اقتصاد ۲۴- زمان زیادی تا آغاز جلسات مجلس برای بررسی لیست وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان و دادن رای اعتماد به آنها نمانده است. طبق آخرین اخبار قرار است این جلسات از روز شنبه هفته آینده هر روز حداقل در دو شیفت کاری صبح و عصر، برگزار شود.
اعلام لیست وزرای پیشنهادی که از همان ساعت اولیه با واکنش‌های زیادی همراه بود، حالا فراجناحی خوانده می‌شود و بر خلاف آنچه گفته می‌شود چهر‌ه‌های جدیدی را نیز می‌توان در آن دید. «محمد اتابک» از جمله این افراد است که حالا برای وزارت صمت پیشنهاد شده و ظاهرا فعالان اقتصادی بخش خصوصی نگاه مثبتی به او دارند.
«فرشید شکرخدایی» رییس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران یکی از نقاط قوت کارنامه او را سابقه فعالیت وی در اتاق‌های ایران و تهران می‌داند که سبب شده آشنایی خوبی با اکوسیستم فعالان اقتصادی داشته باشد.
سید محمد اتابک، متولد ۱۳۳۷ کارشناس ارشد مهندسی عمران از دانشگاه میشیگان آمریکا است و دارای سوابقی، چون رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان کشور، رئیس هیئت مدیره انجمن سیمان، رئیس هیئت مدیره سیمان تهران و عضو شورای مشورتی وزارت صنایع و مجلس است. او همچنین فعالیت ۱۲ ساله در اتاق بازرگانی را در کارنامه خود دارد که چهار سال از این زمان را نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران بوده است. اما او در چه شرایطی وزارت صنعت، معدن و تجارت را به عهده میگیرد؟ چه ویژگی و چه وظایفی باید داشته باشد؟
وضعیت آشفته مزیت نسبی کشور در آغاز کار وزیر صمت بعدی
فرشید شکرخدایی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ عنوان می‌کند: وزارت صمت در واقع تلفیق چهار-پنج وزارتخانه است. از نظر بنده کسی که می‌خواهد وزیر این وزارتخانه شود باید بینش عمیقی درباره زنجیره‌های ارزش و مزیت‌های نسبی کشور داشته باشد. مزیت‌های نسبی کشور که شامل نیروی انسانی، انرژی و موضوع سرزمین یا تنوع اقلیم است. این سه به شدت در ۱۵ سال گذشته تحت تاثر قرار گرفته است. انرژی ارزان همین الان مزیت نسبی ما نیست و در طول زمان و آینده هم وضع بهتر نخواهد شد. به دلیل اینکه این تغییر اقلیم و همینطور توسعه نامتوازن آن آمایش سرزمینی ما را تحت فشار و کسری تراز ما را افزایش پیدا خواهد داد. از طرفی پنجره جمعیتی کشور بسته می‌شود و ما احتمالا ظرف ۵ سال آتی با کمبود نیروی انسانی مواجه خواهیم بود و اکنون نیز در برخی کسب وکار‌ها ما با کمبود نیروی متخصص مواجه هستیم؛ بنابراین وزیر صمت کار سختی به عهده خواهد داشت.
وزیر صمت باید دوباره اداره امور بازرگانی را به وزارتخانه برگرداند
به گفته رییس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران، واگذاری مدیریت صادرات و واردات به بانک مرکزی خطای استراتژیک دیگری است که در حال حاضر مردم و بازرگانان با آن مواجهند. بانک مرکزی، چون ارز کم دارد خودش را متولی ثروت مردم و دلار‌های بازرگانان می‌داند و خروجی‌اش نیز همین ناترازی حدود ۱۵ میلیارد دلاری تراز تجاری کشور است. به نظر من هر کسی قرار است وزیر شود باید دوباره اداره امور بازرگانی را به وزارتخانه و سازمان توسعه تجارت برگرداند.
بیشتر بخوانید: فرزانه صادق مالواجرد به دومین وزیر زن جمهوری اسلامی بدل خواهد شد؟/ افشاگر تخلفات زاکانی از مجلس اصولگرا رأی اعتماد میگیرد؟
او می‌افزاید: این با اصول مالکیت و اینکه شما صاحب مال خودت هستی در تعارض است. نتیجه آن که بخش خصوصی کشور عملا صادرات را تقریبا فراموش کرده است. اکثر صادرکنندگان حرفه‌ای کشور به خاطر پیمان سپاری ارزی اصلا درگیر صادرات نمی‌شوند. این‌ها همه آسیب‌هایی است که به نظرم به خاطر ضعف وزرای قبلی صمت بوده است.
