشت. اما آن شرکت گوشی‌هایی وارد کرده بود که بخشی را در بازار گرانفروشی و بخشی را احتکار کرده بود.
• جهرمی دو کمیته بحران به موازات هم برای مقابله با تحریم احتمالی اینترنت در مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات تشکیل داده است.
• جهرمی اعلام کرد برخی دستگاه‌های دولتی از اتصال به سامانه‌ها خودداری می‌کنند، این در حالی است که اتصال به سامانه‌ها از فساد می‌کاهد. او گفت این اقدام آن‌ها جرم است و معضل را پیگیری خواهد کرد.
• از جمله وعده‌هایی که جهرمی برای انجام تا پایان سال ۱۳۹۹ یا زودتر داده بود و هیچ‌یک محقق نشد یا صرفاً بخش کوچکی از برخی از آن‌ها محقق شد، عبارتند از:
رایگان کردن اینترنت دانش‌آموزان و دانشجویان، ارتباط رسانی ۱۰۰ درصدی به روستاها، دولت الکترونیک، توسعه شبکه پهن باند ثابت با فناوری VDSL و رفع مشکل کیفیت شبکه اینترنت ثابت، رفع فیلتر توئیتر، راه اندازی پهپاد پستی، پرتاب ۵ ماهواره در سال ۹۹، پیاده‌سازی ابر رایانه سیمرغ.