اقتصاد۲۴-سید حمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور صبح امروز (سه شنبه) در نخستین نشست خبری خود با اصحاب رسانه در تشریح جزئیات بودجه ۱۴۰۴ که ساعتی قبل از سوی مسعود پزشکیان رئیس جمهور تقدیم مجلس شورای اسلامی شد، اظهار کرد: امروز یک تقارن مبارکی شکل گرفت و ما آن را تفال به خیر می‌زنیم. امروز هم روز آمار و برنامه ریزی و هم روز تقدیم لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی است. به هر دو دلیل به همکاران خود که در دوره استقرار دولت شبانه روز سخت تلاش کردند تا کلیات لایحه بودجه مطابق صراحت قانون تقدیم مجلس شود. این کار از حیث تقارن با روز آمار برای همه ما دلچسب‌تر است.
بودجه را سروقت تقدیم مجلس کردیم
وی عنوان کرد: تجربه سال‌های متعدد در بودجه نویسی این بود که هر دولتی بودجه را زودتر تقدیم کرد در سال‌های بعد هم تلاش خواهد کرد موعد مقرر را رعایت کند، اما اگر با تأخیر این کار انجام شود سال‌های بعد هم تأخیر خواهد داشت. سختی کار این بود که هنوز دولت کامل استقرار پیدا نکرده بود و این کار با سختی انجام شد.
بخش بودجه عمومی و شرکت‌های دولتی شفاف شد
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم در بودجه‌ریزی بحث اصلاحات ساختاری بود که از سال ۱۳۹۷ جز مطالبات بود و ما باید بخشی از آن را لحاظ می‌کردیم. منابع هدفمندی در بودجه عمومی لحاظ نمی‌شود و از طرفی تهاتر نفت و فروش آن نیز لحاظ نمی‌شود و برخی از بند‌های بودجه با عدد یک نوشته می‌شد که شفافیت را از آن می‌گرفت، اما به لطف خدا تلاش شد بخش بودجه عمومی و شرکت‌های دولتی با ارقام شفاف مشخص شده است.
پورمحمدی افزود: ما اولین سالی است که قانون برنامه توسعه هفتم را در دست داریم و لایحه ما باید انطباق حداکثری با قانون برنامه داشته باشد که آن را انجام دادیم و توضیح آن را به پیوست لایحه تقدیم مجلس کردیم.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر در بحث بودجه‌ریزی، شفافیت بودجه و امکان گزارش‌گیری از بودجه است. نظام بودجه نویسی نگاه جامعی برای هزینه کرد نداشت و گزارش‌ها به لحاظ شفافیت جامعیت کافی نداشت و ما طبق سیاست‌های کلی به سمت شناسه دار کردن ردیف‌ها و پرداخت‌ها در برنامه رفتیم
ارقام بودجه واقعی پیش بینی شد
پورمحمدی در ادامه تصریح کرد: هدف ما جلوگیری از اثر تورمی و اینکه پول‌های دولت در جایی رسوب نکند، است. هوشمندسازی بودجه با پرداخت‌های نهایی را در بودجه طرح ریزی کردیم تا منابع بودجه‌ای را در کمترین زمان صرف بهترین موقعیت‌ها کنیم.
وی افزود: مطلب دیگر مربوط به اصلاحات ساختاری این است که بودجه با ارقام مولکولی پر نشود بلکه واقعی باشد؛ بنابراین تلاش شد پرداختی بازنشستگان یا خرید گندم که کمتر پیش‌بینی می‌شد، واقعی دیده شود و ما مثل سال جاری دچار مشکل نشویم و ذی حقان دریافت به موقع و شفاف داشته باشند.
اثر بودجه در رشد اقتصادی به صورت حداکثری تنظیم شد
معاون رئیس جمهور ادامه داد: فارغ از بحث شکلی، یکی از موارد قابل توجه دیگر این بود که نقش بودجه در کاهش تورم، تولید و ثبات قیمت‌ها چه خواهد بود. در نتیجه تلاش شد اثر بودجه در رشد اقتصادی به صورت حداکثری تنظیم شود و احکام بودجه نهایت کمک را در ثبات بازار‌ها داشته باشد.
