اقتصاد24- سرانجام پس از سال‌ها طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی ابلاغ شد و حالا این مسئله با ابلاغ رئیس جمهوری به قانون تبدیل شده است. اما آیا وضعیت میراث فرهنگی با تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارت میراث فرهنگی تغییر خواهد کرد؟ آیا با تشکیل این وزارتخانه شاهد رونق صنعت گردشگری در ایران خواهیم بود؟ آیا ورود گردشگر خارجی به کشور رو به افزایش خواهد رفت و ده‌ها سوال دیگر.
در این ارتباط منوچهر جهانیان، عضو هیئت مدیره انجمن گردشگری ایران در خصوص اهمیت تشکیل وزارت میراث فرهنگی به خبرنگار اقتصاد24 گفت: تشکیل وزارت میراث فرهنگی می تواند با برکات بسیاری همراه باشد چرا که از این طریق می‌توان به صورت تخصصی حوزه‌های مختلف میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را مدیریت کرد.
جهانیان افزود: اگر به وزارت میراث فرهنگی با رویکرد علمی و تخصصی در سطح مدیریت ارشد، کارشناسان و دیگر موارد نگاه شود به یقین مشکلات پیش روی سه حوزه مختلف یعنی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز تا حد زیادی مرتفع خواهد شد.
وی در ادامه اظهار داشت: باید توجه داشت اگر این سه حوزه ساختاری منسجم به لحاظ بودجه و اعتبارات و همچنین تعاملات ملی و بین المللی پیدا کنند می توانند بسیار راهگشا باشند چرا که امروزه به دلیل اعمال تحریم های یکجانبه آمریکا و همچنین رهایی از اقتصاد نفتی توجه به صنعت گردشگری می تواند برگ برنده اقتصاد باشد به گونه ای که می توان انتظار داشت با تشکیل وزارت میراث فرهنگی میزان ارزآوری، شناسایی فرهنگ و همچنین رونق بوم‌گردی و غیره را نیز انتظار داشت که هر یک از این موارد به تنهایی در رونق اقتصاد روستایی و یا دیگر بخش های اقتصاد بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
نباید نگاه سیاسی به تشکیل وزارت میراث فرهنگی داشت
عضو هیئت مدیره انجمن گردشگری ایران در ادامه افزود: نباید به وزارت میراث فرهنگی نگاه سیاسی داشت چرا که در این صورت این وزارتخانه از انجام وظایف اصلی و ذاتی خود دور می شود. همچنین اگر سه مقوله اساسی در وزارت میراث فرهنگی یعنی صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری در راس امور قرار نگیرد آن موقع آن نگاه بدبینانه که بخش‌های مختلفی مانند بخش خصوصی و یا حوزه های مختلف گردشگری دارند، محقق خواهد شد اما این در حالی است که اگر به وزارت میراث فرهنگی نگاه علمی، تخصصی و همه جانبه شود به یقین می توان شاهد اثربخشی بسیار بالای این وزارتخانه بود.
رئیس دانشکده علوم گردشگری درباره الگو گرفتن از کشورهای موفق درباره وزارت میراث فرهنگی گفت: به یقین با استفاده از الگوی کشورهای موفق در این حوزه می توان این ادعا را داشت که اگر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در راس امور و همچنین اولویت بندی های این وزارتخانه قرار بگیرد به طور حتم می تواند به ایده آل های مدنظر نیز دست یابد. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۷ گردشگری کشور ما به لحاظ اولویت بخشی برنامه‌ها و سیاست‌های گردشگری در بین ۱۳۶ کشور توانست رتبه ۱۱۷ را به خود اختصاص دهد هرچند هنوز آمار سال ۲۰۱۹ منتشر نشده است. از این رو اگر به گردشگری به صورت علمی و کارشناسی نگاه شود می توان انتظار داشت که رتبه کشور نیز ارتقاء یابد که این خود می‌تواند باعث کاهش مشکلات اقتصادی نیز شود.
