اقتصاد۲۴ - همزمان با اوج گیری مصرف انرژی در ایران، بار دیگر قطع برق منازل مسکونی و بخش خانگی در دستور کار قرار گرفت. قطع برقی که البته در تابستان نیز بار‌ها تکرار شده بود و بعد از ادعای قطع مصرف مازوت در نیروگاه‌ها نیز قرار بود بر اساس برنامه مشخص و زمانبندی اعلام شده از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ عصر در بازه زمانی دو ساعت قطع شود. در نهایت، اما مازوت سوزی به نیروگاه‌های کشور بازگشت، اما بحران انرژی و گاز در ایران چنان بالا گرفت که قطع برق خانگی در دستور کار قرار گرفت، اما مساله این بود که این بار یا اساسا از ارسال پیامک خبری نبود و یا گاه حتی زمانی که برق قطع شده و دوباره وصل شده بود، با تاخیر پیامک‌ها به مشترکین بخش خانگی می‌رسید.
اما مساله این بار تنها قطع برق در سرما نبود (کما این که برخی مشترکان می‌گویند که قطعی برق بعد از ساعت ۵ عصر نیز داشته‌اند) بلکه موضوع آسیب به لوازم برقی منزل نیز بوده است.
در شرایطی که با افزایش نجومی دلار هر روز بر قیمت لوازم الکترونیکی منازل مسکونی شهروندان افزوده می‌شود حالا این قطع و وصل شدن‌های برق خانگی نیز مشکلات مضاعفی را بر شهروندان به وجود آورده است.
صدمات به لوازم الکترونیکی شهروندان ایرانی
در این بین شهروندان، اما گزارش‌هایی از صدمات وارد شده به وسایل الکترونیکی منازلشان نیز ارائه می‌دهند. یکی از شهروندان به اقتصاد ۲۴ می‌گوید یخچال آنان آسیب دیده و ناچار به تعمیر شدند که سه میلیون تومان خسارت در پی داشت و زنی از اهالی یک ساختمان ۲۴ واحدی نیز می‌گوید یک بار در میان جاروکشی منزلشان برق رفته و در نتیجه جارو برقی دچار مشکل شده و بعد از یک ماه موتور جاروبرقی که حدود یک سال پیش خریداری کرده بودیم، سوخت و ناچار شدیم هزینه زیادی برای تعمیر آن پرداخت کنیم.
این سخنان شهروندان خسته از قطع برق و مشکلاتش در سرما در حالی است که زمانه و روزگار نیز به گونه‌ای شد که خرید وسیله برقی نو، بسیار سخت شده و تعمیر گزینه پیش روی شهروندان ایرانی است.
بیشتر بخوانید: قطعی برق فقط یکی از صد‌ها مشکل تولید
دختر جوانی که در یک مجتمع مسکونی ساکن است نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید که بعد از دو مرحله قطع و وصل برق، تلویزیونشان خاموش شد و دیگر روشن نشد و بعد گفتند یک قطعه سوخته که دو هفته است هنوز در بازار پیدا نشده تا بتوانند تلویزیون را تعمیر کنند.
او می‌گوید به خرید یک تلویزیون دیگر که اصلا فکر هم نمی‌کنند.
البته که در این بین گزارش‌های بسیاری از سوختن مودم اینترنت، شارژ موبایل، قطعات کامپیوتر و تبلت و ... نیز گزارش شده که از قضای روزگار همه این موارد در میان اشیایی جای می‌گیرند که اداره برق جبران خسارت آنان را نمی‌پذیرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
از میان شهروندانی که مساله آسیب به قطعات برقی خود را با اقتصاد ۲۴ در میان گذاشته‌اند، دختر خانمی که تلویزیون آنان آسیب دیده است گفت که شکایت خود برای دریافت غرامت از اداره برق را ثبت کرده و الباقی شهروندان یا خبر از امکان شکایت نداشتند یا می‌گفتند زمانی برای این که پیگیر شوند ندارند، و مهم‌تر از همه آنان که در جریان قرار گرفتند می‌توانند از اداره برق شکایت کنند نیز نمی‌دانستند تنها ۴۸ ساعت بعد از سوخت وسایل بهرقی مهلت دارند شکایت خود را ثبت کنند.
