اقتصاد۲۴- در نشست روز پنجشنبه، شورای حکام، علیرغم گزارش مثبت مدیر کل آژانس انرژی اتمی، در نهایت ۱۹ کشور به قطعنامه علیه ایران رای مثبت، ۱۲ کشور هند، پاکستان، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش، کلمبیا و مصر رای ممتنع و تنها سه کشور روسیه، چین و بورکینافاسو رای منفی دادند.
آنچه از میان آرا خود را نشان می‌دهد، انزوای ایران در صحنه بین‌الملل است. در حالی که دولت سید ابراهیم رئیسی، سیاست تعامل صرف با شرق را در پی گرفته بود، اما مشاهده کردیم که کشور‌های همسایه مانند ارمنستان و پاکستان که رابطه خوبی هم با ایران دارند به این قطعنامه ضد ایرانی رای منفی دادند. افزون براین کشور‌های مسلمان مانند مصر، الجزایر، بنگلادش و اندونزی هم به این قطعنامه پاسخ مثبت دادند. از سوی دیگر از میان پنج کشور عضو بریکس، به جز چین و روسیه، سه کشور هند، برزیل و آفریقای جنوبی هم با این قطعنامه همراهی کردند.
علی ماجدی، سفیر اسبق ایران در آلمان در تحلیل خود از عدم همراهی کشور‌هایی که با ایران روابط نزدیکی دارند، به اقتصاد ۲۴ گفت: «در مجموع اگر بخواهیم در نظر بگیریم، وقتی آمریکا و سه کشور اصلی اروپایی یک قطعنامه‌ای را در جلسه شورای حکام ارائه می‌دهند معمولا رای می‌آورد. هر چند که آقای عراقچی هم انصافا زحمت کشیدند و با کشور‌های مختلف لابی کردند، اما فقط سه کشور رای مخالف دادند و تعداد آرای ممتنع هم نسبتا افزایش یافته بود. به طور کلی باید در نظر بگیریم که در صحنه بین‌الملل ما با قدرت‌های بزرگ داریم دست و پنجه نرم می‌کنیم. درست است که با چین و روسیه رابطه خوبی داریم ولی عملا با قدرت‌های بزرگ آمریکا و اروپا مواجه هستیم.»
بیشتر بخوانید: روسیه: قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، هدیه بایدن به ترامپ است
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: «چین و روسیه شاید در قطعنامه سازمان ملل بتوانند وتو کنند، اما در بقیه موارد اینچنینی از آنجایی که اتحادیه اروپا بالغ بر چند کشور پراکنده است، ما نمی‌توانیم موفق باشیم و این را باید بپذیریم. چین و روسیه ممکن است در مواقعی که حق وتو دارند، مانع صدور قطعنامه شوند، آن هم به شرط اینکه همراهی کنند که در مواقعی هم پیش آمده که این همراهی را نکردند. در بقیه موارد وقتی آمریکا و سه قدرت اصلی اروپایی یک مسئله‌ای را مطرح می‌کنند معمولا رای می‌آورد؛ بنابراین نباید بگذاریم که کار به اینجا برسد چرا که به پای قدرت این کشور‌ها نمی‌رسیم.»
ماجدی ضمن بیان این نکته که دنیای بین‌الملل دنیای قدرت است، افزود: «ما باید این را بفهمیم که دنیای سیاست، دنیای قدرت است و از این رو به اجبار هم که شده باید با این قدرت‌ها رابطه داشته باشیم. وقتی رابطه ما با اروپا به شرایط فعلی می‌رسد که علیه ما تحریم‌هایی را اعمال می‌کنند، عملا دیگر جایگاه قبلی را نداریم؛ بنابراین هرچه قدر هم تلاش کنید، راه به جایی نمی‌برد. ما باید از تجربه چند ساله‌ای که داریم استفاده کنیم که متاسفانه چنین رویه‌ای را نمی‌بینیم و نتیجه‌اش می‌شود صدور قطعنامه‌های ضد ایرانی.»
وی در پاسخ به اینکه چه کاری از دستگاه دیپلماسی بر می‌آمد تا به نشست به صدور قطعنامه منجر نشود؟ گفت: «هیچ! تمام کاری که دستگاه دیپلماسی می‌بایست انجام می‌داد این بود که لابی کند و این کار را هم انجام داد. کشور‌هایی هم که عضو بریکس بودند حداکثر کاری که کردند این بود که رای ممتنع دادند نه رای مخالف. چراکه مساله این است که بریکس هنوز خیلی کار دارد تا مانند اتحادیه اروپا شود. اتحادیه اروپا معمولا موضع‌های یکسان می‌گیرند. البته خوشبختانه درباره نتانیاهو موضع اتحادیه یکسان نیست و به دلیل نسل‌کشی‌های اسرائیل، کشور‌های اروپایی هم از حکم دادگاه بین‌الملل دفاع کردند، اما در بقیه موارد معمولا یکپارچه هستند. در بریکس هم چنین امری مطرح نیست که کشور‌ها در صحنه بین الملل با چیزی مخالفت کنند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: «رفتار‌های بین‌المللی را باید شناسایی کنیم و سرمایه‌گذاری خود را از غرب به شرق نگذاریم. ما مجبور هستیم که با غرب کار کنیم و گفت‌و‌گو انجام دهیم. وقتی نمی‌خواهید با یک قدرت جهانی گفت‌و‌گو کنید، بسیاری از فرصت‌ها را از دست می‌دهید.»
ماجدی در پاسخ به اینکه کشور‌هایی که با ایران روابط نزدیکی داشتند، برای خود چه ساز و کاری در نظر گرفته بودند که در زمین ایران بازی نکردند؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «هر کشوری منافع خود را در درجه اول در نظر میگیرد. این کشور‌ها منافع خود را در ارتباط با کشور‌های قدرتمند می‌بینند. درواقع هیچ کشوری به دلیل کشور دیگری از منافع خود نمی‌گذرد. آنها محاسبه می‌کنند که اگر در این مقطع به ایران رای مثبت بدهد، چه امتیاز‌هایی را به دست می‌آورند و چه امتیاز‌هایی را از دست می‌دهند. به بیانی ساده‌تر، معدل‌گیری می‌کنند که اگر به ایران رای دهند، در ازایش ممکن است روابطشان با کشور‌هایی مانند آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان تحت تاثیر قرار گیرد.»
وی ادامه داد: «تمام کشور‌ها اول منافع ملی خود را محاسبه می‌کنند و بعد تصمیم می‌گیرند که چه موضعی داشته باشند. مثلا چین و روسیه رای منفی دادند، چون با ایران رابطه خوبی دارند. شش کشوری هم که رای ممتنع دادند، محاسبه کردند که در صحنه بین‌الملل باتوجه به روابطی که باکشور‌های شورای حکام دارند، به نفعشان است که رای ممتنع دهند. قضیه به همین سادگی است و از قبل هم پیش‌بینی می‌شد که این قطعنامه رای می‌آورد. کمااینکه اگر از پیش از دیپلمات‌ها می‌پرسیدید، ۹۹ درصد آنها مطمئن بودند که این قطعنامه رای می‌آورد.»