وی در ادامه بیان کرد: امروز در سال سوم برنامه ششم توسعه هستیم اما این در حالی است که با نگاهی گذرا به مفاد ۹۷ تا ۱۰۰ این برنامه به راحتی می توان به این مهم دست یافت که سازمان میراث فرهنگی را مکلف کرده است که در پایان سال اول بایستی سند ملی راهبردی گردشگری کشور آماده شود و در سال‌های بعد به عنوان یک نقشه راه بتواند گردشگری کشور را توسعه دهد، اما امروز که در میانه برنامه ششم توسعه قرار داریم باید دید که این سند کجاست؟
جهانیان گفت: انتظار می‌رود در وزارت میراث فرهنگی یک کمیسیون گردشگری نیز تشکیل شود که در بحث توازن و قطب های گردشگری و همچنین اعتبارات گردشگری بر اساس ظرفیت ها و توانمندی های موجود برنامه ریزی شود و همچنین در صورت نظارت بر حسن اجرای این برنامه ها به یقین تشکیل وزارت میراث فرهنگی می تواند بسیار مفید باشد.
آیا تشکیل وزارت میراث فرهنگی باعث افزایش آمار گردشگران می‌شود؟
جهانیان در ادامه در در پاسخ به سوال خبرنگار اقتصاد24 مبنی بر اینکه آیا تشکیل وزارت میراث فرهنگی می تواند باعث افزایش آمار گردشگران شود؟ گفت: نباید صرفاً نگاه به آمار داشته باشیم بلکه باید در مقابل تمام بخش های مربوط به سه حوزه یعنی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توجه ویژه داشت تا آنها با هم پیشرفت و توسعه یابند. همچنین از نظر اقتصادی تمام بخش های این وزارتخانه با ارائه برنامه های راهبردی بتواند موثر واقع شود به عبارت ساده تر اینکه تنها نگاه به افزایش آمار داشته باشیم و در مقابل اثربخشی به زیر مجموعه ها را مد ظر قرار ندهیم به یقین اقدام مناسبی نخواهد بود.
الزامات تشکیل وزارت میراث فرهنگی
این کارشناس گردشگری در خصوص الزامات تشکیل وزارت میراث فرهنگی گفت: به یقین در ابتدا باید نقطه نظر بخش های مختلف علمی، دانشگاهی، تخصصی، تشکل ها و بخش های خصوصی جمع بندی شود. با توجه به اشتراکات موجود در بخش های دولتی، خصوصی، دانشگاهی، علمی و غیره یک کمیته راهبردی تشکیل شود که بر اساس آن بتوان با استفاده از تجارب کشورهای موفق مانند آذربایجان و مالزی در این حوزه و همچنین نظرات کارشناسی شده به اهداف از پیش تعیین شده وزارت میراث فرهنگی دست یافت. باید متذکر شد زمانی می توان شاهد تحقق اهداف وزارت میراث فرهنگی بود که به سه بخش اصلی این وزارتخانه توجه یکسان و متوازن شود. همچنین استفاده از نیروهای متخصص و کارآزموده نیز می تواند بسیار راهگشا باشد چرا که امروزه صنایع دستی و گردشگری در دنیا به عنوان یک علم شناخته شده است و تخصص خاص خود را می‌طلبد و اینگونه نیست که از مدیرانی استفاده کنیم که پس از گذشت چند سال از آنها تجربه لازم را به دست بیاورند تا بتوانند به درستی نقش آفرینی داشته باشند. به عنوان مثال وزارت گردشگری مالزی در بخش‌های مختلف یک سازمان دارد و در بخش‌های مختلف دارای دبیرکل است که آن دبیرکل به وزیر راهنمایی های موثری را ارائه می دهد و بخش های خصوصی نیز نقشه راه خود را دارند و اینگونه نیست که با تغییر یک دولت و یا وزیر، تمام برنامه ها کنار گذاشته شود.
جهانیان در پایان داشتن برنامه های مشخص و همچنین برخورداری از نگاه علمی و تخصصی را از الزامات تشکیل وزارت میراث فرهنگی عنوان کرد.