بیشتر بخوانید:متن کامل لایحه بودجه ۱۴۰۴ منتشر شد + فایل
افزایش ۴۰ درصدی بودجه عمرانی
پورمحمدی اضافه کرد: بودجه عمرانی یا تکلم دارایی‌های سرمایه‌ای نسبت به سال قبل ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد. سال قبل این عدد ۱۱ درصد بود و امسال از طریق رشد و شفاف سازی از طریق حواله‌های نفتی این نسبت به ۲۰ درصد می‌رسد.
وی ادامه داد: فقط طرح‌های دولت مهم نبود بلکه دولت بر اساس قانون برنامه باید بخشی از بدهی‌های خود را به بانک‌ها تقدیم کند در نتیجه حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از بدهی بانک‌ها در سال آینده باز پرداخت خواهد شد و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
پرداخت مطالبات گندمکاران تا پایان هفته
رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: یکی از مصادیق حمایت از تولید، در بخش کشاورزی و به ویژه گندم بود. از شب گذشته پرداخت باقیمانده مطالبات گندمکاران آغاز شد. کل ردیف مربوطه برای خرید تضمینی گندم ۱۴۳ هزار میلیارد تومان بود و میزان گندمی که خریداری شد که جای شکرگزاری دارد به ۱۲ میلیون تن رسید.
وی ادامه داد: باید ۲۲۰ هزار میلیارد تومان پرداخت می‌کردیم که ما اجازه و منابع نداشتیم و با کمک سران قوا و همکاری مشفقانه بخش‌های اقتصادی مابقی مطالبات گندمکاران پرداخت شد و تا آخر هفته به اتمام خواهد رسید.
مالیات بر اشخاص حقوقی مانند سال جاری همان ۲۰ درصد خواهد بود
پورمحمدی در ادامه اظهار کرد: موضوع مشارکت عمومی و خصوصی به صورت جدی در بودجه ۱۴۰۴ دیده شده است. موضوع حمایت از بعضی از صندوق‌های حامی اشتغال و افزایش سرمایه آن‌ها و بیمه محصولات کشاورزی در بودجه پیش‌بینی شد.
وی افزود: سعی شد حقوق گمرکی برای مواد اولیه و کالا‌های اساسی روی همان رقم دو درصد باقی بماند و افزایشی پیدا نکند. در مورد شرکت‌های بورسی، در صورت افزایش سرمایه آن افزایش مشمول مالیات نخواهد شد و قانون بودجه سال آینده مالیات بر اشخاص حقوقی مانند سال جاری همان ۲۰ درصد خواهد بود. همچنین ساز و کاری دیده شد تا بتوانند از سهام دولتی بهره‌مند شوند. این‌ها مجموعه اقدامات در بخش حمایت از دولت است.
سقف معافیت مالیاتی مشاغل ۲۴ میلیون تومان شد
معاون رئیس جمهور ادامه داد: در اینکه آیا بودجه پیوست عدالت دارد یا نه توضیح می‌دهم که اولاً معافیت مالیاتی حقوق که هم شامل کارمندان دولت و هم شامل مشاغل و کارگران می‌شود، افزایش پیدا کرد و به ۲۴ میلیون تومان ماهانه افزایش پیدا خواهد کرد که می‌تواند کمکی به عدالت باشد.
وی افزود: برخی از ارقام ما در جدول تبصره ۲۴ بود که خاصیت آن موقت بودن آن است. یارانه بگیران، مستمری بگیران تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی به بودجه اصلی انتقال پیدا کرد تا از هر نوسان و آسیب مصون بمانند.
پورمحمدی تصریح کرد: در خصوص بحث قانون جوانی جمعیت، ضریب حقوق ۲۰ درصد افزایش می‌یافت، اما در مورد خانواده‌های مشمول این قانون ممکن است با توجه به جمعیت به ۲۸ درصد و ۳۰ و چند درصد رشد کند.
تداوم پرداخت مطالبات بازنشستگان
وی ادامه داد: قانون همسان سازی حقوق بازنشستگان به دلیل اینکه اولین سال اجرا بود با چالش‌هایی روبرو بود. از بازنشستگان عذرخواهی می‌کنم، اما طی جلسات متعدد با نهاد‌های مختلف و گفتگو‌ها با مجلس بحث متناسب سازی و پرداخت‌ها از روز گذشته آغاز شد. صندوق بازنشستگی کشوری شب قبل احکام را صادر کرد و تخصیص آن برای مهر ماه صورت گرفت. سعی می‌کنیم در ماه‌های آینده هم متناسب سازی آن ماه و هم مطالبات قبل را پرداخت کنیم.
