اقتصاد 24 ـ فیلیپ اینمان نویسنده مطالبی با موضوع اقتصاد و بحران های مالی در جهان طی یادداشتی در روزنامه گاردین به 7 چالش پیش روی اقتصاد جهان اشاره کرده است، چالش هایی که اقتصاد و تجارت جهانی با آن روبرو است و هر لحظه ممکن است ترس از رکود را به واقعیت بدل کند.
افزایش تنش تجاری میان آمریکا و چین
فیلیپ اینمان در یادداشت خود آورده است: دونالد ترامپ 18 ماه پیش کمپین "نخست آمریکا" را به عنوان اقدامی در جهت مبارزه با کاهش نرخ فولاد آغاز کرد. رییس جمهور آمریکا بر فولاد وارداتی از چین، اتحادیه اروپا، هند، کانادا و مکزیک 25 درصد تعرفه اعلام کرد.
از آن پس ترامپ تمرکز خود را متوجه چین کرد. وی ادعا کرد پکن با ارز چینی کالاهای صادراتی آمریکا را کمتر از ارزش واقعی خریداری می کند. آمریکا همچنین تعرفه هایی را بر کالاهای چینی اعمال و تهدید کرد این تعرفه ها بر روی بازی های کامپیوتری، گوشی های تلفن همراه و لپ تاپ وارداتی هم اعمال خواهد شد. به سادگی نمی توان تاثیر این اقدام را پیش بینی کرد، اما در پی این تصمیم کاهش معاملات تجاری در بسیاری از کشورها گزارش شد.
کاهش رشد اقتصادی آمریکا
ترامپ اقتصادی شناور را از رییس جمهور پیشین آمریکا تحویل گرفت که درآمدهایش سیر صعودی به خود گرفته بود و بانک فدرال رزرو نیز نرخ سود بهره را متعاقبا افزایش داد، اما ترکیبی از افزایش هزینه های استقراض، پایان رشد اقتصادی، جنگ تعرفه با چین و افزایش هزینه های واردات همه و همه تولیدات صنعتی این کشور را تحت تاثیر قرار داد به طوری که تولیدات آمریکا در 10 سال گذشته به پایین تر میزان خود رسیده است.
با وجود اینکه ترامپ تصور می کرد ارزش فولاد پس از رهایی از واردات ارزان از آسیا و اروپا افزایش پیدا می کند و تاثیر مثبتی را بر اقتصاد خواهد گذاشت، اما گزارش ها حاکی از این واقعیت است که کسب و کارهای صنعتی در این کشور چندان حال خوبی ندارند و در حال تعدیل نیرو هستند.
رکود بلندمدت در آلمان
اولاف شولتز، وزیر اقتصاد آلمان، پیشتر اظهار کرده بود که آلمان برای نجات از رکود قریب الوقوع به 50 میلیارد یورو نیاز دارد. با وجود اینکه اقتصاد این کشور در ربع دوم سال میلادی 0.1 درصد کاهش سود داشته است، اما پیش بینی می شود این رقم در ادامه سال جاری افزایش داشته باشد. تحلیلگران معتقدند رقم مورد انتظار شولتز بسیار کمتر از حدی است که بتواند آلمان را نجات دهد. این کشور مطمئنا در سال بعدی چشم به بهبود شرایط در چین دوخته است چرا که عمده صادرات ابزار و ماشین آلات صنعتی و خودرو های آلمان به چین فروخته می شود.
بحران بدهی چین
صنایع و مصرف کنندگان در چین بدهی چشمگیری دارند. بانک ها با وام هایی روبرو هستند که هیچگاه پرداخت نخواهند شد. هرگاه پکن تلاش کرده استقراض شرکت ها و مصرف کننندگان را کنترل کند، اقتصاد جهان نیز متزلزل شده است و سیاستگذاران چین مجبور به کاهش اعتبار شده اند.
در همین حال، تولیدات صنعتی این کشور 4.8 درصد، یعنی به کمترین میزان در 30 سال گذشته رسیده است. چین قصد دارد از وابستگی اقتصاد به تولیدات رها شده و به سمت درآمدزایی از ارائه خدمات جهش بردارد، اما این گام بسیار بزرگی است.
برگزیت
عدم قطعیت از حضور بریتانیا در اتحادیه اروپا تاکنون به رشد سرمایه گذاری و رشد سود ناخالص داخلی صدمه ویژه ای وارد کرده است. صندوق بین المللی پول، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و بانک جهانی پیش بینی می کنند خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا به اقتصاد جهانی لطمه وارد می کند چرا که این کشور بعد از فرانسه ششمین اقتصاد بزرگ جهان است.
آرژانتین، ایران، آفریقای جنوبی، ترکیه و ونزوئلا
چند کشور همزمان در رکود اقتصادی به سر می برند. ایران با فشارهای اقتصادی آمریکا روبرو است، نفت خود را نمی تواند به فروش برساند و دسترسی به بازار بین المللی دشوار شده است. آرژانتین زیر فشار بدهی دست و پنجه نرم می کند. ونزوئلا، با وجود اینکه بزرگترین ذخیره نفت جهان را دارد، با بحران سیاسی و اقتصادی روبرو است.
نکته جالب توجه این است که سرمایه گذاران بین المللی چندان نگران این کشورها نیستند چرا که سال ها بدون وابستگی به این، آنها درآمد داشته اند، اما رکود اقتصادی در آفریقای جنوبی و ترکیه ریسک بزرگتری را متوجه آنها می کند زیرا این دو به میزان بیشتری در بازارهای منطقه ای و بین المللی ادغام شده اند و هرگونه بدهی تاثیر چشمگیری را بر جای خواهد گذاشت.
تزلزل در بازار مالی جهان
بازارهای بین المللی پولی در جهان علائم نگران کننده ای را نشان می دهد. با وجود اینکه بازار بورس آمریکا و آلمان در اوج خود به سر می برد، اما بازارهای اوراق قرضه شکننده است. آنهایی که در بازار اوراق قرضه آمریکا سرمایه گذاری کرده بودند از ترس رکود اقتصادی وام های کوتاه مدت خود را فروختند. بازار اوراق قرضه هیچ گاه دروغ نمی گوید؛ تحلیلگران معتقدند این کشور حداقل تا سال آینده با مشکلی جدی مواجه خواهد شد.
فدرال رزرو با کاهش نرخ سود بهره، جان سالم به در می برد و شرکت ها و خانوار بدهکار نفسی راحت می کشند، اما این آخرین نفس خواهد بود. بدهی های بد، بانک ها و دولت آمریکا را به حدی می رسانند که دیگر راه فراری نداشته باشند.