اقتصاد24 – مساله حق الکشف فساد به تازگی توسط یکی از نمایندگان مجلس مطرح شده است. امیر خجسته رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس به تازگی عنوان کرده است: « قانونی را در مجلس در دستور کار داریم که به رسانه‌ها و افراد حقیقی که مفاسد اقتصادی را اطلاع‌رسانی کنند حق الکشف فساد تعلق خواهد گرفت و از آنان در برابر خطرات محافظت خواهد کرد.»
اما مساله، بازدارندگی چنین طرحی است. در شرایطی که امثال بابک زنجانی یا شهرام جزایری در زمان فعالیت های غیرشفاف خود هزار کانال ارتباطی برای دور زدن قانون را داشتند، چطور می توان از موفقیت چنین طرحی اطمینان حاصل کرد؟
مهدی پازوکی اقتصاددان در این رابطه معتقد است که هر طرحی که شفافیت را زیاد کند می تواند در کنترل فساد موثر باشد. وی به اقتصاد24 می گوید: « طرح را مطالعه نکرده‌ام اما به شدت طرفدار شفافیت هستم. همینکه افرادی که فساد را اطلاع می دهند محاکمه نکنند، خودش می تواند قدم بزرگی باشد. به نظر من هر طرحی که به شفافیت اقتصادی کشور کمک کند خوب است و من طرفدارش هستم. نباید کسانی که در جهت شفاف سازی حرکت می کنند را اذیت کرد.»
سیستم بانکی شفاف شود
وی ادامه می دهد: « به نظرم در شرایط فعلی به FATF ایرانی نیاز داریم. اگر انجام شود، پول های کثیف دیگر وارد شبکه بانکی نمی شود. یکی از دلایلی که بانک های بزرگ اروپایی یا کانادایی با ما کار نمی کنند، همین مساله شفافیت است چرا که بخشی از سیستم بانکی ما شفافیت ندارد. به عنوان مثال زن یکی از وزرای سابق دولت احمدی نژاد نزدیک به 3 میلیارد تومان حق مشاوره گرفته است. سوال اینجاست که در چنین مواردی چرا سیستم بانکی گزارشی نداده است، یعنی در همان زمان واریز حق الزحمه باید گزارش داده می شد و حساب بلاک می شد. باید سند می خواستند که پول از کجا واریز شده، به همین خاطر است که سیستم به شدت نیاز به شفافیت دارد. وقتی سیستم بانکی شفاف شود خیلی کمک می کند.»
به گفته پازوکی، هزینه انتخابات نمایندگان مجلس را هم نتوانستیم شفاف کنیم. نماینده ای دو میلیارد تومان خرج تبلیغات برای ورود به مجلس کرده است، در حالی که حقوق 4 ساله یک نماینده با همه حواشی آن، 450 میلیون تومان است. خود نمایندگان هم باید هزینه انتخابات‌شان را شفاف کنند. سیستم بانکی باید شفاف باشد. یک ریال پول کثیف اگر وارد سیستم شد، باید بلاک شود. کشورهای توسعه یافته مثل آمریکا، کانادا یا ژاپن اگر یک ریال پول اضافی وارد حساب کسی شود، حساب را می بندند.
این اقتصاددان در خصوص سیستماتیک بودن فساد، می گوید: « واقعیت این است که فساد وجود دارد. از مسائلی که می تواند فساد را بخشکاند، شفافیت است. رابطه فساد و شفافیت مثل جن و بسم الله است، یعنی اگر سیستم ما شفاف باشد جلوی فساد گرفته می شود. کسی که مستاجر در تهرانپارس بوده نمی تواند خانه در فرمانیه بگیرد و خودروی S500 استفاده کند. این قطعا رانت گرفته. از دلایل دفاع من از FATF و اینکه آن را به نفع اقتصاد می دانم این است که اگر آن را ایرانیزه کنیم به نفع مبارزه با فساد است. مساله پولشویی باید در دستور کار سیستم بانکی ما قرار گیرد.»
پازوکی معتقد است: « اگر به فردی مثل من یک میلیارد بدهند سابقه خدمات دولتی را رها می کنم و پول را در بانک قرار می دهم و 20 میلیون سود می گیرم اما حقوق بازنشستگی من، مگر چقدر می شود؟ سیستم باید شفاف باشد. هرچه شفاف تر شود به نفع اقتصاد ملی است و باید در دستور کار قرار گیرد.»
از افغانستان هم عقب تر هستیم
وی تاکید می کند: «حتی شفافیت ما از افغانستان هم عقب تر است. در سایت وزارت دارایی افغانستان اموال اشرف غنی کامل و به صورت شفاف قید شده است. به طور مثال مشخص است خانه در آمریکا دارد و از کجا به دست آورده است.»
پازوکی در ادامه با اشاره به حملاتی که اخیرا برخی نمایندگان مجلس و مخالفان دولت به وزیر نفت داشته‌اند می گوید: «از جمله دلایل حملاتی که به زنگنه می شود این است که جلوی رانت برخی از آقایان را گرفته است. فردی بوده که در خانه وزارت نفت می نشسته و اجاره اش بالای ماهی 10 میلیون تومان بوده. زنگنه او را بیرون کرده و حالا همین فرد به مخالفان زنگنه تبدیل شده است. نماینده مجلس حق ندارد از خانه شرکت نفت استفاده کند.»