پورمحمدی گفت: به محض تعیین تکلیف صندوق بازنشستگان لشکری، پرداخت آن‌ها را هم انجام خواهیم داد. دولت هم همکاری خواهد کرد تا قانون به نحوه شایسته اجرا شود.
حفظ ارز ترجیحی دارو
وی افزود: در بودجه سال آینده ان شاءالله بتوانیم بدون دغدغه آن را اجرایی کنیم. موضوعاتی مانند حفظ تعرفه ترجیحی دارو و … را رعایت کردیم. موضوع محیط زیست چه در سواحل و چه در مورد آلاینده‌ها نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: در مورد پاداش بازنشستگان هم مشکلی داشتیم و سعی کردیم امسال تکرار نشود. به دنبال جبران کسری بودجه در این زمینه بودیم و سعی کردیم امسال رقم آن را واقعی ببینیم تا بازنشستگان مشکلی در دریافت نداشته باشند.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: میزان واقعی پاداش بازنشستگان ۷۵ هزار میلیارد تومان است، ولی بودجه تخصیصی ۲۲ همت بود. اما سال آینده سعی کردیم رقم آن هم واقعی شود.
بودجه فشاری به بازار پول و سرمایه وارد نخواهد کرد
وی ادامه داد: تلاش شد بودجه کشور، حامی ثبات اقتصادی کشور باشد و هیچ فشاری به ثبات کشور در بازار پول و سرمایه وارد نشود و بازار‌ها توسط بودجه مورد حمایت قرار گیرند. تلاش شد از طریق افزایش سرمایه بانک‌ها و تسویه بدهی آن‌ها و ثبات نرخ حامل‌های انرژی بتوانیم از ناحیه بودجه ثبات را رقم بزنیم و کمک کار رشد اقتصادی کشور باشیم.
پورمحمدی در ادامه اظهار کرد: از دلایل استقراض از بازار سرمایه این بود که ما میزانی کسری داشتیم و در اواسط سال درخواست برداشت از صندوق توسعه ملی از مقام معظم رهبری داشتیم. در حالی که عمده پرداخت‌های ما در نیمه اول سال بود. با درخواست رئیس جمهور از مقام معظم رهبری ایشان اجازه دادند مازاد ۲۰ درصد صندوق در اختیار بودجه دولت قرار گیرد و میزان اوراق منتشر شده ما در ابتدای سال کاهش پیدا کند.
وی افزود: در لایحه بودجه موضوع مشارکت عمومی و خصوصی به جدیت دیده و آثار آن نسبت به سال جاری کمتر شد. سازمان برنامه هم در تعهدات و تأمین خود را قاعده‌مند عمل کرد که به بازار سرمایه آسیب وارد نشود.
دولت مسئولیت بدهی به بازنشستگان را بر عهده گرفت
پورمحمدی در رابطه با وضعیت دارایی صندوق‌های بازنشستگی گفت: بیش از ۹۰ درصد درآمد صندوق از سوی دولت پرداخت می‌شود و بار مالی آن‌ها تقریباً بر عهده دولت است و حقیقتاً ادامه این روند که بازنشستگان همواره نگران باشند تا تأمین نیاز آن‌ها صورت گیرد، درست نیست؛ بنابراین تلاش شد در بودجه صراحتاً اعلام شود که صندوق‌ها هیچ بدهی‌ای به بازنشستگان نداشته باشند و ۱۰۰ درصد آن بر عهده دولت باشد که این امر نیازمند گفتگو با مجلس و رسیدن به راهکار است.
چرا رئیس جمهور نرخ بنزین را ۸ هزار تومان اعلام کرد؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در رابطه با اعلام قیمت تمام شده ۸،۰۰۰ تومانی بنزین از سوی رئیس جمهور، گفت: اگر دقت کرده باشید رئیس جمهور توضیح داد اگر قیمت نفت را صفر تومان در نظر بگیرید قیمت تمام شده این میزان می‌شود. متأسفانه در سال‌های اخیر رشد مصرف بنزین بی رویه افزایش پیدا کرد که اگر این مصرف ادامه پیدا کند باید از حقوق کارمند و بازنشسته کم کنیم که مصرف بنزین را بالا ببریم. در قانون بودجه دولت مکلف شده ساز و کار‌های آن را فراهم کند که این امر به معنای افزایش قیمت نیست. ما باید این افزایش مصرف بنزین را با روش‌های مختلف مهار کنیم.
