اقتصاد24 - در واقع برخلاف آنچه میزان دارایی‌های بانکی به عنوان عاملی در افزایش بازدهی و استقبال سهامداران در معاملات مطرح می‌شود کارشناسان معتقدند اگرچه میزان داریی‌ها اطمینان سهامداران را به جهت سرمایه‌گذاری به همراه دارد، اما در اکثر بانک‌های کشور میزان داریی‌ها رابطه مستقیم با تعداد شعب و املاک و مستقلات داشته که این داریی‌ها غالبا زمینه افزایش هزینه‌ها را به همراه دارد. به اعتقاد فعالان بازار سرمایه، عملکرد بانک‌ها در ظرفیت‌های تسهیلاتی و سود‌آوری از محل فعالیت‌های بانکداری مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در میزان بازدهی قلمداد شده و قطعا این عملکرد بر سهام بانک در بازار سرمایه نیز تاثیر مثبت خواهد داشت؛ موضوعی که عملا در بانک خاورمیانه محقق شده است.
حرکت در مسیر تکنولوژی
بانک‌ها از گذشته در فضای اقتصادی ایران به عنوان واسط پولی نقش تعیین‌کننده‌ای را در برقراری توازن پولی برعهده داشته و اگرچه ماهیت اصلی فعالیت آنها تغییر نکرده اما به دلیل بزرگتر شدن اقتصاد و سازوکارهای مختلف در فضای پولی و پیداشدن رقبای گوناگون بانک‌ها برای بقا وارد بازارهای گوناگان شده‌اند و برای کسب سهم بالاتری از سپرده‌ها و جذب منابع روز‌به‌روز گستردگی بیشتری در سطح کشور پیدا کرده‌اند. اما هم‌اکنون به دلیل تغییرات تکنولوژی در جامعه، کارکرد بانک‌ها با حفظ وظیفه اصلی در حال تغییر بوده و جاماندن از این قافله، زیان بانک‌ها را افزایش داده و موجب می‌شود در یک چرخه اقتصادی بلند‌مدت از گردونه فضای پولی و بانکی کشور خارج شوند.
در این رابطه بررسی سبد داریی بانک‌ها نشان می‌دهد، بخش اعظم دارایی بانک‌ها را املاک و ساختمان‌های شعب تشکیل می‌دهند. موضوعی که مبنای تعریف اندازه بانک را شامل می‌شود به عبارتی، اندازه بانک از لگاریتم طبیعی دارایی‌های بانک به دست می‌آید که در این راستا در بین بانک‌های فعال بازار بورس بانک ملت بزرگترین بانک بورسی و بانک خاورمیانه کوچک‌ترین بانک بورسی را تشکیل می‌دهند و بانک صادرات، یانک تجارت، بانک پارسیان، بانک پاسارگاد، بانک دی، بانک سینا، بانک کار‌آفرین و پست بانک به ترتیب بیشترین میزان دارایی را به خود اختصاص داده‌اند. اما نکته حائز اهمیت در این مقایسه عدم تناسب میان میزان دارایی‌های بانک با بازدهای آنهاست به طوری که بانک خاورمیانه که کوچک‌ترین باتک بورس است در سال ۹۷ با بازدهی چهار درصدی در رتبه نخست قرار گرفته و پس از آن بانک ملت که عنوان بزرگترین بانک بورسی را یدک می‌کشد با همین میزان بازدهی در رتبه دوم قرار گرفته است.
البته بررسی این تناسب نافی عملکرد مناسب بانک‌های بورسی نیست و اگرچه بانک دی، پست‌بانک و بانک صادراتی به ترتیب با بازدهی منفی ۱۶، منفی ۳ و منفی یک بازدهی منفی را برای سهامداران خود به ثبت رسانده‌اند اما مابقی بانک ها بازدهی نسبتا مناسبی را برای سهامداران خود داشته‌اند. در واقع باید توجه داشت املاک و شعبی که دارایی‌های بانکی بر‌اساس آن تعریف شده تنها زمینه افزایش هزینه‌های بانک را فراهم آورده و بازدهی را کاهش می‌دهند.
چراکه در عصر حاضر عمده خدمات در صنایع و گروه‌های مختلف، به سمت خدمات تکنولوژی‌محور حرکت کرده و این موضوع موجب شده حضور فیزیکی در بازار پولی به حداقل برسد بنابراین حرکت بانک‌ها به سمت درآمدهای تکنولوژی‌محور و به‌روز همچون خدمات ATM، تلفن بانک، نرم‌افزارها، درگاه‌های پرداخت اینترنتی گریز‌ناپذیر بوده و درآمد بانک را بالاتر می‌برند.
نمونه این موضوع در بانک ملت به خوبی نمایان است که با وجود آنکه بزرگترین بانک بورسی به لحاظ دارایی‌ها است اما به دلیل افزایش ارائه در خدمات نوین و پیشتاز بودن در این صنعت، از بازدهی بالایی برخوردار است.
اما به جز بانک ملت، می‌توان این نظریه «که بزرگ بودن بانک تاییدی بر میزان سود و بازدهی بالاتر است» را رد کرد و حتی می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در عصر حاضر که خدمات نوین بانکی نقش اساسی را در درآمدهای بانکی ایفا می‌کنند، اندازه بزرگ بانک می‌تواند هزینه بانک را افزایش داده و بازدهی بانک را کاهش دهد.
منبع: روزنامه جهان‌صنعت