مساله بیمه جبران خسارت آسیب به لوازم برقی منزل از مواردی است که بسیاری از شهروندان نسبت به آن بی اطلاع هستند و از سوی دیگر اساسا در بسیاری موارد قطع چند باره برق منجر به آسیب به وسایل می‌شود که آن را فرسوده می‌کند و به راحتی نمی‌توان این موارد را به اداره برق ثابت کرد. اما ماجرای بیمه در قبض‌های اداره برق چیست؟
یک قبض برق با دو بیمه
به گزارش اقتصاد ۲۴، از ابتدای سال ۱۴۰۳، برای مشترکان خانگی ماهانه ۳۰۰ تومان و برای مشترکان تجاری ماهانه ۳ هزار تومان سهم پرداخت بیمه خسارت در قبوض برق آنها لحاظ می‌شود.
نکته این جاست که مدیرکل امور انرژی و مشتریان صنعت برق در ۲۶ شهریور سال جاری و بعد از اوج گیری قطع برق با اشاره به اینکه در صنعت برق «بیمه خسارت برق» وجود دارد، گفته بود که منابع این بیمه در قبوض الکترونیکی برق قابل مشاهده است.
اشاره او نیز به همان بیمه ماهانه ۳۰۰ تومانی مشترکان خانگی است.
او هم چنین تصریح کرد که خسارات وارده توسط شرکت بیمه‌گر با شرایط و ضوابط مشخص و طبق قانون پرداخت می‌شود.
یاقوتی با توضیح اینکه شرکت بیمه مذکور باید در مناقصه برنده شده باشد، گفت: قوانین و مقررات پرداخت خسارات برق بسیار شبیه به قوانین گاز است.
مدیرکل امور انرژی و مشتریان صنعت برق با بیان اینکه خسارات وارده در حوزه برق حوادثی را در برمی‌گیرد که منجر به آتش‌سوزی، انفجار و یا مصدومیت ناشی از برق شود، نیز خبر داده بود که: اگر در ساختمان و واحد مسکونی یک مشترک آتش‌سوزی اتفاق افتاد که منشأ آن تجهیزات برقی مانند اتصال سیم باشد، در قالب قرارداد بیمه قرار گرفته و خسارت پرداخت می‌شود.
بیشتر بخوانید: بار ویرانی ناترازی انرژی بر دوش صنایع نیمه جان ایران/ کمبود کالا و تعدیل کارگران از نتایج فاجعه بار قطع گاز صنایع
مدیرکل امور انرژی و مشتریان صنعت برق همچنین خاطرنشان کرد: شرکت‌های توزیع برق، بیمه مسؤولیت مدنی دارند که در قالب آن نیز بیمه خسارات پرداخت می‌شود و در صورتی که مشترکان خسارت دیده با شرکت توزیع برق منطقه یا شهر خود به نتیجه نرسند، پرونده خسارت به سطح بالاتر که حوزه توانیر است ارجاع شده و مجدد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. یاقوتی با اشاره به اینکه ممکن است وسایل برقی به دلیل مستهلک شدن و پایین آمدن کیفیت‌شان بر اثر قطع و وصل برق دچار خسارت شوند، به مشترکان برق توصیه کرد که از محافظ برق برای تمامی وسایل الکترونیکی استفاده کنند.
البته که مشترکان برق در صورت بروز خسارت، باید به سامانه بیمه مشترکان به آدرس bime.tavanir.org.ir مراجعه و ثبت خسارت کنند.
سالانه چه رقمی بابت بیمه از مشترکان برق دریافت می‌شود؟
در این بین باید توجه داشت که تعداد مشترکان برق کشور در پایان تیر ماه ۱۴۰۰ بالغ بر ۳۷ میلیون و ۹۹۸ هزار اشتراک بود که این تعداد در پایان تیر ماه سال ۱۴۰۳ به ۳۹ میلیون و ۹۳۴ هزار اشتراک رسید.
