اقتصاد۲۴- محمود صادقی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، در گفتگویی، با اعلام اینکه در سال‌های اخیر بین ۸۰ تا ۹۰ نفر از اساتید دانشگاه‌ها اخراج یا لغو قراداد شده‌اند، گفت: عمدتا به دلایل واهی بود که بعضا خود هیأت جذب رد می‌کردند و بعضا هم به استعلام از نهاد‌های امنیتی مستند می‌کردند. یعنی خیلی از آن‌ها به دلایل واهی بود و بعضا دلایل سیاسی و سوء ظن‌هایی که متأسفانه به افراد داشتند.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
آقای پزشکیان در جلسه معارفه وزیر علوم گفت «بنده اعلام کردم در خصوص همه اساتیدی که به هر طریقی دانشگاه‌ها با آنان لغو قرارداد یا اخراج کردند بازنگری کنید». آیا شما آماری از اساتید اخراج یا لغو قرارداد شده در سال‌های اخیر دارید؟
ما در صدد تهیه آمار بودیم، ولی خیلی افراد ترجیح می‌دادند که اعلام نکنند؛ به دلیل اینکه امیدوار بودند بدون اعلام مشکل را پیگیری کنند و حل شود و فکر می‌کردند که اعلام آن باعث دردسر شود؛ لذا آمار خیلی دقیقی وجود ندارد. افراد وضعیت‌های مختلفی هم داشتند. مثلا خیلی‌ها در مرحله پیمانی بودند و برای تبدیل وضعیت مشکل داشتند و از لحاظ حقوقی هم دستشان به هیچ جایی بند نبود. مخصوصا این‌ها با پیگیری‌های ما هم مایل نبودند که در آمار بیایند. بعضا هم در مراحل دیگری بودند که مثلا تعدادی داشتیم بازنشستگی اجباری شدند؛ یعنی هنوز به شرایط بازنشستگی نرسیده بودند و آن‌ها را بازنشسته کردند. بعضا هم اساتید اخراج شدند.
آماری که ما توانستیم در یک مقطعی گردآوری کنیم، بین ۸۰ تا ۹۰ نفر در شرایط مختلف بودند، اما بعدا متوجه شدیم خیلی‌ها ترجیح می‌دهند که اصلا در آمار‌ها نیایند.
در صورت امکان چند نفر از اساتیدی که در سال‌های اخیر به دلایل مختلف دچار مشکل شده‌اند را نام ببرید.
اگر بخواهم یکی را اسم ببرم و دیگری فراموش شود، ترجیح می‌دهم اسم نیاوریم. مثلا آقای دکتر آرمان ذاکری از دانشگاه تربیت مدرس یکی از آن‌ها است.
به یکی از دلایل قطع همکاری با اساتید دانشگاه‌ها اشاره داشتید که بازنشستگی پیش از موعد بوده است. بر اساس بررسی‌های شما چه دلایل دیگری برای مشکلات این اساتید وجود داشت؟
تعداد قابل توجهی هم در مراحل جذب بودند و بخش عمده‌ای از مراحل جذب آن‌ها هم سپری شده بود و در مرحله مصاحبه و شراطی عمومی حذف شدند. در دانشگاه خود ما صرفا یا این سوء ظن که در دولت قبل یعنی دولت دوازدهم جذب شده‌اند، حذف شدند. جالب بود که یک مورد در گروه خود ما فردی در مراحل علمی امتیاز آورده بود، ولی با این گمان که فلانی معرف او بوده، از ادامه مراحل محروم شد.
