اقتصاد۲۴ – ولادیمیر چیزوف، نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپا به خبرگزاری اسپوتنیک گفته است که روسیه علیرغم تحریمهای آمریکا و بدون راهاندازی هیچگونه مکانیسم مالی ویژهای به تجارت با ایران ادامه خواهد داد. وی در این زمینه گفت: برخی از همکاران ما در بروکسل از ما میپرسند که چرا روسیه و چین مکانیسم مشابهی با اینستکس برای خود ایجاد نمیکنند؟ ما نیز همیشه پاسخ دادهایم "چرا چنین کاری بکنیم؟ ". ما تا کنون بدون توجه به تحریمهای آمریکا، به تجارت خود با ایران ادامه دادهایم و به این کار نیز ادامه خواهیم داد.
پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، کشورهای اروپایی اعلام کردند که برای حمایت از تجارت با ایران و همچنین حفظ برجام، ساز و کاری را طراحی میکنند که بتواند مبادلات تجاری ایران و اروپا را حمایت کند. در همین راستا اروپاییها سازوکار ویژه مالی خود برای تجارت با ایران را موسوم به «اینستکس» با سهامداری آلمان، انگلیس و فرانسه راهاندازی کردند. سه ماه بعد از تأسیس اینستکس، شرکت «سازوکار ویژه تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا» یا همان «ساتما» که نهاد متناظر با سازوکار مالی اروپا به شمار میرود، با سرمایه اولیه یک میلیارد ریال و به مدیرعاملی «علی اصغر نوری»، نهم اردیبهشت در تهران به ثبت رسید.
در تازهترین خبر مربوط به اینستکس، فدریکا موگرینی مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته اعلام کرد قرار است ۷ کشور سوئیس، اسپانیا، هلند، فنلاند، بلژیک، اسلونی و اتریش نیز به مکانیسم مالی اروپا بپیوندند. در این میان، هلند اعلام کرده قصد دارد به عنوان سهامدار، وارد سازوکار اینستکس شود. غیر از اینها، چین و روسیه نیز برای پیوستن به اینستکس اعلام آمادگی کردهاند.