اگر مشترکان را رقم ۴۰ میلیون در نظر بگیریم این بدان معناست که مردم ایران ماهانه رقمی حدود ۱۲ میلیارد بابت بیمه که در قبض برق قابل مشاهده است، پرداخت می‌کنند و مجموع این رقم در سال به ۱۴۴ میلیارد تومان می‌رسد؛ رقمی نجومی برای شرکت بیمه‌ای که احتمالا برنده مناقصه شده و شاید کمتر از ده درصد این دریافتی را نیز برای خسارت به شهروندان ایرانی پرداخت نخواهد کرد.
پس در واقع خسارتی که برای دریافت آن شهروندان باید در ۴۸ ساعت درخواست را ثبت و ثابت کنند که به دلیل قطع و وصل مکرر برق دچار بحران شده‌اند، در طول زمان و به طور مکرر از خود آنان دریافت شده و شرکت توانیر هیچ هزینه اضافی از جیب پرداخت نمی‌کند.
به گزارش اقتصاد ۲۴، در ۶ آذر سال جاری عبدالامیر یاقوتی، مدیرکل امور انرژی و مشتریان شرکت توانیر در گفت‌و‌گو با همشهری درباره شکایت‌هایی که مردم بابت سوختن وسایلشان بر اثر نوسانات برق داشته‌اند خبر داد که: حدود ۴۰۰ پرونده دارای نقص مدرک داریم که پس از تکمیل شدن نزدیک به ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد اولیه شده است. همچنین بیمه دانا از مهرماه شروع به پرداخت کرده و در این میان قریب به ۳۰ میلیارد تومان پرونده‌هایی هستند که در حال بررسی بوده و امیدواریم تا پایان بهمن ماه تمامی پرداخت‌های سال ۱۴۰۳ به روز شود.
در واقع هر چند این مدیر توضیح دقیقی درباره تعداد پرونده‌های در جریان نداد و تنها تعداد پرونده‌های دارای نقص مدارک را عنوان کرد، اما رقم پرونده‌هایی که باید بیمه هزینه آنان را پرداخت کند ۳۰ میلیارد تومان دانست.
به نظر می‌رسد اکثریت پرونده‌ها با نقض مدارک همراه هستند و شاید همین روند باعث شود بخش بزرگی از جامعه اساسا به دنبال تشکیل پرونده و شکایت برای جبران خسارت نیز نروند. این روند البته در شرایطی است که به گزارش اقتصاد ۲۴، اداره برق اساسا خسارتی برای لامپ، تبلت، گوشی، موبایل، شارژر، قطعات کامپیوتری و مواردی از این قبیل پرداخت نمی‌کند، چرا که آنان را شامل تجهیزات خانگی نمی‌داند.
ماجرای هزینه بیمه دوم در قبض‌های برق
بیمه‌ای که پیشتر ذکر شد که هر مشترک برق خانگی ماهانه مبلغ ۳۰۰ تومان از ابتدای سال ۱۴۰۳ می‌پردازد (در سال ۱۴۰۲، این رقم ۲۰۰ تومان بوده است) را، اما حق بیمه حوادث برق می‌نامند.
اما یک رقم دیگر نیز وجود دارد که بیمه همگانی برق است و در قبض‌های برق برای شهروندان لحاظ شده است.
به گزارش اقتصاد ۲۴، براساس قانونی که منجر به تاسیس صندوق بیمه همگانی شد این صندوق وظیفه دارد به خسارت‌هایی که ناشی از بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله و .. در برمی‌گیرد به مشترکان خانگی که دچار این بلایا می‌شوند مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان کمک بلاعوض کند و در این میان شرکت توانیر صرفا مطابق با دستورالعمل اجرایی قانون که از سال ۱۴۰۰ جاری اجرایی شده موظف است مبلغی که در قبض برق درج شده را وصول و آن را نزد خزانه‌داری کل برای پرداخت به صندوق بیمه ارسال کند.
