اقتصاد۲۴- آیت‌الله روح‌الله قرهی، مدیر حوزه علمیه امام مهدی (عج) در منطقه حکیمیه تهران، از جمله روحانیونی است که دیدگاه‌های خاصی را درباره تحولات سیاسی و بازیگران عرصه سیاست در کشورمان دارد. او علاوه بر تحصیلات حوزوی، فارغ‌التحصیل رشته فلسفه غرب از دانشگاه هامبورگ است و بخش قابل توجهی از آثار و مکتوبات خود را به حوزه عرفان اسلامی اختصاص داده است. او که در دوران دفاع مقدس به مقام جانبازی رسیده و یک چشم خود را از دست داده است، سابقه عضویت در مجلس خبرگان رهبری را نیز دارد.
مدیر حوزه علیمه امام مهدی (عج) از مهمترین حامیان سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری محسوب می‌شود که اخیرا در گفت‌وگویی تفصیلی با دیده‌بان ایران، به تشریح مواضع خود درباره اوضاع جاری کشور، انتخابات اخیر، شخصیت‌های سیاسی، کابینه احتمالی مسعود پزشکیان، وضعیت حجاب، نفوذ دشمنان در میان بخش‌ها و شخصیت‌های تاثیرگذار کشور و ... پرداخت.
بخش‌هایی از مصاحبه آیت‌الله قرهی با دیده‌بان ایران، به بررسی وضعیت کنونی حوزه‌های علمیه و طلبه‌های محصل در آن‌ها از نظر اقتصادی اختصاص داشت که در ادامه می‌خوانید:
خیلی از مردم در ذهن خودشان، وضعیت اقتصادی روحانیت را مناسب می‌دانند. حضرتعالی به عنوان مدیر حوزه علمیه، وضعیت اقتصادی روحانیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من خواهشی که دارم، یک مرتبه شما بروید به عنوان یک کار تحقیقاتی و پژوهشی با تعدادی از خبرنگاران در حوزه‌های علمیه در قم و در جا‌های دیگر وارد شوید و ببینید چرا الان طلبه نمی‌آید و کم شده است؛ علتش مسائل اقتصادی است، چون در حوزه هیچ خبری نیست. بعضی‌ها آمدند و فکر کردند در حوزه که می‌آیی، همه چیز هست، ولی دیدند که نه، خبری نیست.
مگر نباید دلیل حضور طلبه‌ها در حوزه علمیه اعتقادی باشد؟
بله، آن کسانی که در حوزه باقی می‌مانند، دلیل‌شان اعتقادی است. چون متوجه می‌شوند که در این حوزه، مساله اقتصادی جایگاهی ندارد، یعنی خلاف آن چیزی که مردم تصور می‌کنند؛ مردم مثلا دو تا روحانی می‌بینند که مسئول هستند و فکر می‌کنند همه‌جا روحانیت همین‌طوری هستند، در حالی که به جرات عرض می‌کنیم، نه از باب این که خودمان روحانی هستیم، خدا شاهد است که نه؛ ضعیف‌ترین قشر از نظر اقتصادی قشر طلبه‌ها هستند و حقوقی ندارند.
چرا تا الان کاری برای طلبه‌ها انجام نشده است؟
یک جهتش هم که البته من خیلی نتوانستم توجیه شوم، این است که گفتند باید حوزه‌ها حالت مستقل داشته باشد و با حاکمیت نباشد و از طریق وجوهات خمس و ... اداره شود و فقط گاهی یک کمک‌هایی شود؛ کما این که خود امام حسین (ع) برای ساخت حوزه به هیچ عنوان از خرج کردن خمس هم اجازه نمی‌دهد و می‌فرمایند حوزه‌ها باید مردمی ساخته شود.
یعنی می‌خواهم بگویم در حوزه‌ها چیزی نیست و دولت‌ها هم به هیچ عنوان کمک آن‌چنانی نمی‌کنند و شما بروید در حوزه علمیه قم، خانه‌های طلبه‌ها را ببینید که مستاجر هستند و حتی بعضا با موتور تردد می‌کنند. خیلی از این روحانیون اگر بخواهید حساب کنید، بدون تعارف می‌گویم، مثلا در ادبیات این‌ها می‌توانند فوق لیسانس دانشگاه داشته باشند، در فقه همین‌طور، حتی بعضی‌ها تا دکترا پیش بروند، ولی زندگی‌شان ساده و فقیرانه است که البته این خیلی خوب است.
شما گفتید که حضور طلبه‌ها در حوزه‌های علمیه کم شده است؛ یک آماری می‌توانید به ما بدهید که چقدر کم شده است؟ یعنی در این زمینه پایشی انجام شده است؟
خیلی کم شده و می‌توان گفت تقریبا در این دو سه سال اخیر، میزان ورود طلبه‌های جدید به حوزه‌ها حدود ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
خود حضرتعالی یک حوزه علمیه را اداره می‌کنید.
بله، حوزه علمیه امام مهدی (ع) که ما متولی آن هستیم.
هزینه‌های حوزه شما از کجا تامین می‌شود؟
از کمک‌های مردمی. برای همین اصلا نتوانستیم حوزه را کامل بسازیم. البته بحث شهریه جدا است، شهریه را مراجع به طلبه‌ها می‌دهند. بالاترین شهریه‌ای که برای بعضی‌ها که درس خارج می‌خوانند، ماهانه فقط حدود دو میلیون تومان است.
این مبلغ کفاف می‌دهد؟
نه، به نظر شما کفاف می‌دهد؟ خیلی‌ها دنبال نماز استیجاری و روزه استیجاری هستند و با این‌ها زندگی خود را می‌گذرانند. البته بعضی از طلبه‌ها کار هم می‌کنند. شاید یک کسی بگوید خب طلبه‌ها بروند و کار کنند. بله، خیلی از طلبه‌ها کار هم می‌کنند، ولی اگر کسی محقق است، بخواهد تحقیق کند و خوب درس بخواند، اگر قرار باشد برود کار کند، چی؟ با این حال بسیاری از طلبه‌ها کار می‌کنند. شما می‌دانید طلبه‌ها داریم که در تاکسی‌های اینترنتی کار می‌کنند. شما می‌دانید ما طلبه داریم که جوشکاری می‌کنند.
ایرادی دارد که یک طلبه در اسنپ یا جوشکاری کار کند؟
نه، ایرادی ندارد، ولی از درس خیلی عقب می‌ماند. هیچ اشکالی ندارد که طلبه‌ها کار کنند، ولی وقتی یک کسی می‌خواهد درس بخواند و تحقیق کند و هم‌زمان کار کند، به نظرتان می‌تواند برای همه این کار‌ها زمان بگذارد. شما می‌دانید که طلبه‌هایی داریم که کاشی‌کاری می‌کنند. یعنی معمم است و منبر هم خوب می‌رود و تقریبا خوب هم وارد است و کاشی‌کاری هم می‌کند و از روحانیون خود ما است؛ در حالی که لیسانس حقوق هم دارد، فوق لیسانس ارتباطات خبری هم دارد، ولی کاشی‌کاری هم می‌کند. اصلا باور می‌کنید که این‌طوری است؟