اقتصاد ۲۴- خودروسازی، نخستین بخشی بود که شب نوزدهم اردیبهشت ماه سال ۹۷، ترامپ با خروج خود از توافق برجام، اعلام کرد که این بخش از صنعت ایران تحریم می‌شود. با اعمال تحریم‌ها، شرکت‌های خارجی که در ایران فعالیت می‌کردند، به‌ویژه خودروسازان بزرگ مانند پژو و رنو، چمدان‌هایشان را بستند و از بازار ایران خارج شدند.
به دنبال خروج این شرکت‌ها، بازار خودرو با کاهش تولید مواجه شد که این امر در نهایت به کمبود خودرو در بازار و افزایش قیمت‌ها انجامید. از سوی دیگر خودروسازان ایرانی که برای تولید خودرو به قطعات یدکی و مواد اولیه وارداتی نیاز داشتند با اعمال تحریم‌ها نیز دسترسی‌شان به این قطعات و مواد اولیه محدود شد.
یکی از راهکار‌هایی که ایران برای دور زدن تحریم‌ها و تامین مالی صنایع مختلف، از جمله صنعت خودرو اتخاذ کرد، صادرات نفت به چین بود. با اغماضی که بایدن درباره فروش نفت به چین داشت، ایران توانست در ازای فروش نفت خود، قطعات مورد نیاز خودروسازی را از چین تامین کند، اما ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید نگرانی تکرار سناریو گذشته اعمال محدودیت‌های فروش نفت را برای ایران ایجاد کرده است، چراکه اعمال تحریم‌های شدید نفتی به صورت دومینووار خودروسازان را برای تامین قطعه با مشکل مواجه می‌کند و به دنبال آن قیمت خودرو نیز بالا می‌رود.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت خودرو در هیاهوی تنش‌های سیاسی/ متولیان به امید سود بیشتر بازار را رها کرده‌اند!/ گرانی ۲۰ درصدی خودرو تا پایان قطعی است
مسیح فرزانه، کارشناس بازار خودرو درپاسخ به اینکه چنانچه مانند گذشته ایران با شدیدترین محدودیت‌های فروش نفت از سوی ترامپ مواجه شود، وضعیت صنعت خودرو به کدام سمت می‌رود؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «اگر چنین اتفاقی رخ دهد، که به باور من دور از ذهن هم نیست، شرایط حاکم بر بازار و صنعت خودروسازی ما را قطعا دشوارتر می‌کند. البته در این زمینه بحث تولید و واردات خودرو کاملا از یکدیگر جداست. بعید می‌دانم که اگر چنین تحریم‌هایی مجددا ادامه پیدا کند روی واردات خودرو تاثیری بگذارد. مگر اینکه خود دولت به این نتیجه برسد که واردات کافی است و نباید انجام دهد. اما چنانچه تحریم‌ها شدیدتر باشد، صنعت خودرو و به ویژه قطعه‌سازی را تحت فشار دو چندان و بیش از گذشته قرار می‌دهد. در حال حاضر که هشت ماه از سال گذشته چیزی نزدیک به ۵۵۰ هزار دستگاه خودرو تولید شده است که در مقایسه با سال گذشته، خودروسازان بسیار عقب هستند.»
تغییرات قیمتی بازار خودرو پس از پیروزی ترامپ
وی درخصوص تغییرات قیمتی بازار خودرو پس از پیروزی ترامپ نیز بیان کرد: «از زمانی که نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام شده، بازار خودرو از لحاظ قیمتی تاکنون تغییر محسوسی نکرده است. قیمت برخی خودرو‌ها آن هم عموما توسط مالکین بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش داشته است، اما اینکه قیمت دلار هم روی قیمت خودرو اثر گذاشته باشد، باید بگویم که خیر چنین اتفاق نیفتاده است.»
این کارشناس بازار خودرو در ادامه یادآور شد: «یک نکته‌ای را باید درنظر گرفت و آن این است که با شرایطی که در اقتصاد سیاسی ما حاکم است یعنی رکود تورمی که بسیار هم تعمیق شده است، می‌توان گفت که به لحاظ مصرف‌کننده ریزش قابل توجهی در بازار داشته‌ایم. به بیانی دیگر مصرف‌کننده خیلی کم به سراغ خرید خودرو می‌آید و همه این شرایط دست به دست هم داده که بازار خودرو در وضعیت فعلی بماند.»
بازار خودرو در وضعیت رکود شدید قرار دارد
فرزانه با اشاره به اینکه بازار خودرو در وضعیت رکود شدید قرار دارد، عنوان کرد: «به باور من رکورد شدیدی که بازار را در حالت نیمه مرده قرار داده تا پایان دی ماه ماندنی است. احتمال می‌دهم برای ماه‌های بهمن و اسفند به دلیل سنت قدیم بازار که ما می‌گوییم سنت شب عید، بازار یک مقدار شاهد افزایش معاملات باشد. در مجموع، اتفاقات ریاست جمهوری آمریکا از نظر قیمتی روی بازار خودرو افزایش ۵ تا ۱۰ درصدی داشته است و نه بیشتر.»
این فعال بازار خودرو در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا افزایش تعرفه واردات از سوی ترامپ می‌تواند منجر به اقبال چین به بازار ایران شود؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «بعید می‌دانم؛ ما از کشوری با وسعت جغرافیایی کاملا متفاوت از ایران صحبت می‌کنیم. مرز‌های ایران و آمریکا کاملا از یکدیگر جداست و جغرافیای اقتصاد سیاسی ما با هم فرق دارد. ضمن اینکه حجم واردات خودرو به آمریکا عدد بسیار کلانی است که با کشور ما قابل قیاس نیست. عدد واردات خودرو ما از شهریور سال گذشته تاکنون ۲۵ هزار دستگاه است که در ورودی گمرک است.»
فرزانه ادامه داد: «حجم تبادلات تجاری که چینی‌ها با ایالات متحده دارند با کشور ما قابل قیاس نیست که به فرض اگر این اتفاق رخ دهد، بازار ایران بتواند این عدد را برای چینی‌ها جبران کند. بازار ایالات متحده آمریکا و بازار چین برای هر دو کشور جذابیت بسیار بالایی دارد و حجم تبادلات تجاری که چین با آمریکا دارد و برعکس، نمی‌تواند کشوری مثل ایران را جایگزینش کند.»