اقتصاد۲۴-خاموشی‌ها دوباره بازگشتند و مازوت سوزی هم ادامه دارد. در حالیکه قرار بود در صورت مازوت سوزی، قطعی برق انجام نشود. سؤال اساسی اینجاست که مقصر ناترازی فعلی کیست؟ نیروگاه یا دولت؟ از سوی دیگر مدیریت آشفته تولید و توزیع برق و انرژی‌های دیگر نیز باعث چالش‌های جدی و نارضایتی شهروندان شده است.
حمیدرضا میرزاده، فعال محیط زیست، درباره علت آلودگی شدید هوا در روز‌های اخیر گفت: به طور مشخص در فصل زمستان، میزان افزایش مصرف سوخت را داریم. سیستم‌های گرمایش خانگی و صنعتی نیز دخیل هستند. استفاده از خودرو شخصی نیز در زمستان بیشتر می‌شود. اما اتفاقی که می‌افتد شرایط پایداری جوی است که در تابستان هم این اتفاق رخ می‌دهد. هوای شهر‌ها ممکن است چندان جریان جوی نداشته باشد و آلودگی در هوای شهر‌ها تجمع پیدا می‌کنند. کیفیت سوخت نیز بر وضعیت فعلی هوای کلانشهر‌ها مؤثر است
هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه صنعتی شریف، درباره بازگشت خاموشی‌ها و عدم توانایی مدیریت انرژی به «انتخاب» گفت: من اصلاً از وضعیت فعلی تعجب نمی‌کنم. وقتی رئیس جمهور دستور داد سه نیروگاه اصفهان و کرج و شازند مازوت سوزی را متوقف کنند، معلوم بود که این دستور پشتوانه ندارد. اصلاً این شبهه ایجاد شده بود که بعداً هم گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آن را تأیید کرد که مسأله اصلاً مردم و آلودگی نبودند، بلکه گازوییل و مازوت برای سوزاندن کم بوده است. در نتیجه به نظر من آن دستور از روز اول هم دستور غلطی بوده است. مشکل برق اساسی‌تر از این حرف هایست. تقصیر تماماً بر گردن دولت هاست. نیروگاه‌های کهنه‌اند و راندمانشان کم است. از همه بدتر سیستم مدیریتی انرژی، آشفتگی کامل ایجاد می‌کند. ما همه کاری می‌بینیم جز مدیریت! یک روز می‌گویند برق را قطع می‌کنیم تا ریه‌هایتان سالم باشد، اما حالا هم خاموشی داریم هم آلودگی را تجربه می‌کنیم. هیچ تصمیم کارشناسی شده و درستی شکل نمی‌گیرید.
وی درباره تأمین انرژی ادارات با پنل خورشیدی بیان کرد: آقای رئیس جمهور دستور دادند که قبل از اوج مصرف تابستان، یعنی ۵ ماه دیگر، ادارات دولتی با پنل خورشیدی برق خود را تأمین کنند. شانس موفقیت و اجرای این دستور همانقدر است که یکسالی در اوایل اسفند ماه، ابراهیم رئیسی دستور داد که تا قبل از پایان سال، فقر از کشور از بین برود. اگر بخواهیم با پنل خورشیدی برق ادارات را تأمین کنیم، نیاز به کار کارشناسی دارد. اول باید ببینیم ادارات دولتی چقدر فضا دارند و چقدر امکان نصب تجهیزات دارند. عده دیگری به طور موازی باید ببینند بودجه‌ی لازم را از کجا می‌آورند. وقتی ممنوعیت سرمایه‌گذاری دولتی وجود دارد، مردم که بالای ادارات پنل خورشیدی نصب نمی‌کنند. توان تولید تجهیزات پنل هم که خیلی ضعیف است. در نتیجه وضعیت انرژی کشور از جمله برق کشور از نظر مدیریت در آشفتگی کامل به سر می‌برد و آدم‌هایی که مسئول تأمین برق کشور هستند، به هیچ عنوان توان کار ندارند.
بیشتر بخوانید:بازگشت بی‌برقی؛ آغاز دور جدید خاموشی خانگی این بار زیر سایه از سرگیری مازوت‌سوزی
اورعی درباره میزان فعلی ناترازی و ناترازی احتمالی در تابستان گفت: میزان ناترازی سال گذشته ۱۸ هزار مگاوات بود. اگر بتوانیم به اندازه‌ی افزایش تقاضا، ظرفیت تولید را بالا ببریم باید همینقدر باقی بماند. از مهر ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۳، میزان افزایش تقاضا ۷ هزار مگاوات بوده است. در همین دوره، ظرفیت تولید ۲۲۳۵ مگاوات بوده است. پیش‌بینی این است که ما به هیچ وجه توانایی افزایش تولید را نخواهیم داشت. پیش‌بینی‌ها حدود ۲۴ هزار مگاوات ناترازی در سال آینده است که یک سوم مصرف کل کشور است. مگر امدادغیبی رخ دهد که مشکل برق حل شود. همین امروز کارخانه جات کشور به دلیل بی برقی و بی گازی تعطیل هستند و خدا می‌داند بر سر اقتصاد چه خواهد آمد.
عباس خالدنژاد، دبیرسندیکای شرکت‌های تولید‌کننده‌ی برق، درباره نقش نیروگاه‌ها در خاموشی‌های اخیر به «انتخاب» گفت: خاموشی‌ها ناشی از کمبود سوخت است و اصلاً ربطی به نیروگاه ندارد. باید از شرکت گاز و پالایش پخش سؤال کنید که چرا یک نگاه مشخص نسبت به توزیع انرژی ندارد. سوخت به نیروگاه بدهند، در مدار مصرف می‌شود، اگر ندهند، ناچار به خارج کردن نیروگاه هستند. سیاست‌گذاری کلان انرژی و توزیع انواع سوخت، دست نیروگاه‌ها نیست. شرکت ملی گاز هم تلاش می‌کند، اما محدودیت‌هایی وجود دارد. نیروگاه‌ها نقشی در انتخاب نوع سوخت و میزان آن ندارند.
وی درباره راندمان نیروگاه‌ها و تعمیرات دوره‌ای آنها بیان کرد: نیروگاه‌ها در دوران اوج بار، برای تعمیرات از مدار خارج نمی‌شوند. تعمیرات نیروگاه‌ها در دوره‌ی کم باری و ۶ ماه دوم سال است. نیروگاه‌ها اگر درگیر اتفاقات خاص نشوند، مشکلی ندارند. نیروگاه‌ها برنامه‌ی تعمیرات دوره‌ای دارند که استاندار‌هایی در آن رعایت می‌شود. نیروگاه‌های ایران راندمان‌های مختلفی دارند، اما متوسط آن حدود ۴۰ درصد است. یک سری از نیروگاه‌ها نیز ۵۰ درصد و یکسری از نیروگاه‌های قدیمی زیر ۳۰ درصد است.
خالد نژاد درباره علت ناترازی برق در شش ماه اول سال گفت: در شش ماه اول سال که اوج مصرف برق است، ناترازی ناشی از عدم توان نیروگاه‌ها در تأمین برق مورد نیاز است. ناترازی ۱۸ هزار مگاواتی اول سال به خاطر این است که نیروگاه‌ها توان کمی دارند، اما در شش ماه دوم مشکل تأمین نداریم، در صورتیکه سوخت بدهند و بیش از توان مصرف، می‌توانیم تولید داشته باشیم.