کما اینکه بنا بر آمار موجود صندوق بیمه همگانی براساس اطلاعات داده شده در سایت این صندوق، تاکنون ۴۰۶۵ مورد خسارت را پرداخت کرده و براساس قانون، در سال اول اجرا، ۱۰ درصد از آورده را مشترکان پرداخت می‌کنند و ۹۰ درصد را دولت و طی سال‌های آینده این سهم تغییر می‌کند و در پایان ۹ سال سهم مشترکان ۹۰ درصد و سهم دولت به ۱۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.
باید توجه داشت که این بیمه، اما اساسا ارتباطی به توانیر ندارد و از ۳ سال پیش بنا بر قانون مصوب برای صندوق بیمه همگانی، وارد قبض بیمه شده است.
۷ نکته کلیدی که برای ثبت شکایت دریافت خسارت برق باید بدانید
اما اگر قصد شکایت برای جبران خسارت را دارید اول باید دقت کنید که حتما در ۴۸ ساعت اول بعد از آسیب وارد شده برای جبران خسارت درخواست خود را ثبت کنید و به ۷ نکته زیر نیز توجه کنید:
۱. اگر هزینه‌ای بابت تعمیر یا خرید وسایل برقی آسیب دیده پرداخت کردید فاکتور آن را به درخواست خود اضافه کنید که پس از آن وارد مراحل رسیدگی، بررسی کارشناس، تعیین خسارت، گرفتن شماره شبا و نهایتا پرداخت انجام شود.
۲. در صورتی که خسارت وارده به تایید نهاد‌های ذی‌صلاح مثل آتش نشانی یا نیروی انتظامی، رسیده باشد، مدارک لازم را دریافت و بارگذاری کنید.
۳. برای خسارت وارده به تجهیزات به استثنای مشترکین تجاری نیاز به ارائه مدرک فاکتور فروشگاه یا تعمیرگاه مجاز (با مهر و امضا)، گزارش معتمد محل یا نیروی انتظامی (در صورت وجود) و برای خسارت آتش‌سوزی نیاز به ارائه تصویر محل حادثه (۲عدد)، تصویر گزارش آتش‌نشانی، تصویر گزارش کلانتری، تصویر پرونده کامل دادگاه (در صورت وجود) است.
۴. در صورت خسارت ناشی از انفجار، تصویر گزارش آتش‌نشانی یا مقامات ذی‌صلاح، تصویر گزارش کارشناس خسارت، تصویر لیست موارد آسیب‌دیده، تصویر فاکتور تعمیرات، تصویر محل حادثه (۲ مورد) و برای خسارت هزینه پزشکی تصویر صورت حساب بیمارستان، تصویر مدارک پزشکی و پرونده‌های بیمارستانی و تصویر گزارش مقامات ذی‌صلاح لازم است.
بیشتر بخوانید: عکس/ قطع برق کدام صنایع را زمین‌گیر کرد؟
۵. برای دریافت خسارت نقص عضو نیز تصویر گزارش نیروی انتظامی یا بازرسان قانونی و سازمان آتش‌نشانی، تصویر کپی شناسنامه و کارت ملی مصدوم، تصویر گزارش اولین مرجع درمانی و پزشک معالج، تصویر صورت حساب و پرونده کامل پزشکی مصدوم در زمان بستری، تصویر گواهی پزشک معالج مبنی بر اتمام درمان، تصویر عکس رادیولوژی پس از حادثه و پس از اتمام دوره درمان (در صورت شکستگی اعضای بدن) لازم است.
۶. برای حادثه منجر به فوت نیز تصویر تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی ابطال شده، تصویر کپی برابر اصل معاینه جسد، تصویر کپی برابر اصل گزارش پزشکی قانونی، تصویر کپی برابر اصل گواهی فوت، تصویر رای محاکم قضایی و تصویر گواهی انحصار وراثت نیاز است.
۷. مشترکان تا ۱۵ روز پس از اختلال برق که باعث بروز یکی از موارد مذکور شده باشد، می‌توانند مراتب را به اطلاع امور مشترکان شرکت‌های توزیع برق در سراسر کشور برسانند و مدارک را به این دفاتر تحویل دهند.