اقتصاد۲۴ - رقابت بر سر افزایش نرخ سود بانکی ، تخطی از آئین نامه‌های ابلاغی، ناترازی در منابع، اعطای وام‌های کلان بدون پشتوانه و ... تنها بخشی از مشکل سیستم بانکی کشور است که حتی اعتراض رئیس کل بانک مرکزی را نیز برانگیخته است.
عبدالناصر همتی در صفحه اینستاگرام خود خطاب به بانک‌های کشور، هشدار داد: دوره تخطی برخی از بانک‌ها از مقررات ابلاغی و برخی نسبت‌ها به ویژه درصدهای سهامداری، اجرای حاکمیت شرکتی، اعطای برخی وام‌های خاص خصوصا به اشخاص و شرکت‌های مرتبط به سر آمد.
اما چه عواملی باعث شده رئیس کل بانک مرکزی اینچنین بانک ها را مورد خطاب قرار دهد و به آنها هشدار دهد در مسیری که بانک مرکزی برای آنها ترسیم کرده حرکت کنند. واقعیت آن است که بانک ها به دفعات از آئین نامه های ابلاغی به کرات فرار کرده و مشکلاتی را برای اقتصاد کشور پدید آورده اند. از نقش آنها در افزایش پایه پولی که حتی داد حسن روحانی را هم درآورد گرفته تا وام های کلانی که مشخص نشد چگونه بدون اخذ ضمانت های لازم به یقه سفیدان اقتصادی اعطا شد و در نهایت بازپس گرفته نشد و یا اگر هم بازپرس گرفته شد با زور قاضی و دستگاه قضایی ستانده شد. در مسئله درصدهای سهامداری نیز آنچنان بد عمل کردند که بنگاهداری آنها زبانزد خاص و عام شده است، در حالی که حق نداشته و ندارند در اقتصاد کشور بنگاهداری کنند.
در همین رابطه وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی به خبرنگار اقتصاد24 گفت: امروزه مسئله اصلی در سیستم بانکی کشور، ناترازی منابع عظیم است که عامل آن تسهیلات بالایی است که به بنگاه های زیر مجموعه خودشان داده اند. این ناترازی ها که امروزه با آن مواجه شدیم از سالیان سال در سیستم بانکی انباشته شده است.
وی در ادامه بیان کرد: سیستم بانکی ما تسهیلاتی را که پرداخت کرده است شفاف نکرده بر همین اساس در تسهیلات غیرجاری که همان معوقات هستند، غیر قابل بازگشت شدند و بخش دیگر تسهیلات جاری است که با توجه به تسهیلاتی که پرداخت شده بخش بزرگی از آن نزد بانک باز می گردد. بخشی بسیار بزرگی از این تسهیلات به صورت غیر واقعی است و دچار مشکل است و بخشی از تسهیلات بانک ها نیز هدر رفته است.
شقاقی شهری اصلی ترین مشکل در سیستم بانکی را افزایش ناترازی بانک ها دانست و عنوان کرد: همچنین در تسهیلات کلانی که به زیر مجموعه های خودشان پرداخت شده است ارزیابی درستی صورت نگرفته است.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: ترازنامه بانک ها دچار مشکلات بسیاری است که باید مورد بررسی قرار گیرد تا موجب شود نظام بانکی ناترازی بانک ها را نشان ندهد.
وی افزود: ناترازی بانک ها موجب شده است برای اینکه بدهی خود را به سپرده گذاران بدهند و سود سپرده گذاران را پرداخت کنند مجبور به افزایش نرخ سپرده ها شدند که بتوانند سپرده جدید جذب کنند تا با سپرده جدید، سود سپرده گذاران قدیم را بدهند. طرف دارایی بانک ها که همان تسهیلات است دچار مشکل شده است و این اتفاق ادامه دار است و این ناترازی روز به روز افزایش می یابد.
به گفته این کارشناس مسائل بانکی، امروز رقابت اصلی بانک ها بر سر افزایش نرخ سود بانکی است.
شقاقی شهری در پاسخ به سوالی درباره عملکرد عبدالناصر همتی در بانک مرکزی و نقش وی در اصلاح نظام بانکی گفت: رئیس کل بانک مرکزی باید در قدم اول برای ناترازی نظام بانکی تصمیم اساسی گرفته و در حل آن قدم بردارد. در قدم بعدی باید ترازنامه های بانکی را کنترل کند تا به ترازنامه های واقعی نزدیکتر شود و بانک هایی که از ناترازی بالایی برخوردارند باید رشد ترازنامه های آنها محدودیت داشته باشد و به سمت سالم سازی ترازنامه ها به روش های مختلف قدم بردارد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بانک مرکزی نباید اجازه دهد بانک ها برای رفع ناترازی خود به رقابت بر سر نرخ سود بانکی با دیگر بانک ها بپردازند یعنی با افزایش نرخ سود بانکی شروع به جذب سپرده ها کنند تا ناترازی آنها مورد توجه قرار نگیرد.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: عمده تلاش رئیس کل بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز بوده است تا اصلاح سیستم بانکی. بانک مرکزی امروزه دو وظیفه اصلی دارد که ساماندهی نظام بانکی و نظارت بر بانک های کشور یکی از این وظایف است و دیگری، حل مشکلات ارزی کشور است که باید حل شود.
شقاقی شهری افزود: ادغام بانک های نظامی کشور، تبدیل نرخ سود بانکی روزشمار به ماه شمار و سخت گیری در عدم افزایش نرخ سود بانکی از کارهایی است که رئیس کل بانک مرکزی در دوران تصدی‌گری خود انجام داده است.