اقتصاد24- اواخر سال ۹۷ و اوایل سال ۹۸ کام نوروزی ایرانیان بر اثر سیلی فاجعه بار تلخ شد. سیل در استان‌های بسیاری رخ داد و ده‌ها کشته و زخمی بر جای گذاشت. در این مخاطره بیش از ۲۰ استان دچار آب‌گرفتگی، سیلاب و آسیب‌های جزئی و سنگین شدند. روزنامه‌نگاری بحران همانطور که در هنگام وقوع مخاطره طبیعی، از طریق انتشار دستورالعمل‌ها و اطلاعات، آمادگی مردم برای رویارویی با مخاطره را بالا می‌برد؛ می‌تواند با یادآوری آن رویداد از فراموشی آن جلوگیری کرده و نگذارد خونسردی و بی‌تفاوتی بر افکار عمومی و مقامات دولتی حاکم شود و همزمان خدمات انجام شده از سوی مسئولین را تشریح کند. به منظور انجام وظیفه فوق، به سراغ نمایندگان مجلس استان‌های سیل‌زده رفته‌ایم تا ببینیم که آنها وضعیت حوزه انتخابیه خود را چگونه تفسیر می‌کنند.
مازندران
سیل مازندران در همان روز اول ۵ قربانی گرفت. بارندگی شدیدی که از عصر یکشنبه ۲۶ اسفند ماه سال گذشته در مازندران آغاز شد، به جاری شدن سیلاب در چند شهرستان مرکزی و شرق این استان انجامید به طوری که ۶۲۰۰ واحد مسکونی خسارت دیده‌اند. در نتیجه سیل در این منطقه طغیان رودخانه‌ها موجب شکسته شدن پل و آسیب جدی به ابنیه‌ها شده و خسارت زیادی به بار آورد. بسیاری از راه‌های روستایی به دلیل رانش‌های مکرر مسدود شده بودند و وضعیت مناسبی نداشتند. به گفته وزیر جهاد کشاورزی، خسارات در بخش زراعی ۱۰۷ میلیارد تومان، باغبانی ۲۶۶ میلیارد تومان، دام و طیور و آبزیان ۶۷ میلیارد تومان، آب و خاک و امور زیربنایی ۱۱۵ میلیارد تومان و در مجموع ۵۵۰ میلیارد تومان در استان مازندران برآورد شده است.
حرف اصلی نورمحمد تربتی نژاد، نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس این است که تغییرات هم‌اکنون کند پیش می‌رود. این عضو کمیسیون کشاورزی اعتقاد دارد که مطالبه جدی کشاورزان، پرداخت خسارات است. وی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: زمین‌هایی که خسارت دیده‌اند به دو دسته تقسیم می‌شوند. بعضی از زمین‌ها به طور کامل تخریب شده‌اند. بعضی دیگر کاملاً تخریب نشده است. قرار بر این بود که برای کشت‌های دیم هکتاری دو میلیون و کشت آبی هکتاری پنج میلیون پرداخت شود. دغدغه اصلی کشاورزان عملیاتی شدن این تعهدات است.
تربتی‌نژاد در خصوص وضعیت اعتبارات استانی و پرداخت وام‌ها گفت: بخشی از اعتبارات به حوزه انتخابیه تزریق شده است اما انتظار می‌رود که این اعتبارات به نسبت بالاتری پرداخت شود. بعضی از وام‌های منازل تخریبی به صورت بلاعوض بعضی دیگر به صورت قرض‌الحسنه بوده است. انتظار ما این است که پرداخت این وام‌ها، تسریع یابد.
علی محمد شاعری که نمایندگی مردم گلوگاه و بهشهر را در اختیار دارد، در مورد آخرین وضعیت سیل‌زدگان حوزه انتخابیه‌اش می‌گوید: تاکنون هیچ‌گونه اعتباری برای بازسازی زیرساخت‌ها اختصاص پیدا نکرده است. منظور از زیرساخت‌ها راه‌های فرعی و اصلی، ابنیه تاریخی و پل‌ها است که در اثر سیل دچار رانش شده‌اند. نمایندگان مجلس و مدیران استانی پیگیری‌های خوبی در این زمینه داشته‌اند ولی تاکنون وزارت راه و شهرسازی اقدام عملیاتی در این زمینه نداشته است.
