اقتصاد۲۴- قیمت نفت در ایران با سایر کشورهای نفتی چه تفاوتی دارد و این رقم چه میزان است؟ در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در این باره ابتدا پیشبینیهای مؤسسات بینالمللی از قیمت نفت در سال آینده بررسی شده و در ادامه ارقام قیمت نفت مندرج در بودجه چهار کشور با درآمد نفتی مقایسه شده است. براورد مرکز حکایت دارد: با درنظر گرفتن میزان فروش نفت در شرایط تحریمی کشور، متوسط قیمت نفت صادراتی ایران در سال ۱۴۰۴ را بین ۶۱ تا ۶۵ دلار به ازای هر بشکه به واقعیت نزدیکتر است.
بازوی پژوهشی مجلس تاکید کرده این تخمین با توجه به پیشبینیهای سازمانهای مختلف بینالمللی صورت گرفته است. برای مثال، اوپک در گزارش خود در اکتبر ۲۰۲۴ رشد اقتصادی ۲.۹ درصدی تقاضای نفت در سال ۲۰۲۵ را صعودی پیشبینی کرده است، اما درمورد قیمت نفت در سال آینده پیشبینی ارائه نداده است.
به نوشته مرکز پژوهشها، اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده با پیشفرض عدم آسیب به زیرساختهای نفتی در سال پیش رو، احتمال اختلالات مقطعی در عرضه و انتقال نفت بهعلت تنشهای منطقه غرب آسیا و بحران اوکراین، رشد بیشتر عرضه نسبت به تقاضا و درنتیجه رشد ذخایر نفت، قیمت نفت در سال ۲۰۲۵ را ۷۸ دلار پیشبینی میکند.
موسسه مطالعات انرژی آکسفورد اما، ریسک عرضه را با توجه به تنشهای ژئوپلتیکی منطقه بالا دانسته و قیمت نفت را برای سال آینده میلادی را ۷۷ دلار پیشبینی میکند.
موسسات دیگر نیز مانند موسسه مالی قیمت نفت برنت را بین ۶۰ الی ۸۲ دلار به ازای هر بشکه برآورد میکنند.
قیمت نفت در بودجه کشورهای نفتی
اما کشورهای نفتی چه چشماندازی درباره قیمت نفت کشورشان در بودجه سالهای گذشته داشتند؟
برای پاسخ به این سوال باید بودجه کشورهای روسیه، عراق، نروژ و ونزوئلا مراجعه کرد و ارقام دریافتی را با بودجه ایران مقایسه کرد.
روسیه که دومین صادرکننده بزرگ نفت جهان است، در شرایط عادی یک تا دو دلار زیر قیمت برنت به فروش میرساند، اما با شروع بحران اوکراین و محدودیتهای تحریمی علیه این کشور، در ابتدا مجبور به ارائه تخفیفهای ۳۰ تا ۳۵ دلاری بود. اما این وضعیت در ماههای اخیر بهبود یافته و اختلاف نفت صادراتی روسیه با شاخص برنت به حدود ۵ دلار رسیده است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود نوشته است که پیشبینی افزایش عرضه ازسوی کشورهای خارج از اوپک پلاس و وجود ظرفیت مازاد تولید حدود ۵ میلیون بشکهای در اوپک پلاس و پیش بینی تقاضای ضعیف نفت در چین و ایالات متحده، عواملیاند که بهترتیب از لحاظ عرضه و تقاضا میتوانند باعث کاهش قیمت نفت برای سال آینده شوند.
بیشتر بخوانید: ذخیره سوخت نیروگاهها چقدر است
البته تنشهای ژئوپلتیکی در غرب آسیا و اوکراین، طوفان شدید در ایالات متحده و احتمال کاهش سقف تولید اوپک پلاس عواملیاند که با کاهش عرضه میتوانند باعث افزایش قیمت نفت شوند
در آخر با درنظر گرفتن نکات ذکرشده بهنظر میرسد قیمت نفت برنت در سال آینده در شرایط کاهش تنش در مناطق غرب آسیا و اوکراین حدود ۶۰ دلار و در شرایط افزایش تنش حدود ۸۲ دلار در هر بشکه باشد.
مرکز پژوهش اعتقاد دارد محتملترین سناریو برای قیمت نفت برنت حدود ۷۵ دلار در هر بشکه است؛ بنابراین و نظر به شرایط تحریمی و وجود اختلاف بین قیمت نفت برنت و نفتهای صادراتی ایران، قیمت فروش نفت ایران برای سال آینده به طور متوسط در بیشینه و کمینه به ترتیب برابر ۷۵ و ۵۳ دلار در هر بشکه پیش بینی شده و بازه قیمتی ۶۱ تا ۶۵ دلار در هر بشکه، پیش بینی مناسبی برای قیمت نفت صادراتی ایران برای سال آینده است.