اقتصاد24 - دامنه وسیعی از داروها در حال توسعه هستند تا به مبارزه با سرطان کمک کنند، اما گاهی اوقات آنها با همکاری یکدیگر و به صورت جفتی بهتر از تکی کار می‌کنند.
اکنون محققان مؤسسه فناوری ماساچوست(MIT) یکی از جدیدترین داروهای پویای ترکیبی یا جفتی شگفت آور را شناسایی کرده‌اند که ترکیبی از دو کلاس دارو است که در حال حاضر به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جالب توجه است که این دو دارو در ترکیب با یکدیگر به شیوه‌ای کاملاً متفاوت از پیش‌بینی دانشمندان عمل کردند.
محققان با یک دسته از داروهای مهارکننده "PLK1" شروع کردند که در گذشته کارایی خود را اثبات کرده بودند و در آزمایشات بالینی فاز ۲ آزمایش می‌شود. محققان تصمیم گرفتند تا اثرات این نوع دارو را تقویت کنند تا ببینند آیا می‌توان آن را مؤثرتر کرد یا نه.
مهار کننده‌های "PLK1" اساساً با درگیری با میتوز یا همان تقسیم سلول کار می‌کنند، فرآیندی که سلول‌های سرطانی از آن برای تجزیه و تقسیم سریع استفاده می‌کنند. اما عارضه جانبی آنها این است که سبب آسیب اکسیداتیو به سلول‌ها شوند و این چیزی بود که محققان می‌خواستند آن را تغییر دهند.
محققان معتقدند که مهارکننده‌های "PLK1" اگر برای حذف عارضه جانبی، با یک داروی دیگر ترکیب شوند، می‌توانند در کشتن سلول‌های سرطانی کاراتر باشند و به یک قاتل قوی سرطان تبدیل شوند.
بنابراین یک دارو به نام "TH588" با این دارو ترکیب شد و محققان آنها را با هم هماهنگ کردند و روی انواع سلول‌های سرطانی مورد آزمایش قرار دادند.
در نهایت مشاهده شد که عملکرد خیلی خوبی دارند و محققان دریافتند که این داروها می‌توانند مقدار قابل توجهی از داروهای مصرفی مورد نیاز برای مبارزه با سرطان را کاهش دهند. حتی در برخی موارد، فقط ۱۰ درصد از دوز اولیه هر دارو، همان میزان مرگ و میر سلول‌های سرطانی را منجر می‌شد که قبلاً با دوزهای بیشتری از این داروها ممکن می‌شد.
"برایان جافین" نویسنده این مطالعه گفت: واقعاً قابل توجه است. این هم افزایی بیشتر از آنچه معمولاً از یک ترکیب انتظار می‌رود، عمل کرد.
اما این پایان داستان نیست. در بازبینی دقیق‌تر، تیم متوجه شد که قدرت این داروی جفتی حذف آسیب اکسیداتیو نیست. پس از انجام تجزیه و تحلیل نرم افزاری و انجام آزمایش‌های بیشتر، تیم متوجه شد که "TH588" دقیقاً روی هدف مشابه با بازدارنده "PLK1" یعنی "دوک تقسیم" می‌نشیند. دوک تقسیم یک ساختار است که برای آمادگی سلول برای تقسیم شدن تشکیل می‌شود.
"دوک تقسیم" ساختاری است متشکل از گروهی از میکروتوبول‌ها که در حرکت دادن کروموزوم‌ها نقش دارند. در زیست‌شناسی سلولی، دوک تقسیم ساختاری است که کروموزوم‌ها را بین دو سلول دختری تفکیک می‌کند. دوک تقسیم بخشی از اسکلت سلولی در سلول‌های یوکاریوت محسوب می‌شود. هر یک از رشته‌های دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است. این ساختار به این علت به دوک معروف شده است که در قطب‌های سلول، رشته‌ها به هم نزدیک می‌شوند و در استوای سلول از هم دور می‌شوند و ساختاری دوک مانند را پدید می‌آورند.
"مایکل یافه" پژوهشگر ارشد این تحقیق می‌گوید: ترکیبی که ما ساختیم بسیار جالب است. من هرگز تا به حال ندیده بودم دو دارو دقیقاً یک هدف مشابه و یک فرآیند را نشانه بگیرند.
مزایای متعددی در این کشف غافلگیر کننده وجود دارد. از آنجایی که این داروی ترکیبی نوعی از فرآیند تقسیم سلولی را هدف می‌گیرد که فقط سرطان از آن استفاده می‌کند، تنها سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و به سلول‌های سالم کاری ندارد.
هر دوی این داروها نسبتاً رایج هستند، به این معنی که آزمایش‌های بالینی می‌تواند طی یک تا دو سال آینده شروع شود و مانند یک داروی تازه توسعه یافته نیاز به زمان زیادی برای آزمایش بالینی ندارد.
"یافه" می‌گوید: داروی ما ترکیبی از یک دسته از داروها است که بسیاری از مردم در حال حاضر در حال استفاده از آن هستند که با نوع دیگری از دارو که چندین شرکت داروسازی در حال توسعه آن هستند ترکیب شده است. من فکر می‌کنم این موضوع امکان استفاده آن روی بیماران را ممکن می‌کند.
مهم‌تر از همه، تجزیه و تحلیل نرم افزاری بینش بهتری به تیم درباره اینکه چگونگی سلول‌های سرطانی داد و اهداف جدید بالقوه دارویی را برای تداخل در این روند به نمایش گذاشت. در واقع، داروهای موجود که در حال حاضر شناخته شده‌اند برخی از این اثرات را دارا هستند، اما تا به حال در درمان‌های سرطان اعمال نشده‌اند.
این تحقیق در مجله Cell Systems منتشر شده است.
منبع: ایسنا