اقتصاد24- شوک جنگ تجاری تحت‌تاثیر پیچیدگی‌های ایجادشده بین دو غول اقتصادی، بازارهای جهانی را به هم ریخته و در اقصی نقاط جهان، بازارهای سهام ریزش شدیدی را تجربه کردند. با این اوصاف، نااطمینانی بر اتمسفر اقتصاد دنیا چیره شد و سرمایه‌گذاران به بازارهای امن و کم‌ریسک گسیل یافتند. افزایش حجم خرید اوراق خزانه ۱۰ ساله باعث ریزش بازدهی آنها شد و مانعی در برابر تقویت شاخص جهانی دلار قرار گرفت. همچنین منحنی بازدهی اوراق خزانه که از تفاضل نسخه‌های ده‌ساله و سه‌ماهه به‌دست می‌آید، به منفی ۳۲/ ۰ درصد رسید که معیار معتبری برای وقوع رکورد مالی در ۱۲ ماه آینده است. تحت چنین شرایطی، ذخایر امن همیشگی مانند طلا و ین ژاپن با استقبال بیشتری روبه‌رو شدند و ارزش آنها بالا رفت؛ به‌طوری‌که اونس پس از سال‌ها سد هزار و ۵۰۰ دلاری را شکست.
اونس طلا در ساعات ابتدایی بازار جهانی به رکورد ۱۴۹۰ دلاری رسید و پس از آن در بازار اروپا چند دلار گران‌تر شد. همزمان با بازگشایی بازار نقدی در آمریکا گزارش وضعیت حراج اوراق خزانه با سررسید ۱۰ ساله در عملیات بازار باز منتشر می‌شود که چندان مطلوب نخواهد بود. نرخ بازدهی این اوراق ظرف هفته جاری به شدت تضعیف شد. با افت محتمل بازدهی این نسخه از اوراق، فشار ناشی از نااطمینانی محسوس در بازارهای جهانی نمود بیشتری خواهد داشت. از همین رو، خرید اوراق کم‌ریسک خزانه که منجر به افت بازدهی آنها می‌شود به معنای گسیل شدن سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز به ذخایر امنی مانند طلا است که در صورت تحقق، از قیمت اونس در کانال ۱۵۰۰ دلاری حمایت می‌کند.
طلا پس از رشد ماهانه ۳۵/ ۵ درصدی با لمس سقف ۱۵۰۷ دلاری به رکورد جدیدی دست یافت. پیش از این، چنین قیمتی در ماه آوریل سال ۲۰۱۳ میلادی ثبت شده بود که به بیش از ۷۸ ماه قبل بازمی‌گردد. صعود فلز زرد همزمان با کاهش نسبی شاخص دلار رقم خورد؛ اما بر هم ریختگی بازارهای جهانی به‌دلیل افزایش تنش‌های اقتصادی میان آمریکا و چین مهم‌ترین مولفه در سناریو رکوردشکنی طلا محسوب می‌شود. پس از تهدید کاخ‌سفید مبنی‌بر وضع تعرفه بر کلیه کالاهای وارداتی از چین و اقدام متقابل پکن با تضعیف یوآن در برابر دلار، روابط اقتصادی میان دو کشور پیچیده‌تر از همیشه شد. از همین‌رو سرمایه‌گذاران برای ریسک‌گریزی به ذخایر امنی از جمله طلا و ین ژاپن سوق پیدا کردند. در نتیجه این رفتار، افزایش تقاضا، ارزش فلز زرد را بالا برد و ین را در برابر دلار تقویت کرد. عوامل دیگری که در مانور صعودی طلا نقش داشتند رشد تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی، صندوق‌های قابل‌معامله در بورس که پشتوانه طلا دارند، در کنار تلاش اقتصادهای نوظهور برای کاهش وابستگی به دلار به‌شمار می‌روند.