پیش بینی ۲ میلیارد دلار برای واردات خودرو‌های نو
وی درباره واردات خودرو تصریح کرد: در بودجه سال آینده حدود ۲ میلیارد دلار برای واردات خودرو‌های نو در نظر گرفته شده تا از این طریق مصرف بنزین و قیمت کنترل شود که البته نیازمند گفتگو با مجلس است.
پورمحمدی تاکید کرد: در لایحه بودجه چیزی به نام افزایش یا کاهش قیمت‌ها منعکس نمی‌شود.
رشد مالیات را به نسبت گذشته کمتر پیش‌بینی کردیم
معاون رئیس جمهور در رابطه با افزایش نرخ‌های مالیاتی در سال‌های اخیر و رویکرد دولت در این رابطه در بودجه ۱۴۰۴، گفت: حقیقتاً رشد مالیات را به نسبت گذشته کمتر پیش‌بینی کردیم. بخشی از این مالیات از محل تورم و بخش دیگر از محل رشد اقتصادی شکل می‌گیرد. بعضی از اقلامی هم که بعضاً دارای معافیت مالیاتی بود با جدیت افزایش پیدا کرد. اینکه مالیات باید وصول شود نباید منجر به فشار به مردم و بنگاه‌ها شود.
کسری بودجه ۸۵۰ همت است
وی در خصوص ادعای وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم، گفت: این عدد را تأیید می‌کنم. در مورد بخشی از این پرداخت‌ها که می‌توانستیم پرداخت کنیم در بودجه ۱۴۰۴ سعی در صرفه جویی خواهیم داشت و تمهیدات لازم را برای بودجه سال آینده اعلام کنیم. شفاف کسری بودجه را بیان کردیم تا سال آینده مجبور به اخذ کمک از صندوق توسعه ملی نباشیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در رابطه با کاهش ناترازی‌های شبکه بانکی در بودجه ۱۴۰۴ گفت: ناترازی شبکه بانکی چند منبع دارد؛ یکی اینکه دولت بتواند بدهی‌های خود را بهادار سازی کند و سقفی هم برای تسهیلات تعیین کند. دولت این سقف را تعیین کرده و تضامین هم کاملاً مشخص است. تنظیم گری شبکه بانکی هم اهمیت دارد تا مانع آن شود که تسهیلات با سال بعد جایگزین شود و احتمالاً در افق میان مدت ناترازی‌های شبکه بانکی کاهش خواهد یافت.
دیگر چیزی به نام فرابودجه نداریم
پورمحمدی در خصوص برنامه سازمان برای موارد مربوط به فرابودجه تصریح کرد: ما دیگر چیزی به نام فرابودجه نداریم. هدفمندی یارانه و تمام تخصیص‌های نفت را داخل بودجه آوردیم و دولت جز از طریق انتشار اوراق امکان پرداخت بدهی ندارد سعی کردیم انضباط جدی به بودجه بدهیم.
شوک مالیاتی وارد نمی‌کنیم
وی در رابطه با قوانین مالیاتی و اینکه آیا تغییراتی در این زمینه ایجاد شده است، گفت: تلاش کردیم اگر تبصره و حکمی آمد آن را لحاظ کنیم. چیزی که شوک وارد کند را سعی کردیم وارد قوانین نکنیم.
نفت ۶۳ دلار پیش بینی شد
رئیس سازمان برنامه و بودجه در رابطه با اصلاحات ارزی و میزان تحقق تعهدات نفتی عنوان کرد: بودجه متعرض موضوعات ارزی نمی‌شود. در مورد درآمد‌های نفتی در بخش هدفمندی یارانه‌ها عددی پیش‌بینی شده بود که ۵۰ درصد آن قابل تحقق بود، اما تلاش این است که بودجه سال ۱۴۰۴ بدون بدهی باشد. در ازای هر بشکه ۵۷.۵ یورو معادل ۶۳ دلار ارزیابی کردیم. نرخ دلار در کالا‌های اساسی کماکان به صورت ترجیحی خواهد بود، اما تلاش می‌کنیم به سمت بازار واحد برویم و ارز‌های توافقی را لحاظ کنیم.
پورمحمدی در خصوص حقوق گمرکی و برداشت از صندوق توسعه ملی بیان کرد: ما پیش‌بینی کردیم دو میلیارد دلار در سال آینده خودرو وارد شود. از صندوق توسعه ملی هم هر سال دریافتی داشتیم، اما امسال زودتر این عدد را برداشتیم.