بیشتر بخوانید: اعلام جرم علیه محمود صادقی
یک مورد قابل توجه دیگر که مشکل‌ساز شده بود، افرادی هستند که مثلا به مناسبت‌های مختلف بیانیه یا کارزاری را امضاء کرده بودند. حتی موردی بود که یک عضو هیأت علمی بیانیه انجمن مدرسین را امضا کرد و بعد با ما مکاتبه می‌کرد که لطفا امضای من از زیر آن بیانیه حذف شود. من شنیدم حدود ۱۵۰۰ نفر بیانیه‌ها را امضا کرده یا در خصوص وقایع ۱۴۰۱ اظهارنظر و مصاحبه داشتند و در یک لیست جداگانه قرار گرفته بودند. خیلی از این‌ها در شرایط رسمی قطعی بودند و نمی‌توانستند کاری با آن‌ها بکنند و در ترفیع سالانه با مشکل رو به رو می‌شدند.
همان سال ۱۴۰۱ بود که ترفیع خود من را نمی‌دادند و بعد که پیگیری کردم گفتند یک لیستی از وزارت علوم به دانشگاه آمده و بعد که پیگیری کردم دیدم لیست افرادی است که اظهارنظر کرده بودند و اخیرا شنیدم که بیش از ۱۵۰۰ نفر این طوری لیست داشتند.
یعنی عمدتا به دلایل واهی که بعضا خود هیأت جذب رد می‌کردند و بعضا هم به استعلام از نهاد‌های امنیتی مستند می‌کردند. مثلا آرمان ذاکری که یک فعال سیاسی هم نبوده و فقط یک پژوهشگر اجتماعی است را رد کردند. یعنی خیلی از آن‌ها به دلایل واهی بود و بعضا دلایل سیاسی و سوء ظن‌هایی که متأسفانه به افراد داشتند.
آقای شریفی زارچی توئیت کرد که مشکل او برطرف شده و از اول مهر در کلاس حاضر می‌شود. با توجه به توصیه یا دستوری که آقای پزشکیان در خصوص بازنگری پرونده اساتید لغو قرارداد یا اخراجی داشته، به نظر شما می‌توان امیدوار بود که سایر اساتید با شرایط مشابه هم از ابتدای مهر ماه در کلاس حاضر شوند یا این پروسه زمان بیشتری نیاز دارد؟
من فکر می‌کنم برگرداندن موردی افراد اقدام خوبی است، ولی باید توسط رئیس جمهور و وزیر علوم فرآیند‌ها اصلاح شود؛ یعنی فرآیند جذب و تبدیل وضعیت اصلاح و شفاف شود و این مهم‌تر از برگرداندن افراد است. ولی برگرداندن افراد به حسب مورد بستگی دارد و اگر انتظار داشته باشیم که همگی یکجا برگردند، شاید امر مقدور و عملی نباشد؛ مگر اینکه خیلی ویژه دستور داده شود.
محسن برهانی هم در دولت سیزدهم از دانشگاه اخراج و حتی زندانی شد. نظر شما در این مورد چیست؟
برای آقای برهانی هم به دلیل اظهارنظر‌های عمدتا حقوقی پرونده تشکیل شد و هم در دادگاه ویژه و هم اخیرا گویا در هیأت انتظامی دانشگاه تهران حکمی علیه او صادر شده است. خیلی مشخص و واضح است که با او به دلیل اظهارنظر‌های تخصصی حقوقی برخورد شده بود.
به هر حال با توجه به تغییر شرایط و فضایی که ایجاد شده، امیدواریم که فضای عمومی در سطح دانشگاه‌ها تغییر کند و مخصوصا فرآیند‌ها اصلاح شود. نکته خیلی مهمی که در میان مدت می‌شود انتظار داشت اختیارات دانشگاه‌ها که از آن‌ها سلب و به خارج از دانشگاه منتقل شده بود، به گروه‌های آموزشی برگردد و معیار‌های علمی عمدتا ملاک قرار بگیرد. البته معیار اخلاقی هم لحاظ می‌شود، اما معیار‌های ایدئولوژیک و سیاسی باید کنار برود.
این انتظار هست که آقای دکتر پزشکیان و کسانی که دوره جدید در شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار می‌گیرند، اختیارات و استقلال دانشگاه و همچنین معیار‌های آکادمیک که در دوره قبل به شدت خدشه‌دار شده بود را به صورت فرآیندی اصلاح کنند.