اقتصاد۲۴-ترشح بزاق شبانه، که به شکل ریزش آب دهان در خواب ظاهر می‌شود، معمولاً به دلایل ساده‌ای مانند باز ماندن دهان در هنگام خواب، وضعیت خوابیدن (به پهلو یا روی شکم) یا انسداد بینی رخ می‌دهد.
این حالت می‌تواند به دلیل تولید طبیعی بزاق و عدم بلع هنگام خواب ایجاد شود. همچنین، مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده، که در آن اسید معده به مری بازمی‌گردد، ممکن است ترشح بزاق را تحریک کند. در طب سنتی، سردی معده نیز یکی از عوامل مؤثر در افزایش رطوبت و بزاق محسوب می‌شود.
در برخی موارد، این مشکل می‌تواند نشانه‌ای از مسائل جدی‌تر مانند آلرژی، عفونت‌های دهان و دندان، یا اختلالات عصبی (مانند پارکینسون یا سکته مغزی) باشد. اگر ترشح بزاق شبانه با علائمی مانند سوزش سر دل، ضعف عضلات، یا تغییر ناگهانی در تولید بزاق همراه باشد، لازم است به پزشک مراجعه شود.
اصلاح وضعیت خواب، درمان رفلاکس یا آلرژی، و مصرف غذا‌های مناسب می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند.
علت ترشح بزاق در شب چیست؟
ترشح بزاق در شب یا ریزش آب دهان هنگام خواب می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، که برخی از آنها فیزیولوژیک و برخی دیگر پاتولوژیک هستند. مهم‌ترین علل عبارت‌اند از:
۱. وضعیت خواب و باز بودن دهان
باز ماندن دهان: خوابیدن با دهان باز، به‌ویژه در صورت گرفتگی بینی یا تنفس دهانی، می‌تواند باعث تجمع بزاق و خروج آن شود.
وضعیت خواب: خوابیدن به پهلو یا روی شکم نیز ممکن است باعث جریان بزاق به بیرون شود.
۲. مشکلات گوارشی و رفلاکس معده
ریفلاکس اسید: بازگشت اسید معده به مری می‌تواند تولید بزاق اضافی را تحریک کند، زیرا بزاق به خنثی کردن اسید کمک می‌کند.
سردی معده: در طب سنتی، ضعف عملکرد معده و سردی آن ممکن است تولید بزاق را افزایش دهد.
۳. اختلالات عصبی یا عضلانی
ضعف عضلات دهان و زبان: در برخی افراد، ضعف عضلات مسئول بلع ممکن است باعث جمع شدن بزاق شود.
اختلالات عصبی: بیماری‌هایی مانند پارکینسون، سکته مغزی، یا اختلالات عصبی دیگر می‌توانند به افزایش بزاق یا کاهش کنترل بلع منجر شوند.
۴. آلرژی و مشکلات تنفسی
آلرژی‌های فصلی یا مزمن: انسداد بینی ناشی از آلرژی ممکن است باعث تنفس دهانی و تجمع بزاق شود.
بیشتر بخوانید:فواید شگفت‌انگیز دارچین برای سلامتی
عفونت‌ها: سینوزیت یا عفونت‌های دهان و دندان ممکن است ترشح بزاق را افزایش دهند.
۵. دارو‌ها و مواد شیمیایی
مصرف برخی دارو‌ها (مانند آرام‌بخش‌ها، ضدافسردگی‌ها یا دارو‌های ضد روان‌پریشی) ممکن است باعث افزایش ترشح بزاق شود.
۶. مشکلات دندانی یا دهانی
پوسیدگی دندان، تحریک لثه یا مشکلات ارتودنسی ممکن است تولید بزاق را افزایش دهند
راه‌های درمان ترشح بزاق شبانه
۱. اصلاح وضعیت خواب: خوابیدن به پشت و استفاده از بالش مناسب برای حمایت از سر.
۲. بررسی مشکلات گوارشی: مشورت با پزشک برای درمان رفلاکس یا سردی معده.
۳. کنترل آلرژی و تنفس: درمان گرفتگی بینی یا آلرژی‌ها برای کاهش تنفس دهانی.
۴. مشاوره پزشکی: در صورت تداوم علائم یا شدت آن، مراجعه به پزشک برای تشخیص علل احتمالی.
این مشکل معمولاً خوش‌خیم است، اما اگر شدید یا مداوم باشد، نیاز به بررسی تخصصی دارد.
در چه مواردی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ترشح بزاق شبانه معمولاً خوش‌خیم است، اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد. در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
۱. ادامه‌دار و شدید بودن مشکل
اگر ترشح بزاق شبانه به مدت طولانی ادامه پیدا کند و زندگی روزمره یا کیفیت خواب شما را مختل کند.
۲. همراهی با علائم دیگر
مشکلات گوارشی: مانند سوزش سر دل، ترش کردن، یا درد شکم که می‌تواند نشان‌دهنده رفلاکس معده باشد.
مشکلات تنفسی: مانند خر و پف شدید، خفگی در خواب، یا انسداد بینی که ممکن است نشانه آپنه خواب یا آلرژی باشد.
ضعف عضلات: دشواری در بلع، ضعف عمومی، یا علائم عصبی دیگر که ممکن است به اختلالات عصبی مرتبط باشد.
۳. وجود بیماری‌های زمینه‌ای
اگر به بیماری‌هایی مانند پارکینسون، سکته مغزی، یا سایر مشکلات عصبی مبتلا هستید که می‌توانند تولید بزاق را افزایش دهند.
۴. تغییر ناگهانی در وضعیت بزاق
اگر ترشح بزاق به‌طور ناگهانی و شدید افزایش یابد یا همراه با علائمی مانند درد یا تورم در دهان و گلو باشد
۵. مشکلات دهان و دندان
اگر با عفونت لثه، دندان درد، یا تحریکات دهانی همراه است که می‌توانند منجر به افزایش تولید بزاق شوند.
۶. شک به اثر دارو‌ها
اگر اخیراً دارو‌های جدید مصرف کرده‌اید که ممکن است عارضه جانبی آنها افزایش ترشح بزاق باشد.
توصیه‌ها در مراجعه به پزشک:
برای بررسی دقیق‌تر به پزشک عمومی، متخصص گوش و حلق و بینی (ENT)، یا گوارش مراجعه کنید.
در صورت نیاز، ممکن است پزشک آزمایش‌هایی مانند آندوسکوپی، تست خواب، یا ارزیابی عصبی تجویز کند.
پیگیری به‌موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و راهکار درمانی مناسبی ارائه دهد.