اقتصاد24 - در اقتصادهای امروز بازار سرمایه از جایگاه مهم و تعیین‌کننده‌ای برخوردار است هم از لحاظ تامین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی و هم محلی برای به جریان انداختن اندوخته‌های خرد و کلان مردم و کسب سود از آن، در واقع این بازار به عنوان پلی میان سپرده‌گذار و بنگاه عمل می‌کند. در یک تقسیم بندی بازار سرمایه را می‌توان به دو بازار سهام و اوراق قرضه تقسیم‌بندی کرد که در سال‌های اخیر بازار بورس اوراق بهادر توجه ویژه‌ای را از سوی سرمایه‌گذاران ایرانی به خود جلب کرده است. البته با این وجود هنوز فاصله زیادی میان بازار سهام کشور با سایر کشورهای صنعتی پیشرفته وجود دارد.
همانطور که ذکر شد عامل مهم در جذب سپرده‌های مردم به سمت هر بازاری منجمله بورس و سهام، بازدهی بالای آن بازار در مقایسه با بازارهای موازی خود مانند دلار، سکه و بانک است. براساس آمارها میزان بازدهی بازار سهام ایران در سال گذشته تقریبا ۸۶ درصد بود که نسبت به سال ۹۶ با رشد ۶۰ درصدی همراه بوده است.
از سویی از اوایل سال جاری و کاهش نوسانات بازار دلار و سکه و همچنین عدم افزایش سود بانکی، شاخص بورس با رشد قابل توجهی همراه بوده است بطوریکه شاخص کل بورس توانسته ارقامی را تجربه کند که در اقتصاد ایران بی‌سابقه بوده است.در بررسی این روند، شاخص کل از ۱۶۴ هزار واحد در ۱۲ اسفند ۹۷ به ۲۴۶ هزار واحد در ۲۹ تیرماه رسیده است. البته در این میان روند حرکتی شاخص به دلیل تاثیرپذیری بالا از مولفه‌های مختلف با فراز و فرود همراه بوده است.
در بررسی روند شاخص کل در هشت ماه پیشرو و عوامل تاثیر گذار بر آن، می‌توان به پنج عامل شرایط سیاست خارجی، نوسانات نرخ دلار، نقدینگی، بازارهای جهانی و سیاست‌های اقتصادی سیاست‌گذار اشاره کرد.
سیاست خارجی
با توجه به ربط وثیق سیاست و اقتصاد، هرگونه تحول در حوزه سیاست می‌تواند متغیرهای اقتصادی را نیز متاثر کند. مثلا افزایش خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه اقتصاد ایران و در نهایت افزایش تنش‌ها می‌تواند مهمترین مولفه این عامل در ماه‌های اخیر باشد. این عامل معمولا تکانه‌هایی را وارد اقتصاد می‌کنند که می‌تواند اقتصاد یک کشور بویژه بخش سرمایه را که نسبت به ثبات حساس است را تحت تاثیر قرار دهد.
نرخ دلار
با توجه به همبستگی بالای شاخص کل با نرخ ارز، هرگونه نوسانات و تحول در نرخ ارز از کانال شرکت‌های صادرکننده و واردکننده فعال، شاخص بورس را متاثر کند. برای نمونه شرکت‌های صادراتی مانند پالایشگاهی و فلزی با افزایش نرخ دلار می‌توانند تولیدات خود را با قیمت بالاتر به فروش برسانند که آن نیز اثر خود را به صورت افزایش ارزش سهام این شرکت‌ها نشان خواهد داد. البته این مورد برای شرکت‌های وارداتی به صورت برعکس عمل می‌کند.
بازارهای جهانی
هرگونه تحول در بازارهای جهانی مواد خام، اثر قابل ملاحظه‌ای بر تولیدکنندگان کامودیتی‌ها مانند مس و روی در بازار ایران خواهد داشت. همچنین برای کشورهایی مانند ایران که وابستگی بالایی به درآمدهای نفتی دارد، هر گونه نوسان در قیمت نفت می‌تواند سهام شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی را تحت تاثیر قرار دهد. برای نمونه جنگ تجاری بین آمریکا و چین و متعاقبا تاثیر منفی آن بر رشد اقتصادی جهانی، می‌تواند بر قیمت کالاهای جهانی تاثیرگذار باشد.
نقدینگی
براساس آخرین آمار رسمی میزان نقدینگی کشور بالغ بر ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان است که می‌تواند در صورت هدایت مناسب تاثیر مثبت و در غیر اینصورت عامل ویران‌گر در اقتصاد باشد. بنابراین توسعه و فعال بودن این بازار تا حدود زیادی بستگی به جذب حجم نقدینگی دارد، البته حضور پررنگ سهامداران خرد و افزایش دریافت کدهای معاملاتی در سال‌های اخیر گویای آن است که می‌توان از این جریان استفاده بهینه کرد.
سیاست‌های اقتصادی
اصولا سیاست‌های اقتصادی پولی، مالی یا بودجه‌ای که از سوی سیاست‌گذار اعمال می‌شود یا تعیین دستوری نرخ ارز و قیمت محصولات، نقش تعیین کننده در این موضوع دارد. مثلا حذف یا عدم حذف نرخ ارز ترجیحی که برای کالاهای اساسی اختصاص می‌یابد، می‌تواند در سهام این گروه‌ها تاثیرگذار باشد.
بنابراین با در نظر گرفتن این پنج عامل می‌توان گفت که به دلیل تاثیر و وزن بالای سیاست خارجی در مورد، روند حرکتی بورس در هشت ماه پیشرو تا حدود زیادی به تحولات بیرونی و تکانه‌های ناشی از آن بستگی داشته باشد.
منبع: ایلنا