بیشتر بخوانید:بودجه‌نویسی روی هوا؛ گزارش تفریغ بودجه چه تاثیری در تدوین لوایح بودجه دارد؟
پیش بینی ۳۳۰ همت برای یارانه نقدی و کالابرگ
رئیس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به این سوال که بودجه با چه قیمتی برای دلار تنظیم شده است، گفت: در بخش چهار مربوط به تراز عملیاتی معادل ۸۵۰ هزار میلیارد تومان لحاظ شده است. در هزینه‌ها سود اوراق را می‌بینیم که بین ۲۰۰ تا ۲۴۰ همت است. عددی که الان نوشته شده ۴۷۰ همت کل اوراق مالی است بار مالی خواهد بود. نکته کلیدی اینکه ۶۷۰ همت از هدفمندی به بخش هزینه‌ها منتقل شده است. پارسال این بخش را نداشتیم که درون آن مستمری نهاد‌های حمایتی بود. ۲۵۰ همت نیز گندم و ۳۳۰ همت یارانه نقدی و کالابرگ است که اضافه شده است.
قیمت ارز ترجیحی در سال آینده
وی در خصوص قیمت ارز ترجیحی در سال آینده گفت: سیاست‌های مالی و بودجه به عنوان یکی از سیاست‌های تأثیرگذار در تورم تأثیرگذار است و ما نهایت تلاش را کردیم که از ناحیه بودجه رفتارمان منجر به بی ثباتی نشود. در خصوص بحث نرخ ارز کالا‌های ترجیحی در لایحه چیزی انعکاس نمی‌یابد بلکه ارقامی را با دستگاه‌ها توافق می‌کنیم که دستگاه‌ها باید سیاست بهینه خود را برای اجرای بودجه مشخص کند. مثلاً سقف ارز ترجیحی را برای کالا‌های اساسی و دارو ۱۲ میلیارد دلار پیش بینی کردیم. این مربوط به دستگاه‌های ذی ربط است که بگوید من چه میزان ارز ترجیحی نیاز دارم. در کلیات بودجه متعرض این موضوعات نخواهیم شد و شوکی وارد نمی‌شود بلکه تابع تدبیر خواهد بود. ما چارچوب‌های مالی را مشخص کردیم که دستگاه‌های اجرایی در قالب این چارچوب‌ها بودجه خود را تنظیم کنند.
بودجه عمومی کشور ۶،۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسید
پورمحمدی درباره رقم بودجه ۱۴۰۴ بیان کرد: بودجه عمومی کشور به حدود ۶،۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. با توجه به اینکه بودجه شفاف شده است. بر این اساس درآمد‌های دولت ۲۲۷۵ همت (هزار میلیارد تومان)، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۲۳۳۰ هزار میلیارد تومان، واگذاری دارایی‌های مالی ۱۳۸۰ همت و درآمد اختصاصی دستگاه‌ها ۴۲۰ همت.
وی گفت: هزینه‌های دولت ۴۰۰۰ همت، تملک دارایی‌های مالی ۷۱۰ همت که جمعاً می‌شود ۵۹۸۷ همت که مصارف دولت هم جمعاً ۶،۴۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
حمایت تمام قد دولت از تولید انرژی‌های تجدیدپذیر
پورمحمدی در حاشیه این نشست در جمع خبرنگاران در رابطه با توسعه برق تجدید پذیر اظهار کرد: مأموریتی به سازمان برنامه و بودجه داده شد تا از تمام امکانات و ابزار خود برای پیشبرد سیاست‌های وزارت نیرو استفاده کند. در جلسه‌ای که مسئولین مختلف دولتی و کارآفرینان کشور در آن حضور داشتند، سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد هدف گذاری کرده و آمادگی تأمین ۳۰ هزار مگاوات برق را دارد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور خاطرنشان کرد: دولت آمادگی دارد برای این طرح‌ها تأمین منابع مالی ارزی کند و به متقاضیان تولید برق اجازه صادر بدهد و می‌توانند نفت خود را در بازار سرمایه عرضه کنند و تولید کنندگانی که دارای کمبود برق هستند آزاد از آن‌ها خریداری کنند؛ بنابراین سازمان برنامه و بودجه آمادگی هر گونه حمایت از کسانی که قصد تولید برق خورشیدی را دارند، دارد.