وزارتخانه نباید فقط حامی تولید باشد
شکرخدایی با بیان اینکه ما قبلا یک وزارتخانه مستقل برای بازرگانی داشتیم که موضوع تعرفه‌ها، تنظیم‌گری و رعایت حقوق مصرف کننده را انجام می‌داد، توضیح می‌دهد: متاسفانه با ادغام وزارت بازرگانی در وزارت صنعت معدن اصلا منافع مصرف کننده به باد رفت و فراموش شد، چون وزارت بازرگانی از طریق تنظیم تعرفه‌ها عملا نقش حقوق مصرف کننده را در دولت بازی می‌کرد. می‌گفت این جنس را گران است یا در بازار کم است و ما باید وارد کنیم و به نفع مصرف‌کننده عمل می‌کردیم.
به باور او وقتی این‌ها ادغام شدند ما دیگر اصلا در هیئت دولت هیچ کس و هیچ نماینده‌ای برای استیفای حقوق مصرف کننده نداریم؛ بنابراین فعلا در این ادغام ما انتظار داریم که وزارتخانه هم فقط حامی تولید نباشد. حامی مصرف کننده هم باید باشد. اما به طور مثال در صنعت خودرو می‌بینیم که وزارت صمت حامی تولیدکننده ایران خودرو و سایپاست. نتیجه این وضعیت را امروز می‌بینیم که امروز مصرف کننده نه می‌تواند گوشی بخرد، چون خدمات پس از فروش بر باد رفته و نه می‌تواند ماشین درست سوار شود و... عملا تمام کالا‌هایی که در بازرگانی هست فقط محدود شده به خوراک دام و کالا‌های اساسی و برنج و چای و... انگار نه انگار که مردم لازم دارند برای رفاه خودشان چیزی بخرند. لباسی بخرند و کفشی بخرند.
بیشتر بخوانید: کنایه تند جمهوری اسلامی به پزشکیان: چرا به زاکانی و جلیلی یک وزارتخانه ندادید؟
رسالت محمد اتابک توجه ویژه به حقوق مصرف کننده است
عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به کارنامه محمد اتابک به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: من فکر می‌کنم این چالش اصلی و مدیریت زنجیره ارزش به گونه‌ای که به نفع مصرف کننده نهایی که ملت شریف ایران هستند باشند، رسالت ایشان است و از این جهت کار سختی در پیش دارند. هم آب نیست هم انرژی نیست هم گاز نیست و هم مصرف کننده در ضعیف‌ترین وضعیت برای خرید قرار دارد. بنگاه‌های کشور با ظرفیت متوسط بین ۳۰ تا ۳۵ درصدی کار می‌کنند. این‌ها همه چالش‌های آقای اتابک است. البته ایشان سبقه صنعتی بزرگی دارند. ایشان به زنجیره ارزش واقفند. در بحث قیمت‌گذاری مخالفند. ایشان اعتقاد دارد باید بازی به نفع مصرف کننده تغییر کند. این باور‌ها ما را امیدوار می‌کند، ولی مشکلات سنگلاخ پیش رو هم خیلی سنگین و سهمگین است.
سابقه چهارساله اتابک در اتاق تهران، برگ برنده او در دوران وزارت خواهد بود
فرشید شکرخدایی با اشاره به سابقه ۴ ساله محمد اتابک در اتاق تهران توضیح می‌دهد: کل بخش خصوصی خودش را در قالب انجمن‌ها و تشکل‌ها ساماندهی کرده و نمایندگان خودش را انتخاب کرده است. کسی که در اتاق بازرگانی رفت و آمد می‌کند یک ویژگی‌ای که به دست می‌آورد این است که مثلا با رئیس انجمن چرم یا رئیس انجمن پتروشیمی هم آشنا می‌شود. این حضور قابل توجه آقای اتابکی در اتاق بازرگانی به این معناست که با اکوسیستم فعالان اقتصادی آشناست و رییس انجمن آن را می‌شناسد. دبیر انجمن‌ها و اعضای هیئت مدیره انجمن‌های متنوع رو می‌شناسد.
این فعال اقتصادی در پایان خاطرنشان می‌کند: من فکر کنم آقای اتابک به خاطر حضور در اتاق ایران و اتاق تهران و هیئت رییسه اتاق تهران با بازیگران اکوسیستم تا حدی آشناست و این نقطه امید است. به رقابت در تولید اعتقاد دارد. من فکر کنم ایشان مدافع توسعه رقابت پذیری و ایجاد رقابت در تولید باشند که منافع مصرف کنندگان ما هم حفظ بشود. فکر می‌کنم اگر بتواند این نقش را بازی کند مردم حتما خوشحال‌تر خواهند بود.