شاعری ضمن انتقاد از عملکرد وزارت راه و شهرسازی به ایسنا گفت: از نظر من بهترین عملکرد در جریان سیل از آن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. در رتبه دوم وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت عملکرد متوسط و نسبتاً خوبی داشته‌اند. این در حالی است عملکرد وزارت راه و شهرسازی ضعیف بوده است و مردم از این وزارت خانه گله‌مندند.
شیراز
هنوز اشک داغ‌دیدگان حادثه آق‌قلا خشک نشده بود که بارندگی شدید به همراه تگرگ از حدود ساعت ۸ صبح دوشنبه ۵ فروردین ماه ۱۳۹۸ در شیراز آغاز شد. این بارندگی شدید منجر به جاری شدن سیلی غافل‌گیرانه شد. طبق گفته جانشین مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور سهم استان شیراز از کشته‌شدگان در موج دوم بارندگی‌ها ۱۸ نفر بوده است. در بین کشته‌شدگان ۳ کودک وجود داشت. سیل شیراز همچنین موجب برجای گذاشتن ۹۴ مصدوم و تخریب ۱۵۰ دستگاه وسیله نقلیه شد. این سیل به از بین بردن انسان‌ها و وسایل نقلیه اکتفا نکرد و دامن بعضی قسمت‌های معروف شهر مثل محله سعدی، بلوار چهل و پنج متری سعدی، میدان هفت‌تن شیراز، و خیابان حجت الله خلیلی را هم گرفت.
مسعود رضایی، نماینده مردم شیراز در مجلس در گفت‌وگو با ایسنا، آخرین وضعیت سیل‌زدگان شیراز مثبت اعلام کرد و گفت: در شهر شیراز به غیر از محله سعدی، تخریب چندانی وجود نداشت. در این محله خانه‌های بسیاری تخریب شد و گل و لای وسیعی گرفت. طی دو ماه گذشته بسیاری از خانه‌ها مرمت شده و از گل‌ولای پاک شد. بخشی از خسارات خانه‌ها و وسایل تخریبی پرداخت شده بخشی دیگری از آن در حال پرداخت است.
رضایی در خصوص وضعیت بهداشتی و کشاورزی شیراز اظهار داشت: وضعیت بهداشتی مناسب است. در مورد کشاورزی باید بگویم که در مناطق سیل‌زده به آن صورت زمین کشاورزی یا زراعی وجود نداشته که مورد تخریب قرار بگیرد. در بعضی از معابر آب‌گرفتی شدید وجود داشت که با اقدامات سریع و سیر ارگان‌های مربوطه و البته گذر زمان برطرف شد.
لرستان
فعالیت اولین سامانه بارشی در منطقه لرستان، از روز چهارم فروردین شروع و تا پایان روز نهم در بیشتر نقاط استان لرستان موجب بارش فراگیر و شدید شد. پس از یک وقفه یک روزه، دومین سامانه بارشی در روزهای ۱۱ تا ۱۳ فروردین در استان لرستان فعال شد تا حوزه کشکان لرستان، ۲۹۰ میلیمتر بارش دریافت کند. مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان از قطع شدن خط انتقال آب ۶۰ روستای لرستان خبر داد. به گفته مدیرعامل شرکت توزیع برق لرستان، برق ۲۵ روستای لرستان به دلیل رانش زمین قطع شد. بر اثر بارش باران خساراتی نیز به چاه‌های آب شرب، خطوط انتقال فاضلاب، جاده‌ها و پل‌های این منطقه وارد شد. دغدغه نماینده مردم پلدختر نیز در رسیدگی به جاده‌های این منطقه خلاصه می‌شود.
