اقتصاد ۲۴- هر سال شاهد کسری بودجه هستیم، کسری بودجه ای که هرسال افزایش می‌یابد و دولت‌ها علت آن را کاهش درآمد عنوان می‌کنند. در عین حال بسیاری از تحلیلگران براین باور هستند کسری بودجه فقط بخاطر مخارج بیش از حد دولت است. دولت باید کوچکتر شود و یا اینکه قیمت حامل‌های انرژی را افزایش بدهد.
اخیرا محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به نقل از رییس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده «کسری بودجه امسال ۸۷۵ هزار میلیارد تومان است» که مبلغ چشمگیری بشمار می‌آید. اما این کسری بودجه چگونه ایجاد می‌شود؟
عطا بهرامی، تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴، با اشاره به کسری بودجه ۸۷۵ هزار میلیارد تومان سال جاری و راه‌های جبران این کسری از سوی دولت پاسخ داد: این عدد در حالی اعلام شده که هنوز سال تمام نشده و بودجه سال بعد هم نیامده است. معمولا درآمد دولت‌ها در دنیا، بر اساس مالیات ستانی و درآمد‌های گمرکی است. همچنین یکسری هزینه‌های دیگر نیز دارند. در ایران ما فقط نفت داریم که تبدیل به ریال می‌شود و به بودجه می‌آید که درباره غلط بودن این رویه نیز زیاد صحبت شده است.
وی ادامه داد: یکسری یارانه انرژی (یارانه پنهان) نیز می‌دهیم، به این شکل نیست که از درآمدی صرف نظر کرده باشیم. قیمت بنزین ۵ سال و قیمت گازوئیل ۱۴ سال سرکوب شده و بقیه حامل‌ها هم وضع بهتری ندارند. این موضوع باعث شده نه‌تنها از یارانه انرژی سود نگیریم بلکه پولی هم بدهیم. دولت باید پول چاپ کند یا از جایی بیاورد تا خرج حمل و نقل بنزین تا جایگاه و دستمزد کارگران پمپ بنزین را بدهد که فشار مضاعفی است که از درآمد صرف نظر کرده و باید خرج کند.
به قدری انرژی را ارزان ارائه می‌دهیم که هزینه هم برای این ارزان بودن می‌دهیم
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: به قدری انرژی را ارزان ارائه می‌دهیم که هزینه هم برای این ارزان بودن می‌دهیم. از آنجایی که دولت این درآمد‌ها را ندارد در نتیجه فشار مالیاتی به مردم می‌آورند. اقتصاد به دلیل ارز ترجیحی در رکود است و واردات جای تولید داخل را می‌گیرد. بنابراین، درآمد‌ها مخدوش شده، اما خرج وجود دارد. حقوق کارمندان را نمی‌دهد، مدارس را خصوصی می‌کند، کار عمرانی انجام نمی‌دهد، چون پول ندارد.
بیشتر بخوانید: سیاه چاله ارقام متناقض برای قاچاق بنزین؛ از ۲۰ تا ۲۵ و ۵۰ میلیون لیتر!/ بزرگنمایی ارقام قاچاق با هدف افزایش قیمت بنزین؟
بهرامی با اشاره به راهکاری که دولت باید در این زمینه پیاده کند تصریح کرد: راهکار این است که دولت درآمد‌ها را اصلاح کند تا پول دستش بیاید و در بازار خرج کند و به کارمند حقوق بدهد و استخدام کافی داشته باشد. ابتدا باید قیمت انرژی را اصلاح کند تا پول داشته باشد و حقوق بدهد. اگر قیمت انرژی را اصلاح کند مساله را ریشه‌ای حل کرده است. اگر این کار را انجام ندهد باید فشار مالیاتی را برای سال بعد بیشتر کند که رکود تشدید می‌شود. متاسفانه اقتصاد به رکود دچار شده است و پول نمی‌رسد. در نتیجه فشار مالیاتی بر روی اقشار ضعیف جامعه بی نهایت می‌شود.
مجلس از کسری بودجه گلایه می‌کنند اما مخالف اصلاح قیمت حامل‌های انرژی نیز هست!
وی در ادامه تصریح کرد: در مجلس از کسری بودجه گلایه می‌کنند و در عین حال مخالف اصلاح قیمت حامل‌های انرژی نیز هستند! این‌ها با هم در تناقض‌اند. بالاخره باید یکی را انتخاب کنند. دولت باید خودش را از این تناقض خارج کند. تا زمانی که قیمت حامل‌های انرژی اصلاح نشود مشکل حل نمی‌شود.
این کارشناس اضافه کرد: دولت ۱۳۰ میلیارد دلار انرژی را در داخل به ۵ میلیارد دلار می‌فروشد. بنابراین، درآمدی نمی‌سازد و پولی برای خرج کردن نیست. وقتی درآمد نداشته باشیم به اصناف فشار می‌آورند و آنجا را هم خراب می‌کند. همه تعدیل می‌کنند، چون جامعه قدرت خرید ندارد.
بهرامی در پایان خاطرنشان کرد: مردم به سمتی رفته اند که فقط نیاز‌های غذایی شان تامین شود و از دیگر نیاز‌ها چشم پوشی می‌کنند که متاسفانه از سال ۹۸ این روند اشتباه را طی کردیم. بهانه این بود که تورم را مهار کنند، اما همانطور که می‌بینید از سال ۹۸ تا الان بدترین تورم اتفاق افتاده است. وقتی دولت درآمد ندارد، بودجه را پولی می‌کند و الکی پول بیشتری چاپ می‌کند و به دام تورم می‌زند. قیمت گازوئیل از سال ۸۹ سیصد تومان است که شرم‌آور است. روزی ۵۰ میلیون لیتر قاچاق می‌شود که معادل ۴۰ میلیارد دلار است. دولت باید این موضوعات را به صورت اساسی ساماندهی کند.