خرید حجیم طلا از سوی بانک‌های مرکزی
بانک‌های مرکزی سراسر دنیا با خرید ۷/ ۱۵ میلیارد دلار طلا در ۶ ماهه ابتدایی سال ۲۰۱۹ میلادی به‌صورت رسمی پروسه تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی خود را کلید زدند. نیاز به کاهش وابستگی به دلار آمریکا در جریان تجارت جهانی که با تنش‌های بی‌پایانش ادامه دارد، مشوق بانک‌ها برای کاستن سهم دلار از ذخایر ارزی این کشورها قلمداد می‌شود. براساس داده‌های منتشرشده از سوی شورای جهانی طلا در روز سه‌شنبه مشخص شد که بانک‌های مرکزی با سردمداری لهستان، چین و روسیه نزدیک به ۷۴ تن طلا خریداری کرده‌اند. این حجم از خریداری فلز زرد از سوی موسسه‌ها در نیمه اول سال‌جاری میلادی به نوبه خود رکورد جدیدی محسوب می‌شود. بانک‌های مرکزی در حال‌حاضر دارنده نزدیک به یک‌ششم از کل تقاضای طلا در این بازه زمانی هستند.
الگوی دلارزدایی
پیدایش این الگو زمانی رخ داد که از سال گذشته میلادی فعالیت‌هایی از سوی برخی بانک‌های مرکزی برای افزایش سهم طلا در ذخایر ارزی خود صورت گرفت. این الگو ریشه دوانده و همچنان ادامه دارد تا جایی که این چنین تب طلایی میان بانک‌های مرکزی و موسسات پولی و مالی معتبر دنیا، حتی از پایان قانون استاندارد طلا در سال ۱۹۷۱ میلادی مشاهده نشده بود. به‌طور کلی، چرخش ذائقه به‌سمت بازار فلز گرانبها از دوره رکود اقتصادی دهه گذشته پررنگ‌تر شده است. بانک مرکزی اروپا هفته گذشته تصمیم گرفت تا پیشنهاد توافقی برای اعمال محدودیت در فروش طلا مطرح کند. هرچند موسسه‌های درون‌مرزی دیگر، طلا را با حجم بالا به فروش نمی‌رسانند و فروش نقدی را جایگزین کرده‌اند.
در هر صورت تقاضای سالانه برای شمش طلا نزدیک به ۸ درصد افزایش یافته و به ۱۱۲۳ تن در دومین سه ماهه سال‌جاری میلادی رسید. این افزایش تقاضا تحت‌تاثیر حجم خرید بانک‌های مرکزی و فعالیت سرمایه‌گذارانی که نیاز به سبد معاملاتی با پشتوانه طلا دارند شارژ شده است. از سوی دیگر اظهارات کبوتری (غیرانقباضی) بانک‌های مرکزی بزرگ دنیا، عدم تعادل ژئوپلیتیک و همچنین افزایش قیمت این فلز گرانبها سرمایه‌گذاران را به ورود در این بازار ترغیب می‌کرد تا جایی که صندوق‌های قابل‌معامله در بورس که پشتوانه طلا دارند، بیش از ۶۷ تن طلا در سه ماه دوم امسال به دارایی‌های خود افزودند. این حجم از پشتوانه در این صندوق‌ها منجر به ثبت رکورد ۷۶ ماهه با مجموع ۲۵۴۸ تن دارایی زرد شد.
تقاضای جواهرآلات هندی در نابسامانی اقتصادی
البته حجم تقاضا به عوامل دیگری نیز وابسته بود. یکی از این عوامل احیای تقاضای جواهرآلات در فصل دوم سال ۲۰۱۹ میلادی در هند بود. رشد تقاضا به‌صورت سالانه بیش از ۱۲ درصد ارزیابی شده و به حدود ۱۶۹ تن می‌رسد هرچند با افزایش قیمت اونس بخشی از این تقاضا محو شد. از طرفی ماه ژوئن برای طلا ماه بزرگی بود و از یک‌سو سخنرانی غیرانقباضی فدرال‌رزرو آمریکا ثبت اولین کاهش نرخ بهره پس از یک دهه در حالی که به تورم هدف ۲ درصدی خود نزدیک نشده بود (اگرچه قابل‌پیش‌بینی بود)، اما تاثیر بسزایی بر ارزش اونس طلا داشت. در شرایطی که اتمسفر جهانی سرشار از نااطمینانی‌ها است، امکان افزایش تقاضا برای ذخیره امنی همچون فلز زرد بدون نگرانی از افزایش قیمت تداوم خواهد داشت.