سید حمیدرضا کاظمی، نماینده مردم پلدختر در مجلس در مورد حال و روز این روزها لرستانی‌ها با بیان اینکه «بسته‌های لوازم خانگی که از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام آماده شده است در بین مردم پخش شده است» اظهار داشت: مهم‌ترین مطالبه مردم برقراری راه پلدختر - اندیمشک - خرم آباد است. با وجود بین‌المللی بودن راه مذکور، تردد در آن به سختی انجام می‌شود. تسریع در روکش آسفالت این راه و برقراری تردد در این جاده بین المللی از مطالبات مردم است.
خوزستان
صبح روز چهارشنبه (۲۱ فروردین ماه) سیلاب از ورودی شهر اهواز گذشته و وارد شهر شد. عصر همان روز ایسنا گزارش کرد که ورودی اهواز از سمت اندیمشک با پیشروی آب رودخانه کرخه، به زیر آب رفته است. از آغاز سیلاب ۲۳۴ روستای حاشیه رودخانه‌های دز، کرخه و کارون تخلیه شده بودند که از این تعداد ۹۵ روستا دچار آب‌گرفتگی شده‌اند. در نتیجه این سیل، ۶۷۰۰ واحد مسکونی آسیب دیده و با در نظر گرفتن ۵۶ اردوگاه مسکونی، ۴۶ هزار نفر از اهالی مناطق سیل‌زده در اردوگاه‌های موقت اسکان یافتند. مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنایی حمل و نقل کشور برآورد اولیه خسارت وارد شده به جاده‌های استان را ۳۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی کرد و اعتقاد داشت که این رقم افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین سرپرست شرکت توزیع برق خوزستان با اشاره به خسارت ۱۷ میلیارد تومانی سیل به شبکه و تجهیزات برق خوزستان (به‌جز اهواز) گفت: برآورد اولیه نشان می‌دهد علاوه بر شبکه‌های توزیع، ترانس‌ها و حتی ساختمان‌های اداری، برق شهرستان‌ها نیز از خسارت‌های سیلاب مصون نبوده‌اند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز با برآورد خسارت ۲۰۰۰ میلیاردی به بخش کشاورزی استان به ایسنا گفت که میزان خسارات قطعاًً افزایش پیدا خواهد کرد.
قریب به سه ماه از فاجعه خوزستان می‌گذرد. بخشی از خسارات کشاورزان پرداخت، خانه‌ها و جاده‌ها مرمت و مشکلات زیرساختی برطرف شده‌اند. با این حال، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این استان، از پیگیری و خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان انتقاد می‌کنند.
جواد کاظم نسب الباجی، نماینده مردم اهواز در مجلس در جلسه علنی (سه‌شنبه ۴ تیر) در تذکری شفاهی از وزیر نیرو خواست که دستور دهد اجازه کشت بدون محدودیت در کل استان خوزستان داده شود. وی اعتقاد داشت که علی رغم وجود آب فراوان، اجازه کشت در مناطق متضرر از سیل داده نشده و کشاورزان به دلیل محدودیت آب به جان هم افتاده‌اند.
کاظم نسب در همین مورد در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: آبی که پشت سدها وجود دارد باید رها شود تا همه کشاورزان متضرر بتوانند کشت نامحدود داشته باشند. اگر در آن منطقه برنج کشت کنیم، می‌توانیم خسارت‌ها را جبران کنیم. هم‌اکنون برای هر کشاورز هکتاری یک میلیون تومان بابت حق آبه در نظر گرفته‌اند در صورتی که سال‌های قبل هکتاری ۲۰۰ هزار تومان حق آبه می‌گرفتند. چرا باید کشاورز هزینه اضافی بدهد؟ گویی عده‌ای نمی‌گذارند که کشاورز خود را بالا بکشد.
این عضو کمیسیون کشاورزی از پیامدهای ادامه وضعیت فوق می‌گوید و اعتقاد دارد: در شرایطی که حتی یک ریال در استان وجود ندارد، ما نمی‌توانیم قدمی در جهت بهبود وضعیت برداریم. علی رغم تأکیدات مقام معظم رهبری، دولت اعتبارات لازم را مصوب کرده و مردم از اعتبارات مصوب مطلع شده‌اند اما اعتبارت تزریق نمی‌شود. این مشکلات عملکرد ضعیف دولت و متولیان امر را نشان می‌دهد. اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، ناامنی‌ها و ناهنجاری‌های از جانب این جمعیت عظیم پیش خواهد آمد.
