اقتصاد۲۴- بیش از یکسوم ایرانیها به فشارخون بالا مبتلا هستند و نیمی از آنها از این موضوع خبر ندارند. همچنین بیش از ۵ میلیون نفر از ایرانیها درگیر بیماری دیابت هستند و تعداد زیادی از آنها از بیماری خود بیخبرند. آمار دیابت در ایران طی ۵ سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی داشته و زنگ خطری برای کشورمان محسوب میشود.
پزشکان همواره توصیه میکنند که مراقب فشار خون و قند خون خود باشید و مرتب آنها را چک کنید. به خصوص اگر این بیماریها را در ژن خود دارید. یعنی اگر در خانواده شما پدر یا مادر و سایر اعضا مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا هستند، این نشان میدهد که این بیماریها در ژن خانوادگی شما وجود دارد و باید بیشتر مراقب باشید تا اگر در آستانه ابتلا هستید، جلوی آن را بگیرید یا لااقل آن را به تاخیر بیندازید.
اما چگونه باید مراقب فشار خون و قند خون خود باشیم؟ هر چند وقت یک بار باید آنها را چک کنیم؟ هر چند وقت یک بار باید برای آزمایش خون اقدام کنیم تا از ابتلا یا عدم ابتلای خود به دیابت مطمئن شویم؟
عدد سلامتیِ دیابت و فشار خون
خیلی از مردم دوست دارند خودمراقبتی داشته باشند، اما نمیدانند قند خون و فشار خونشان روی چه عددی باشد، به معنای ابتلای آنها به دیابت و نیز فشار خون بالا است. پزشکان میگویند منظور از «احتمال ابتلا به دیابت» قند خونِ ۱۲۶ به بالا و منظور از «احتمال فشار خون بالا»، عدد ۱۴۰ روی ۹۰ میلیمتر جیوه (۱۴ روی ۹) به بالا است؛ و هدف از درمان فشارخون بالا، پایین نگه داشتن میزان فشار خون بیمار روی عدد کمتر از ۱۲۰/۸۰ (۱۲ روی ۸) است.
متخصصان قلب و عروق درباره این که چگونه متوجه ابتلای خود به فشار خون بالا شویم، میگویند: اگر فردی در ۳ یا ۴ روز متفاوت از خواب بیدار شود و مینیمم فشار خونش از ۹۰ میلیلیتر جیوه بیشتر باشد، آن فرد مبتلا به فشار خون بالا است.
قند خون و فشار خون شما روی این اعداد بود، نگران شوید | قند خون را چند وقت یک بار چک کنیم؟ دکتر ناصر سیمفروش، فلوشیپ جراحی کلیه، رئیس قطب اورولوژی ایران در گفتگو با همشهریآنلاین به این موضوع اشاره میکند که بزرگترین اشتباه افراد در مراقبت از خود این است که نیازی به چک کردن مرتب قند خون و فشارخون خود نمیبینند و تصور میکنند که وقتی بیمار شدند، باید آنها را چک و کنترل کنند. در حالی که کنترل این موارد وقتی که مبتلا شدیم که دیگر فایده ندارد.
هر چند وقت یک بار چک کنیم؟
سیمفروش میگوید: اگر حداقل سالی یک بار قند خون و هر چند هفته یک بار، فشارخون خود را چک و کنترل کنید، هم از سلامت این دو مورد مطمئن خواهید بود و هم کلیههایتان از کار نخواهد افتاد. چون «دیابت کنترلنشده» و بعد «فشارخون بالا و مزمن» شایعترین علت بروز نارسایی کلیهها هستند. این دو عامل به تدریج کلیهها را از بین میبرند. موردی که کمتر کسی از آن اطلاع دارد.
بیشتر بخوانید:تولید انسولین خوراکی برای بیماران دیابتی
رئیس قطب اورولوژی ایران درباره عدد فشار خون میگوید: اگر فشارخون بالاتر از ۱۲ و به خصوص بالاتر از ۱۴ باشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند تا فشارش کنترل شود. البته سن فرد هم مهم است. درمجموع فشارخون نباید از ۱۲ بالاتر برود و اگر بالاتر رفت، نباید بیتفاوت از کنار موضوع بگذریم.
سیمفروش میگوید: الان در بیشتر خانهها دستگاه قند خون و فشارخون وجود دارد و به راحتی میتوان در زمانهای لازم، آنها را چک و کنترل کرد.
۵.۵ میلیون نفر ایرانی دیابت دارند!
دیابت هم یکی از بیماریهایی است که اگر ژنتیک عامل آن نباشد، حتما براثر سهلانگاری خود ما بروز میکند. درحالحاضر ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار ایرانی مبتلا به این بیماری هستند که خیلی از آنها از بیماری خود خبر ندارند. البته این بیماری مختص ایران نیست و به دلیل سبک زندگی مدرن (تحرک ناکافی و مصرف غذاهای چرب و شیرین) کل جهان اکنون درگیر آن است. متاسفانه ۵۳۰ میلیون نفر در جهان با این بیماری و عوارض ناشی از آن دست و پنجه نرم میکنند.
مهمترین دلیل این موضوع این است که دیابت در بسیاری از افراد علائم خاصی نشان نمیدهد و فرد ناگهان متوجه میشود که مبتلا شده و وقتی مبتلا شد، تا پایان عمر باید دارو مصرف کند.
برای این که به دیابت و فشارخون بالا مبتلا نشویم و برخی عوارض ناشی از آنها مثل نارسایی کلیه را تجربه نکنیم، سیمفروش تاکید میکند که لازم است سبک زندگی درستی در پیش بگیریم. به گفته او همه افراد برای حفظ سلامت خود باید تغذیه درستی داشته باشند، پرخوری نکنند، آب کافی بنوشند، میوهجات و سبزیجات تازه مصرف کنند، شیرینی به میزان زیاد مصرف نکنند، به طور منظم ورزش کنند (حتی پیادهروی هم قبول است).
به گفته این پزشک، اگر همه این موارد را رعایت کنیم، به دیابت و فشارخون مبتلا نمیشویم و بیماریهای ناشی از این دو بیماری هم برایمان پیش نخواهد آمد.
درباره عدد دیابت پزشکان میگویند قند خون شما باید کمتر از ۶ درصد یا ۷۰ تا ۹۹ میلیگرم باشد. به زبان سادهتر، عدد قند خون پایینتر از ۱۰۰ در افراد به معنی نداشتن دیابت است، عدد بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ نشانه پیشدیابت است و عدد بالاتر از ۱۳۰ نشان میدهد که مبتلا به دیابت هستید.
به گفته پزشکان، اگر چند بار پیاپی و در چند روز مختلف، قند خون خود را با دستگاههای خانگی چک کردید و دستگاه، عدد بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ را نشان داد، باید آن را جدی بگیرید.