انتقاد علی ساری، نماینده دیگری از خطه اهواز به طولانی بودن روند بررسی اداری پرونده کشاورزان بود. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به ایسنا گفت: ۲۹ هزار پرونده در زمینه کشاورزی ثبت شده است. تاکنون، قریب به ۳۰۰۰ پرونده بررسی شده است. تأخیر در رسیدگی به این پرونده‌ها نگران‌کننده است. این تأخیر به علت نوع سامانه‌ای است که متولیان امر استفاده می‌کنند. سامانه رسیدگی به این داده‌ها، «اینترانتی» است. این فضا محدودیت‌های ترافیکی و شبکه‌ای زیادی دارد. (شبکه اینترانت برای گروه کوچکی طراحی شده است. اینترانت بیشتر در سازمان‌ها و برای به اشتراک گذاری فایل‌ها و منابع از سرورها و کامپیوترهای داخل یک مجموعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینترانت ممکن است به اینترنت دسترسی بدهد یا ندهد.) وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کشور باید در این راستا گام‌های ویژه‌ای بردارند تا کار مردم با سرعت انجام شوند.
ساری ضمن انتقاد از نحوه تخصیص اعتبارات می‌گوید: برای کسانی که پرونده‌هایشان تکمیل شده است، اعتبارات لازم وجود ندارد. بخشی از این اعتبارات بلاعوض و بخشی دیگر تسهیلاتی بوده است. بخش بلاعوض نیازمند اعتباراتی از طرف سازمان برنامه و بودجه است. تاکنون مبلغی در مورد پرداخت‌های بلاعوض پرداخت نشده است. اما بانک‌ها فرآیند پرداخت‌های وامی و تسهیلاتی را شروع کرده و مشتریان در حال گذراندن مراحل اداری خود هستند.
به گفته قاسم ساعدی، رئیس مجمع نمایندگان استان خوزستان، «دولتمردان از وزارت نیرو گرفته تا ریاست جمهوری و مسئولان استانی اعلام کردند که مردم کشت تابستانه انجام دهند ولی متأسفانه مردم با بی‌آبی مواجه شده‌اند. در مناطق بالادست و پایین‌دست کارون و کرخه متأسفانه مردم کشت انجام دادند اما آب آنها قطع شده است. زمانی که با متولیان آب استان صحبت می‌کنیم می‌گویند آب کافی نیست.
رئیس مجمع نمایندگان استان خوزستان در ادامه از تدوین نامه‌ای به مقام معظم رهبری برای رسیدگی به وضعیت سیل‌زدگان خبر داد و گفت: رئیس جمهور و وزرا از یک طرف هزاران وعده می‌دهند اما این وعده‌ها عملیاتی نمی‌شود. مردم باید شکایت خود را کجا ببرند؟ مقام معظم رهبری دستور داده به مناطق سیل زده توجه ویژه شود اما عملاً دستور ایشان اجرایی نشده است.
مقام معظم رهبری در نماز عید فطر برای چندمین بار با تأکید بر اینکه آحاد مردم و همچنین مسئولان، موضوع سیل‌زدگان را فراموش نکنند، فرمودند: «یکی از کارهای لازم و فوری، مسائل سیل‌زدگان است که مسئولان باید با جدیت مشکلات آنان را پیگیری و حل کنند، بخصوص در مناطقی همچون خوزستان که با گرمای طاقت‌فرسا مواجه هستند.»
مواضع انتقادی نمایندگان مجلس شورای اسلامی را نیز می‌توان در موانع آبی کشت تابستانه کشاورزان اهوازی، کند بودن سرعت خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان مازندرانی و مشکلات زیرساختی لرستان خلاصه کرد. با این اوصاف انتظار می‌رود که سیل‌زدگان استان‌های مختلف فراموش نشوند و وعده‌ها با سرعت بیشتری عملیاتی شود.
منبع: ایسنا